traumatic VSD

เอาภาพสนุกๆมาให้ดูกัน เรื่องราวจากวารสาร intensive care medicine (ว่าจะเลิกสมัครสมาชิกแล้ว แพง !!) ฉบับอาทิตย์ที่แล้ว กับเรื่องราว แทงข้างหน้าทะลุถึงหัวใจ...ฉึกกกก ให้เสียงภาษาไทยโดย ภัณฑารักษ์

เรื่องราวของชายอายุ 46 ปี ถูกมีดเสียบที่ท้องส่วนบน..ฉึกกก..ดูทิศทางแล้วไม่น่ารอด โอเค ไปโรงพยาบาลทัน..ตรงนี้ขอเตือนก่อน เจอเหตุแบบนี้ อย่า!!! ดึงมีดออกมาเองนะครับ ส่งโรงพยาบาลทั้งๆมีดคาอยู่ดีกว่าเพราะว่า ดึงออกมาบางทีมันกลายเป็นรู มีดที่อุดไว้ถูกดึงออกเลือดท่วมเลย
กระทาชายนายคนนี้ก็ไปตรวจ รายงานข่าวไม่ได้บอกว่ามีดคาไว้หรือไม่ แต่ตรวจแล้วพบเลือดออกในเยื่อหุ้มหัวใจเล็กน้อย (hemopericardium) ไม่รบกวนความดันและชีพจร โอเคก็ไม่ต้องเจาะออก เพราะถ้าไม่ไปกดเบียดการทำงานหัวใจก็ปล่อยเลือดให้ดูดซึมเองได้ ก็ทำแผลๆ ทายาหม่อง

อีกสองวันต่อมาหมอก็มาตรวจอาการ ด้วยทักษะที่ดี ก็ฟังเสียงหัวใจ อ้าว !!! ได้ยินเสียงผิดปกติเป็นเสียงฟู่ ทั้งๆที่ตอนแรกไม่มี เรียกเสียงของเลือดที่ไหลหมุนวนในหัวใจไม่ได้ไหลไปทางเดียว (turbulent flow) ว่าเสียงเมอร์เม่อร์ (murmur)
ลักษณะของเสียงดังช่วงหัวใจบีบตัว เอ้า..ส่งไปตรวจคลื่นเสียงสะท้อนหัวใจใหม่ซิ คราวนี้ก็ปรากฏดังภาพ

สำหรับคนที่ไม่คุ้น นี่คือภาพ echocardiogram ในมุมองศาต่างๆ ส่วนภาพที่มีสีคือใส่รหัสสัญญาณแปลความเร็วเสียงมาเป็นภาพสี ถ้าเป็นสีมันซ้อนกันสีน้ำเงินปนแดง (mosaic pattern) แสดงว่าตรงนั้นน่าจะมีเลือดไหลวน
ภาพซ้ายบน เรายังไม่เห็นรอยอะไรในหัวใจ แต่เราจะเห็นน้ำในเยื่อหุ้มหัวใจ ที่เขาใส่ลูกศรนั่นแหละครับ ส่วนที่เหลือ คุณจะเห็น "รูรั่ว" เชื่อมต่อระหว่างหัวใจห้องล่างขวากับล่างซ้าย มีการไหลของเลือดจากห้องซ้ายที่แรงดันสูงกว่าไปที่ห้องขวา การไหลตรงนี้จะเกิดการไหลวนทำให้เกิดเสียงที่เรียกว่า systolic murmur คือได้ยินช่วงหัวใจบีบตัว ตรงกับที่ฟังได้

ถ้าเกิดมาแต่กำเนิดก็จะเรียกว่าผนังกั้นห้องล่างมันรั่ว ไม่ปิด (ventricular septal defect, VSD) พบได้ประปรายเพราะอาการไม่มาก อาจเจอถึงวัยผู้ใหญ่ได้ แต่กรณีนี้ไม่อยากเรียก VSD ตามวารสารเลย อยากเรียก penetrating injury มากกว่าเพราะไม่ได้เกิดเอง แต่ว่ารูที่เห็นในภาพก็จะออกมาคล้ายกัน

อ้าวแล้วทำไมวันแรกตรวจไม่พบ เพราะตอนนั้นอาจมีกล้ามเนื้อมันหดเกร็ง รูเปิดก็เลยปิด หรือมีก้อนเลือดไปอุดช่วยไว้ หลังจากนั้นกล้ามเนื้อคลายหรือก้อนเลือดหลุดไป รูก็กลับมาทำงานอีกครั้ง หรืออาจหลุดไปเพราะไปใส่ใจกับอาการช็อก เลือดออก เสียเลือดมากกว่า

กรณีรูไม่ใหญ่มาก อาการก็ไม่มากแต่จะได้ยินเสียงชัด เพราะความเร็วผ่านรูมันสูง แต่ถ้ารูใหญ่ๆความเร็วผ่านรูไม่มาก เสียงไม่ดัง แต่ตายนะครับเพราะการบีบตัวจะเสียไปเลย ในกรณีนี้ได้รับการผ่าตัดซ่อมผนัง ก็เห็นได้จากห้องผ่าตัดว่าแนวมีดมันแทงจากท้อง..แล้วมันทะลุถึงหัวใจ..เธอจะให้ฉันมีชีวิตต่อไปอย่างไร 🎶🎶🎶
ตอนจบ ชายคนนี้ก็ได้รับการเยียวยาหัวใจ หัวใจที่เคยบอบช้ำ โดนกระทำย่ำยี แทงจนทะลุ ก็ได้รับการดูแลประคับประคอง ถนอมหัวใจที่บอบช้ำให้กลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง

เฮ้อ...อ่านแล้วรู้สึกคุ้นๆ หมอชราหน้าหนุ่ม คงมีทั้ง ASD, VSD hemopericardium โดนแทงแต่ข้างหลัง ทะลุถึงหัวจายยยย