12 กุมภาพันธ์ 2561

กลไกการดื้อยาของแบคทีเรีย

ประกาศถึงแบคทีเรียทั่วโลก เราได้ค้นพบวิธีเอาชนะมนุษย์แล้ว

  จากหน่วยข่าวกรองแบคทีเรีย หน่วยงานวิจัยเรื่องการใช้ยาของมนุษย์ เราพบว่าปัจจุบันนี้มนุษย์มีการใช้ยาฆ่าเชื้อที่ไม่สมเหตุผล ใช้พร่ำเพรื่อ มีการใช้ยาในสัตว์ด้วย ทำให้พวกเราได้มองเห็นช่องทางในการที่จะเอาชนะมนุษย์ และกลับมาครองโลกอีกครา
  เพื่อนๆพี่น้องแบคทีเรียทุกมุมในโลก ขอให้ปฏิบัติตามแนวทางนี้ เพื่อเราจะได้ดื้อยา ยาต่างๆใช้ไม่ได้ผล พวกมนุษย์ชะล่าใจมากหารู้ไม่ว่าพวกเรารอโอกาสนี้มานาน

  วิธีที่หนึ่ง  สร้างเอนไซม์มาทำลายยาปฏิชีวนะ เราเริ่มรู้แล้วว่ามนุษย์ใช้ยาอะไร ใช้มากใช้ซ้ำ เราได้จับเจ้ายาปฏิชีวนะมาศึกษาจนรู้ว่าเราสามารถสร้างเอนไซม์ไปทำลาย หรือทำให้ยาหมดสภาพก่อนจะมากำจัดเรา  เผ่าพันธุ์ Staphylococcus aureus ได้นำร่องความสำเร็จเมื่อหลายปีก่อน ด้วยการสร้าง penicillinase ทำให้พวกเขาทนทานต่อ penicillin และด้วยวิธีเดียวกันนี้ เมื่อมนุษย์สร้างยา cloxacillin มาแก้แต่ก็ยังใช้ยากันแบบพร่ำเพรื่อ  เขาก็พัฒนาตัวให้ทนต่อ cloxacillin หรือ methicillin ที่เรียกว่า MRSA
  และตอนนี้เราสามารถสร้างเอนไซม์มาทำลายยาอีกหลายตัว ยิ่งมนุษย์ใช้พร่ำเพรื่อ เราก็ยิ่งมีตัวอย่างมาศึกษามากขึ้น วิธีการทำลายยา carbapenem ที่มนุษย์ถือว่าเอาไว้ปราบพวกดื้อร้ายกาจ ตอนนี้เราก็กำลังแจกสูตรไปทั่วโลก

  วิธีที่สอง ปรับไม่ให้ยาฆ่าเชื้อเข้าตัว ปิดทางเข้าของยาที่จะมาทำรายเรา และสร้างปั๊มเพื่อสูบยาออกไปนอกตัวเรา กระบวนในการนี้เราจะมีการกลายพันธุ์เพื่อรับมือ หากใครไม่กลายพันธุ์ก็จะอยู่ยาก มนุษย์ยิ่งใช้ยาไม่เหมาะสมพวกที่ไม่กลายพันธุ์จะตายไป เหลือแต่พวกที่ทนทานเท่านั้น
  Pseudomonas aeruginosa ไอดอลของพวกเราที่ไปแพร่หลายในโรงพยาบาล ได้เป็นบุคคลต้นแบบในการปิดทางเข้าของยา imipenem ทำให้ทนทานมาก แข็งแกร่ง
  Streptococcus pneumoniae เชื้อสำคัญในการก่อโรคปอดอักเสบ ก็ได้สร้างปั๊มต้นแบบในการสูบยา macrolide ออกจากตัวได้สำเร็จ

  วิธีที่สาม สร้างเป้าหลอก ยาฆ่าเชื้อของมนุษย์มีจุดเป้าหมายการออกฤทธิ์ที่ชัดเจน หากเราหลอกล่อให้ยาไปออกฤทธิ์ตรงเป้าหลอก ซึ่งไม่มีผลอะไรกับตัวเรา ยานั้นก็ไร้ผล เราได้ยกตัวอย่างเผ่าพันธุ์ที่เป็นผู้นำการพัฒนาด้านนี้ อาทิเช่น เชื้อหนองในแท้ Neiseria gonorhea ได้สร้างเป้าหลอกให้เพนนิซิลิน ไปรุมกันที่อื่นที่ไม่ไช่เป้าจริง ตอนนี้เชื้อหนองในแท้จึงดื้อยา beta lactam ได้อีกมาก ไม่ว่า penicillin หรือ cephalosporin (ตัวสำคัญคือ ceftriaxone ที่ขนาดเดิมรักษาไม่ได้) แม้มนุษย์จะใช้การให้ยานานขึ้น หรือขนาดสูงมากขึ้น เพื่อเอาชนะเขา เขาก็ยังมุ่งมั่นพัฒนาเป้าหลอกต่อไป
  หรือ คุณชาย Salmonella แบคทีเรียกรัมลบ ที่จัดเป้าหลอกในโครงสร้างดีเอ็นเอ เพื่อหลอกยา quinolone ซึ่งมันจะไปจับเป้าที่ DNAgyrase ซึ่งคุณชาย salmonella สร้างเป้าหลอกมามากมาย จนตอนนี้เมืองมนุษย์ประกาศแล้วว่า quinolone เช่น ciprofloxacin ดื้อยาเกือบๆ 50% แล้ว

  วิธีที่สี่ ให้คิดค้นกลไกการอยู่รอดและทำลายมนุษย์ใหม่ อันนี้ถือว่าเป็นขั้นสูงสุดของวิวัฒนาการของเรา ยาเดิมๆของมนุษย์ที่มุ่งเป้าไปที่กลไกบางอย่างของเรา ให้เราละทิ้งกลไกนั้นไปเสีย แล้วไปสร้างโรงงานใหม่กลไกใหม่ ให้ยาของมนุษย์ตายใจว่าได้ทำลายที่มั่นของเรา แต่จริงๆเราได้ละทิ้งฐานที่มั่นนั่นแล้ว

   พี่ๆน้องๆแบคทีเรียสามารถใช้วิธีต่างๆร่วมกันได้ และแนะนำให้ส่งต่อวิธีผ่านทางสารพันธุกรรมไปสู่ลูกหลาน ให้เขาดื้อยาฆ่าเชื้อของมนุษย์ตั้งแต่เกิด ไม่ต้องรอให้มาเรียนรู้สัมผัสยาก่อนจะวิวัฒนาการ สร้างเผ่าพันธุ์ที่ดื้อยามาตั้งแต่ทารก และยึดครองโลกนี้ในเร็ววัน

  ลงชื่อ อะโปคาลิปส์ แบคทีเรียตัวพ่อ

...  ผมไปถอดรหัสจดหมายลับของเผ่าพันธุ์แบคทีเรียมาได้ จึงมาประกาศให้มนุษย์ทุกคนรับรู้ถึงแผนการอันร้ายกาจของเจ้าแบคทีเรีย  พวกเราต้องหยุดยั้งมัน เป็นหน้าที่ของเราทุกคน โดยใช้ยาปฏิชีวนะอย่างสมเหตุสมผล มีวิธีการใช้ที่ถูกต้อง ไม่อย่างนั้น อนาคตลูกหลานเราจะอยู่เยี่ยงไร

...ลงชื่อ สายลับพันหน้า ชะล้อ ฮวง

ที่มาจาก หนังสือยาต้านจุลชีพที่สำคัญเล่ม 1 โดยสมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

บทความที่ได้รับความนิยม