เล่าคร่าว ๆ คือว่าเป็นเรื่องราวในประเทศฝรั่งเศสเมื่อนานมาแล้ว ชายคนหนึ่งชื่อ เกรอ-นุย เกิดมาด้วยความสามารถพิเศษอันหนึ่งคือ ความสามารถในการแยกแยะกลิ่นต่าง ๆ ได้ดีมาก ไม่เพียงแต่บอกว่ากลิ่นอะไรเท่านั้น แต่ยังบอกที่มาของกลิ่นได้แบบนี้เลย เช่น คนที่เพิ่งกินอาหารมา กลิ่นจะแบบหนึ่ง คนที่เพิ่งมีเซ็กซ์มา กลิ่นจะเป็นแบบหนึ่ง ให้เกรอนุยดมกลิ่นอะไรสักอย่าง เขาจะรู้เลยว่ากลิ่นอะไร มาจากที่ไหน ผ่านสิ่งใดมา มีกลิ่นใดเจือปน สิ่งนั้นคืออะไร อายุอานามเท่าไร
เขายังสามารถผลิตน้ำหอมที่สามารถโน้มน้าวจิตใจคนได้ด้วย อยากให้ใครเป็นหัวหน้าพรรคก็เอากลิ่นนี้ไป อยากให้สนับสนุก นาย ข เป็นนายก ให้เอากลิ่นนี้ไป วันหนึ่งเกรอนุยเกิดอยากสรรหาสุดยอดน้ำหอมที่ไร้ที่ติ เขาสรรหาอยู่นาน จนพบว่าน้ำหอมจากมนุษย์ผู้หญิงสาวบริสุทธิ์นี่แหละ คือสุดยอด เขาต้องสังหารหญิงสาวมากมายเพื่อหาสูตรนี้ (พวกคุณหลายคนในนี้ปลอดภัยแล้วล่ะ) จนไปพบหญิงสาวคนหนึ่งที่เกรอนุยคิดว่า อุเหม่ ถ้าได้คนนี้มาทำน้ำหอมนะ จะถือเป็นสุดยอดไอเท็มแห่งจักรวาล สาดใส่ทานอส ทานอสจะกลายเป็นคนถือศีล พูดเพราะ ใจดีทันที ประมาณนั้น แต่เรื่องไม่ง่ายเมื่อทางการก็เริ่มระแคะระคายเกรอนุยแล้ว และจะหยุดยั้งเกรอนุยได้ไหม ....
กลิ่นมันส่งผลแบบนั้นเชียวรึ
เรารับกลิ่นทางจมูก อันนี้ใครก็รู้ งูรับกลิ่นทางการแลบลิ้น อันนี้หลายคนไม่รู้ กลิ่นเป็นสารเคมีที่มีความเฉพาะเจาะจง ฟุ้งกระจายมากับอากาศ เมื่อเราสูดอากาศเข้าไป กลิ่นหรือเจ้าสารเคมีเฉพาะนี้ ก็สูดเข้าไปด้วย
ลมผ่านเข้าจมูกไปสู่ส่วนบนสุดของโพรงจมูก ตรงนั้นมีเนื้อเยื่อพิเศษ วางอยู่บนแผ่นกระดูกที่บางและพรุนเราเรียกแผ่นกระดูกนี้ว่า คริบิฟอร์มเพลต ตรงส่วนนี้เป็นที่อยู่ของเซลล์รับสัมผัสชนิดหนึ่งชื่อว่า olfactory receptor cell เจ้าเซลล์นี้จะยื่นตัวรับสารเคมีเป็นเรด้าร์มาที่ส่วนบนของจมูกเรา
เซลล์และเรด้าร์นี้จะรับกลิ่นเฉพาะแบบ ไม่ซ้ำกัน ในมนุษย์จะรับได้ประมาณ 450 แบบ แต่ไม่ใช่ 450 กลิ่นนะครับ เพราะแต่ละแบบจะส่งสัญญาณออกไปแปลผลอีกทีว่ากลิ่นอะไร หรือ กลิ่นที่รวม ๆ มานี้คืออะไร สิ่งใดที่ปล่อยสารเคมีออกมาเหมือนกันอาจจะถูกแปลเหมือนกัน เช่น กลิ่นมะลิจากดอกมะลิ และ กลิ่นมะลิจากแป้งหอมหรือความคล้ายกัน กลิ่นเน่าของเนื้อ และ กลิ่นปลาร้าหมัก ที่เราจะต้องเรียนรู้และฝึกแยกกลิ่นเมื่อเราโตขึ้นเรื่อย ๆ ประสบการณ์มากขึ้นเรื่อย ๆ
