สวัสดีวันอาทิตย์ครับ วันนี้ผมจะพาย้อนเวลาไปท่องเที่ยวกันสักหน่อย ไปชงกาแฟร้อน ๆ และอบขนมปังอุ่น ๆ แล้วมานั่งจมโซฟาแสนนุ่ม และไปกันเลย
ถ้ายังจำได้เมื่อสามวันก่อนผมได้ลงโพสต์เรื่องโรคหลอดเลือดอักเสบ granulomatosis with polyangiitis ซึ่งมีชื่อเดิมว่า Wegener’s Granulomatosis เห็นชื่อโรคแล้วมีอะโพสโทรฟี่เอสแบบนี้ น่าสงสัยว่ามาจากชื่อคนเป็นแน่แท้ ใช่แล้วท่านคิดถูกต้อง
ย้อนกลับไปที่เยอรมัน ปี 1907 ที่เมืองโอแดงบูร์ก ทางตอนเหนือของเยอรมันใกล้กับทะเลเหนือและชายแดนเดนมาร์ก ที่นั่นได้ให้กำเนิดเด็กชาย Friedrich Wegener ในครอบครัวที่คุณพ่อก็เป็นคุณหมอเช่นกัน ขณะนั้นเป็นเวลาที่จักรวรรดิปรัสเซีย ได้รวบรวมประเทศเป็นเยอรมันภายใต้การปกครองของกษัตริย์ไกเซอร์ วิลเฮล์มที่สอง และมหาบุรุษเหล็กแห่งเยอรมัน ออตโต ฟอน บิสมาร์ค
เยอรมันได้ทุ่มเทสรรพกำลัง คน เงิน เพื่อพัฒนาประเทศโดยใช้วิทยาศาสตร์นำหน้า สถาบันวิทยาศาสตร์ไกเซอร์ที่ก่อตั้งขึ้น เต็มไปด้วยเหล่าบรรดานักวิทยาศาสตร์มือหนึ่งของโลก รวมทั้งอัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ด้วย จนกระทั่งประเทศเยอรมันขึ้นเป็นมหาอำนาจเทียบเท่าจักรวรรดิอังกฤษและสาธารณรัฐฝรั่งเศส ท่ามกลางการช่วงชิงอำนาจทางการเมืองและการทหาร ก่อเกิดเป็นมหาสงครามโลกครั้งที่หนึ่งในปี 1914-1918 ผลปรากฏว่าเยอรมันแพ้สงคราม
เด็กชายเว็กเนอร์ ได้เข้าศึกษาในสถานการณ์ที่ลำบาก แต่ก็ศึกษาจนจบแพทยศาสตร์ที่เยอรมันในปี 1932 ที่ตอนนั้นกลายเป็นสาธารณรัฐไวมาร์ ประเทศแทบล่มจมเพราะแพ้สงคราม ภาวะเงินเฟ้อ คุณหมอเว็กเนอร์เรียนจบและเติบโตมากับความแค้นเคืองและอึดอัดจากการแพ้สงคราม
ในปีที่เรียนจบนั้นเองคุณหมอเว็กเนอร์ได้ตัดสินใจที่จะเข้าร่วมอุดมการณ์เพื่อเปลี่ยนแปลงและฟื้นฟูเยอรมัน กับพรรคการเมืองที่แนวคิดสุดโต่ง อันตอบสนองความคับแค้นใจของคุณหมอได้อย่างดี นั่นคือ พรรคนาซีเยอรมัน ภายใต้การนำของอดอล์ฟ ฮิตเลอร์
การที่คุณหมอหนุ่มไฟแรงเข้ามาเป็นสมาชิกพรรค แน่นอนว่า ด้วยความสามารถของคุณหมอ ทางพรรคย่อมจัดสรรตำแหน่งเกี่ยวกับการรักษาและ “การวิจัยในแบบนาซี” ให้กับคุณหมอเว็กเนอร์ หลายคนอาจเคยทราบว่าการวิจัยทางการแพทย์แบบนาซี คือ การใช้คนมาศึกษา โดยไม่มีจริยธรรมใด ๆ เพราะคนที่ถูกจับมาศึกษา จะเป็นชาวยิวและเชลยสงคราม
