อาการแฮงค์ และวิธีป้องกันแก้ไข

มันเป็นวิ่นๆเซ็งๆ มันเป็นจึ๊กกึ๊กจั๊กกั่ก🎶🎶 บทเพลงของปอยฝ้าย บ่งบอกถึงอาการ "แฮงค์" วันนี้เรามาเข้าใจอาการแฮงค์ และวิธีป้องกันแก้ไข ตามแบบของ NIAAA หน่วยงานเรื่องเหล้าระดับโลก

อาการแฮงค์ คือ อาการไม่พึงประสงค์ทั้งทางกาย ทางใจ ทางอารมณ์ หลังจากดื่มเหล้าและระดับแอลกอฮอล์ในเลือดลดลง จะรู้สึก ปวดหัว เวียนหัว ไม่สบายกาย กระสับกระส่าย ใจสั่น เหงื่อออก อาเจียน เหม่อๆ เศร้าๆ นอนไม่หลับ มักจะเกิดหลังจากการดื่มแอลกอฮอล์ปริมาณมากๆ และเมื่อระดับแอลกอฮอล์ในเลือดหมดไป เช่นกินเหล้าเมาหลับ ในไม่กี่ชั่วโมงก็จะเกิดอาการเหล่านี้ และอาจมีอาการค้างอยู่ 8-24 ชั่วโมงก่อนจะหายไป
ต่างจากอาการถอนเหล้าอยู่เล็กน้อย คือ อาการถอนเหล้าจะเป็นในเวลาหลัก หนึ่งถึงสามวันหลังหยุด มักจะเกิดกับคนดื่มเหล้าประจำแล้วหยุดมากกว่าที่นานๆดื่มทีนึง และอาการจะรุนแรงไปจนรบกวนระบบประสาท เห็นภาพหลอน ชักและหลง ส่วนแฮงค์จะอยู่ในระดับเริ่มๆเท่านั้น

hangover มีหลายสาเหตุหลายปัจจัยมาร่วมกันทำให้เกิด และมีความหลากหลายมากในแต่ละคน สมมติฐานจึงยังไม่ชัด แต่ข้อมูลที่พอบอกได้ก็มี

1.แต่ละคนไม่เหมือนกัน บางคนแฮงค์ง่าย บางคนไม่มีเลย ขึ้นกับพันธุกรรมและการกำจัดสารพิษของแอลกอฮอล์ด้วย คือ aldehyde dehydrogenase มันทำงานไม่ดี แทนที่จะกำจัดได้เร็วๆก็ช้ามาก จึงเกิดอาการ ใจสั่น หน้าแดง วูบวาบ ปวดหัว จากพิษ acetaldehyde

2.เหล้าแต่ละอย่างไม่เหมือนกัน เหล้าที่มีแอลกอฮอล์บริสุทธิ์มากจะแฮงค์น้อย เช่น วอดก้า แต่เหล้าที่ใส่สารต่างๆในกระบวนการผลิตมากๆ (congeners) จะแฮงค์มาก เช่นวิสกี้ บางชนิดผสมเมธานอลซึ่งอันตรายมาก

3. ปริมาณการดื่ม ส่วนมากดื่มมากก็แฮงค์มาก

4. แอลกอฮอล์มีฤทธิ์ขับปัสสาวะ สังเกตว่าดื่มเหล้ามากจะปัสสาวะบ่อย และยับยั้งฮอร์โมนที่ให้เก็บน้ำ Antidiuretic hormone เวลาแฮงค์ส่วนหนึ่งคือขาดน้ำและเกลือแร่นั่นเอง

5. แอลกอฮอล์ทำให้น้ำตาลต่ำอย่างที่เขียนไปเมื่อวันอังคาร สมองจะเบลอๆ เพราะน้ำตาลที่เป็นเชื้อเพลิงหลักมันน้อย

6. แอลกอฮอล์ ทำให้วงจรหลับตื่นผิดปกติไป แม้กินแล้วจะออกง่วงๆ แต่พอระดับแอลกอฮอล์ลดลงจะทำให้การหลับตื่นรวนหมด ยิ่งมากินก่อนนอนด้วยแล้วยิ่งแย่ หลังหยุดต้องปรับสองสามวันเลย การพักผ่อนไม่พอก็ทำให้แฮงค์

7. สารอื่นๆ บางคนผสมสารอื่นๆด้วย เช่น กัญชา ยาบ้า ก็จะทำให้ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท ทำให้แฮงค์มากขึ้น

8. แอลกอฮอล์ ระคายเคืองกระเพาะ ทำให้ตับอ่อนอักเสบ ปวดท้อง อาเจียน กินอะไรไม่ได้ ขาดน้ำขาดอาหาร อาการก็แย่ลงไปอีก

9. อารมณ์คนที่มันจะแฮงค์อยู่แล้ว พอได้เหล้าเข้าไปมันก็แฮงค์เลย ..ผัวเสีย เมียเท เกย์หนี หนี้เงินผ่อน บอลแพ้ แม่ด่า จ่าจับ นับวันเลือกตั้ง

วีธี ผ่อนหนักเป็นเบา ก็ตามนั้น ดื่มน้ำมากขึ้น กินผลไม้ กินอาหารอ่อนๆไม่ระคายท้องไส้ นอนพักผ่อนและตั้งเวลาตื่นตามเดิม บางคนก็ดื่มกาแฟ บางคนก็ดื่มน้ำขิง
อาเจียนมากอาจต้องกินยา ปวดหัวมากก็ใช้ยา ระวังยาแก้ปวดระคายเคืองกระเพาะ และ พาราเซตามอลก็อย่ากินมากไป ตับไม่ดีจากเหล้าก็อย่าไปซ้ำด้วยพาราเซตามอล

วิธีป้องกัน ...อย่าดื่ม ก็ไม่แฮงค์ ..แต่ถ้ามันจำเป็นจริงๆ !!! ก็ดื่มแต่น้อย รู้ข้อจำกัดของตนเองที่ไม่เท่ากัน ชนิดเครื่องดื่มที่เคยดื่มแล้วแฮงค์ก็อย่าไปดื่ม กินข้าวกินปลาก่อนดื่ม ดื่มน้ำชดเชยด้วยเพราะจะฉี่บ่อย อย่ากินจนหมดสติเดี๋ยวจะสูญสิ้นความสาว

"เมาเหล้าแฮงค์เป็นวัน แต่ถ้าเมาฉัน..มันส์ทั้งคืน"

Alcohol Health & Research World :Vol. 22, No. 1, 1998