เมื่อเซลล์รับสัญญาณแล้ว จะส่งต่อไปที่อีกจุดแยก ขยาย สัญญาณขั้นที่สองเรียกว่า Mitral cell เซลล์นี้จะเหมือนเลขา คอยจัดแยกสัญญาณให้แม่นยำ ขยายสัญญาณจากกลิ่นเบา ๆ ให้แรงขึ้นจากการรวมเรดาร์หลาย ๆ อันมารวมสัญญาณ และรวบรวมสัญญาณกลิ่นทั้งหมดไปที่จุดปลายสุดของเส้นประสาทสมองคู่ที่หนึ่ง olfactory nerve
ปลายเส้นประสาทสมองคู่ที่หนึ่งนี้จะโป่งออกเป็นกระเปาะเพื่อเป็นที่อยู่ของเซลล์ต่าง ๆ กระเปาะนี้ตั้งอยู่ตรงระหว่างหัวตาทั้งสองข้าง หลังจากนั้นก็กลายเป็นเส้นประสาทสมองคู่ที่หนึ่งทอดยาวไปด้านหลังเพื่อนำสัญญาณไปแปลผลที่สมองส่วนอามิกดาลา และสัญญาณไปแปลต่อที่สมองส่วนหน้า
การแปลสัญญาณที่สมองส่วนหน้าจะทำให้เราได้รู้ถึงว่ากลิ่นนั้นเป็นกลิ่นอะไร มีที่มาอย่างไร ตามความรู้และประสบการณ์ที่มี นอกจากนี้ยังสามารถกระตุ้นให้เกิดเซลล์รับกลิ่นใหม่ ๆ เพื่อเรียนรู้กลิ่นที่เฉพาะตัวอีกด้วย อันนี้ ลังโคมนะ อันนี้ชาแนลหมายเลข 5 นะ
ส่วนสัญญาณที่ส่งไปอามิกดาลานั้นกลับจะเกิดความรู้สึกพึงพอใจ เกี่ยวกับอารมณ์ความรู้สึก ภาวะจิตใจ ความชอบ ความไม่ชอบ เพราะสมองส่วนอามิกดาลาเป็นหนึ่งในระบบสมองส่วนลิมบิก ที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับความรู้สึก อารมณ์ ของมนุษย์ ทำให้การรับรู้กลิ่นจะมีส่วนของอารมณ์ความรู้สึกมาเกี่ยวข้องด้วย เมื่อกลิ่นนี้มา อารมณ์จะมา คล้าย ๆ กับการทำหน้าที่ของฟีโรโมนในสัตว์นั่นเอง เช่น ได้กลิ่นกาแฟแล้วรู้สึกผ่อนคลาย ได้กลิ่นเนื้อย่างแล้วรู้สึกหิว
เกรอนุยเองคงจะมีการทำงานของระบบออลแฟคทอรี ที่ดีมากทั้งการรับกลิ่น เซลล์รับกลิ่นที่อาจจะมีอยู่มากกว่าปรกติ (เซลล์นี้สร้างเพิ่มได้เล็กน้อยในคนปรกติ) การรับรู้ส่วนสมองลิมบิกที่ลึกซึ้ง ทำให้เกิดความลุ่มหลงในกลิ่นและความรู้สึก และอาจมีสมองส่วนหน้าที่แปลผลกลิ่นที่ทำงานดีมากหรือใหญ่มาก
อาการรับกลิ่นผิดปกติ ส่วนมากจะมาทางรับกลิ่นได้ลดลง ส่วนรับกลิ่นได้มากกว่าปรกตินั้น พบน้อยมาก ส่วนมากจะเป็นการถูกกระตุ้นจากโรคทางระบบประสาทอื่น ๆ เช่นไมเกรน แต่ก็จะไม่เว่อร์วังอลังการเหมือนเกรอนุย แค่การรับกลิ่นไวขึ้นหรือกลิ่นผิดเพี้ยน (ไม่ใช่ผิดกลิ่นแบบนั้น..นะ) ส่วนตัวผมคิดว่าเกรอนุยน่าจะมีเนื้องอกสมอง เป็นเนื้องอกที่ทำงานผิดปรกติ (functioning tumor) อย่างแน่แท้จึงมีความสามารถแบบนี้ได้ หรือไม่งั้นเกรอนุยก็คงจบมาจากโรงเรียนของศาสตราจารย์ชาร์ลส์ เซเวียร์ อย่างแน่นอน the smell man
เฮ้อ .. อ่านนิยายแล้วคิดเป็นตุเป็นตะทุกที
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น