สั้น ๆ เร็ว ๆ กับโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก

 สั้น ๆ เร็ว ๆ กับโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก

1. รู้ได้อย่างไร มีสองอย่างคือ มีอาการจากการซีดเช่น เหนื่อยงาย ใจสั่น คนทักว่าซีด อีกอย่างคือตรวจพบ เช่นตรวจร่างกายหรือไปตรวจเลือดพบโดยไม่มีอาการ

2. ตรวจเจออะไร ตอบว่าส่วนมากคือเจอแต่ซีด ส่วนลิ้นเลี่ยน เล็บงอ ไม่ค่อยพบแล้ว และยืนยันด้วยการตรวจนับเม็ดเลือดว่าซีดจริง วัดที่ค่าฮีโมโกลบิน ในหญิงมีประจำเดือนน้อยกว่า 12 g/dL ส่วนในชายน้อยกว่า 13 g/dL

3. ยืนยันโดยการตรวจวัดระดับธาตุเหล็กในเลือด ferritin น้อยกว่า 10 ng/mL หรือวัดค่าความอิ่มตัวของ transferrin น้อยกว่า 16%

4. ในที่ที่ตรวจระดับธาตุเหล็กไม่ได้ อาจใช้การซักประวัติตรวจร่างกายและตรวจฟิล์มเลือดพบเม็ดเลือดแดงตัวเล็กและบาง แล้วลองให้ยาธาตุเหล็กไปประมาณ 1 เดือนแล้วดูการตอบสนองว่าระดับฮีโมโกลบินเพิ่มประมาณ 1 g/dL ก็สามารถวินิจฉัยได้

5. อย่าลืมว่า อาจมีโรคอื่นที่ทำให้ซีดที่ต้องคิดถึงไว้ด้วย หรืออาจมีสองสามโรคร่วมกันได้ ต้องคิดเผื่อไว้เสมอ เพียงแต่โลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กนี้พบบ่อยสุด

6. อย่าจบเพียงการวินิจฉัยว่าโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก ต้องหาต่อไปว่าทำไมจึงขาด เช่น กินน้อย มีแผลในลำไส้และกระเพาะ เลือดออกทางเดินอาหาร มะเร็งลำไส้ พยาธิปากขอ และรักษาต้นเหตุด้วย

7. การรักษาคือการรักษาต้นเหตุ ร่วมกับกินยาเสริมธาตุเหล็ก และติดตามผล อย่าลืมปรึกษาเรื่องปฏิกิริยาระหว่างยากับคุณเภสัชกรด้วย ยาธาตุเหล็กตีกับยาอื่นเยอะมาก

8. กินยาแล้วอาจมีอุจจาระเป็นสีดำ ๆ ได้

9. ขาดธาตุเหล็กจะเลือดจาง ไม่เจอน้องนางพี่จะขาดใจ