น้ำในเยื่อหุ้มปอดจากมะเร็ง

ผู้ป่วยหญิงอายุ 70 ปีมีอาการเหนื่อยมากขึ้นเรื่อย ๆ มาสองเดือน ไม่มีอาการไอ ไม่มีไข้ สองสัปดาห์มานี้เหนื่อยแม้อยู่เฉย ๆ และถ้านอนตะแคงไปทางขวาจะเหนื่อยมาก ผู้ป่วยเดิมร่างกายแข็งแรงดี ไม่มีโรคประจำตัว ไม่สูบบุหรี่ แต่อยู่กับคนในบ้านที่สูบบุหรี่มาตลอด

ตรวจร่างกายพบเหนื่อย หายใจด้วยอัตราเร็ว 22 ครั้งต่อนาที ความดันโลหิตและชีพจรปรกติ เล็บมือเล็บเท้าปรกติ ไม่เขียว ไม่มีนิ้วปุ้ม ตรวจพบหลอดลมใหญ่ที่คอ (trachea) เอียงมาทางขวาเล็กน้อย คลำไม่พบต่อมน้ำเหลืองที่ใด ฟังเสียงหายใจด้านซ้ายลดลงมาก เคาะปอดพบว่าเคาะเสียงทึบในปอดข้างซ้าย ฟังเสียงสะท้อน (vocal resonance) พบว่าลดลงชัดเจนที่ปอดซ้าย

ภาพเอ็กซเรย์ปอดพบเงาทึบของน้ำที่ปอดซ้าย ดันหัวใจและหลอดลมเอียงมาทางขวาเล็กน้อย ส่วนปอดขวาปรกติ ไม่พบก้อน

ภาพเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ทรวงอกแสดงน้ำในปอดข้างซ้ายที่มีปริมาณมากพอสมควร ภาพนี้ตัดภาพในแนว coronal เหมือนเอามีดผ่าแยกลำตัวผ่านหูสองข้าง ผมเอาแนวที่เยื้องไปทางด้านหลังเล็กน้อย ให้เห็นว่าน้ำเกือบเต็มช่องทรวงอกซ้าย

ผู้ป่วยได้รับการใส่สายระบายน้ำ ส่งน้ำไปวิเคราะห์ ตัดชิ้นเนื้อเยื่อหุ้มปอดไปตรวจ หลังจากนั่นก็ทำเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ที่ได้ผลข้างบนนั่นแหละ ผลออกมาว่าพบเซลล์ผิดปกติเหมือนมะเร็งในน้ำเจาะปอดและเยื่อหุ้มปอด มีก้อนขนาด 4 เซนติเมตรที่ปอดกลีบซ้ายบน ติดชิดหลอดลม จึงได้รับการส่องกล้องหลอดลมที่ติดเครื่องอัลตร้าซาวนด์และสามารถตัดชิ้นเนื้อได้ ไปทำการวิเคราะห์ชนิดเซลล์ ลักษณะทางพันธุกรรมเพื่อวางแผนให้ยาพุ่งเป้าต่อไป

ผู้ป่วยอายุมากอาจจะทนการผ่าตัดหรือให้ยาเคมีบำบัดไม่ไหว การใช้ยาพุ่งเป้าเป็นอีกวิธีหนึ่งที่ใช้ได้

ทำไมถึงมาบอก
1. ผู้ที่ไม่สูบบุหรี่ ก็สามารถเป็นมะเร็งปอดได้
2. การได้รับควันบุหรี่มือสอง ก็เสี่ยงเกิดโรคจากบุหรี่เช่นกัน
3. การเป็นมะเร็ง (ถ้าเป็นนะ โอกาสสูงมาก) ปัจจุบันมีทางรักษามากมาย ไม่อันตรายเหมือนเดิมด้วย ขอให้มารักษาทางหลักก่อนการรักษาทางเลือก
4. พยายามไล่ลำดับจากประวัติ ตรวจร่างกาย การส่งตรวจที่ไม่รุกล้ำและราคาไม่แพง เมื่อจำเป็นจึงส่งตรวจเพิ่มเติมเท่าที่จำเป็น ตามแบบการคิด การตรวจวินิจฉัยทางการแพทย์ จะเป็นลำดับในรูปแบบนี้ครับ
5. ผมรักคุณ