หลากหลายชื่อทางการแพทย์ ก็มาจากนิยาย นี่ก็เป็นหนึ่งในนั้น
caput medusae หรือ หัวของนางเมดูซ่า จะเรียกนางก็ไม่ถูกเปลี่ยนเป็นนางสาวดีกว่าเพราะยังไม่ได้แต่งงาน นางสาวเมดูซ่าเป็นหญิงสาวสวยสะคราญ (ตำนานว่างั้น..คิดว่าคนบอกเล่าคงเป็นหญิง) คุณเมดูซ่ามีลักษณะพิเศษคือเส้นผมเป็นงู และมีดวงตาต้องสาป สามารถสาปสิ่งมีชีวิตใดก็ได้ให้เป็นหิน บางตำราบอกว่าเธอสาปเฉพาะผู้ที่เธออยากสาป บางแห่งก็ว่าเธอคุมอำนาจต้องสาปนี้ไม่ได้ มองใครหินหมด โชคดีที่เธอไม่ไปเรียนจักษุแพทย์
กระนั้นเทพบุตรเพอร์ซีอูส ก็สามารถตัดศีรษะเธอได้ จะด้วยวิธีไหนก็ตาม ภาพที่ปรากฏต่อพวกเราคือหัวและเส้นผมยึกยือเท่านั้น ถ้ามีปอดไส้ด้วยจะเป็นกระสือไปนะ ก็เรียกหัวเมดูซ่าว่า caput medusae
ภาพที่เห็นคือ Tillandsia caput-medusae ที่ลักษณะคล้ายหัวเมดูซ่า หรือบางคนเห็นเป็นปลาหมึกยักษ์ น่าจะเป็นตระกูลเดียวกับสับปะรดสีนะครับ ใครชำนาญเรื่องพืชมาช่วยผมหน่อยนะครับ
ทางการแพทย์เราก็มีหัวเมดูซ่าเช่นกัน ใช้เรียกหลอดเลือดดำใต้ผิวหนังที่โป่งออกและคดเคี้ยว (superficial epigastric veins) เลื้อยออกมาจากสะดือ กระจายในแนวรัศมี ก็คล้ายๆหัวเมดูซ่าเมื่อมองจากด้านบน เราพบในผู้ป่วยตับแข็งและมีความดันเลือดดำพอร์ตัลในช่องท้องสูง
เมื่อเลือดดำในช่องท้องความดันสูง เลือดก็ต้องหาทางไปใหม่ครับ เลือดจากลำไส้และม้ามไหลเข้าตับไม่ไหว ก็จะไปไหลเข้าหลอดเลือดที่ชื่อว่า paraumbilical vein เพื่อเข้าสู่หลอดเลือดดำ inferior vena cava ทางหลอดเลือดใต้ผิวหนังนี่แหละครับ ชั่วนาตาปีมันไม่เคยมีเลือดไหลมากขนาดนี้ พอมีเลือดไหลผ่านมากๆ นานๆ ก็โป่งออกครับ
สำหรับบุคลากรทางการแพทย์ เราต้องแยกจากหลอดเลือดดำ inferior vena cava ตัน วิธีก็ให้รีดเล้นเลือดคนตรงนั้น อย่าไปรีดเลือดกับปูนะครับ รีดเลือดแล้วดูทิศทาง ถ้ามีทิศทางไหลออกจากสะดือทุกทิศทาง ก็คือ caput medusae จากตับแข็ง
แต่ถ้ารีดเลือดแล้วเลือดเหนือสะดือวิ่งออกจากสะดือ แต่เลือดใต้สะดือ (โอ้...ศัพท์ 18+) วิ่งเข้าหาสะดือ อันนี้แสดงว่าไม่ได้เกิดจากตับแข็งนะ
วิธีการแก้ไขคงต้องผ่าตัดเพื่อทำทางลัดให้หลอดเลือดเข้าระบบได้ดีโดยไม่ต้องสร้างทางลัดเอาเอง บวกกับให้ยา แต่ที่ดีกว่านั้นควรป้องกันไม่ให้เกิดตับแข็งมากกว่านะครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น