delta ตัวอักษรกรีก ที่มีความหมายถึงความแตกต่าง หรืออัตราการเปลี่ยนแปลง แทนด้วยรูปสามเหลี่ยม ส่วนเดลต้าตัวเล็กมักจะใช้แทนตัวแปรชื่อมุมในเรขาคณิต
เช่น ผลต่างประตูได้เสียระหว่างแมนยูกับลีดส์ เท่ากับ 4 (6 ประตูต่อ 2)
เราใช้ค่าการเปลี่ยนแปลงมาทำการทดสอบและวินิจฉัยทางการแพทย์มากมาย โดยเฉพาะกับสาขาวิชาต่อมไร้ท่อ เพื่อดูว่าเมื่อให้ฮอร์โมนทดสอบเข้าไป ฮอร์โมนเป้าหมายจะเกิดการเปลี่ยนแปลงขนาดใด ค่าเดลต้าที่เกิดขึ้นเอามาวินิจฉัยโรคได้
ภาวะ Critical Illness Related Corcicosteroid Insufficiency (CIRCI)คือ ภาวะที่ฮอร์โมน steroid จากต่อมหมวกไตไม่เพียงพอกับการต่อสู้ของร่างกายในภาวะป่วยรุนแรง ในภาวะปรกติฮอร์โมนนี้อาจจะพอ แต่พอป่วยหนักเข้าไอซียู ร่างกายต้องการฮอร์โมนนี้มาก แต่สร้างไม่ได้ มันจึงดูเสมือนว่า "ขาด" ฮอร์โมน
ESICM guidelines 2017 ได้แนะนำการวินิจฉัยภาวะนี้ว่า เมื่อสงสัยให้ตรวจ cortisol ในเลือดไว้เป็นพื้นฐาน แล้วใช้ฮอร์โมน ACTH ที่จะไปกระตุ้นการสร้าง steroid ที่ต่อมหมวกไต โดยใช้ ACTH ขนาด 250 ไมโครกรัม ฉีดเข้าทางหลอดเลือด แล้ววัดค่า cortisol อีกครั้งเมื่อผ่านไปหนึ่งชั่วโมง หาก cortisol เพิ่มจากเดิมไม่เกิน 9 ไมโครกรัมต่อเดซิลิตร ก็วินิจฉัย CIRCI ได้ หรือเรียกสั้น ๆ ว่า delta cortisol น้อยกว่า 9
(ส่วน ACTH.stimulation ในภาวะปรกติจะทำอีกแบบและใช้อีกค่านะครับ)
นี่แหละคือเดลต้า
ที่เกริ่นมาทั้งหมด ก็อยากแซะแบบให้ความรู้ว่า
"เดลต้าเท่ากับ 4 คือเด็ด
แต่เดลต้าเท่ากับ 7 คือแชมป์"
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น