จากบันทึกของนาซี บอกว่าคุณหมอมีตำแหน่งที่สูงพอสมควร ทำไมคุณหมอหนุ่มจบใหม่ จึงเติบโตเร็วขนาดนั้น เพราะคุณหมอไม่ได้เป็นแค่สมาชิกพรรคธรรมดา คุณหมอสมัครเข้าเป็นหนึ่งในหน่วย “สตรอมอัปไทลุงค์” กองกำลังติดอาวุธของฮิตเลอร์ เพื่อเคลื่อนไหวจัดการคนที่เห็นต่างหรือสร้างสถานการณ์ทางการเมือง ใครที่เข้าเป็นหน่วยนี้แม้เสี่ยงตาย แต่ยศตำแหน่งจะเลื่อนเร็วมาก คุณหมอก็เช่นกัน
หน่วย สตรอมอัปไทลุงค์ (storm troopers : SA) ต่อมายุบลง และพัฒนาต่อไปเป็นหน่วย ชุฟฟ์สตัฟเฟิล หรือหน่วย SS ที่เป็นฐานให้ฮิตเลอร์นั่นเอง
คุณหมอเว็กเนอร์ ที่มีตำแหน่งสูงในพรรคนาซี ได้ตั้งโรงพยาบาลและศูนย์ “ศึกษาทดลอง” ทางการแพทย์ ในสลัมแออัดที่โปแลนด์ พื้นที่ปกครองของเยอรมัน ทำไมคนโปแลนด์ที่อยู่ภายใต้การควบคุมของเยอรมันจึงต้องไปอาศัยอยู่ในชุมชนแออัด ก็เพราะเมื่อเยอรมันใช้ยุทธการสายฟ้าแลบ บริทซครีก เข้าครอบครองโปแลนด์ ในปี 1939 คนยิวในโปแลนด์ถูกยึดบ้าน ยึดเงิน ยึดร้าน ไม่ว่าจะยากดีมีจน จะถูกรวบรวมไปอยู่ที่ชุมชนแออัดนี้
ที่ศูนย์ศึกษาการแพทย์นี้ มีพยานหลายคนให้การว่าคุณหมอเว็กเนอร์ ได้ศึกษาผู้ป่วย “แบบนาซี” หลายราย รวมไปถึงการศึกษาแบบนาซี ที่คุณหมอเว็กเนอร์เข้าไปศึกษาในค่ายกักกันชาวยิวของนาซีในที่ต่าง ๆ ด้วย
การรายงานโรคหลอดเลือดอักเสบเรื้อรังของคุณหมอเว็กเนอร์ในปี 1932 เจ็ดปีก่อนสงครามโลกครั้งที่สอง ยังไม่ได้รับความสนใจมากนัก นานจนคุณหมอถูกกองทัพอเมริกันจับในปี 1944 เมื่อนาซีแพ้สงคราม คุณหมอมีชื่ออยู่ในรายชื่อสมาชิกระดับสูงของพรรคนาซี แต่หลักฐานเรื่องการทดลองในคน “แบบนาซี” ที่พบในขณะนั้นของคุณหมอไม่มากพอที่จะลงโทษแขวนคอ คุณหมอจึงต้องจำคุก เมื่อพ้นโทษก็ออกไปทำงานเป็นนักพยาธิวิทยาต่อไป
จนผลงานคุณหมอเรื่องหลอดเลือดอักเสบได้รับความสนใจ และได้รับการอ้างถึงว่าเป็นผู้บรรยายโรคนี้ครั้งแรก โดยได้รับการอ้างถึงเมื่อปี 1954 ทำให้คุณหมอได้รับการยกย่องอีกครั้งและเข้าสู่แวดวงการวิจัยทางการแพทย์อีกครั้ง และมาศึกษาโรคหลอดเลือดอักเสบนี้อีกครั้งในปี 1967 คราวนี้ทุกคนที่ไม่เคยทราบเรื่องราวในอดีตของคุณหมอ ที่เห็นแต่ความคิด ความสามารถ ต่างยกย่องคุณหมอเว็กเนอร์ว่าเก่งจริงและทุ่มเทตัวเพื่องานวิจัยอย่างมาก ต่อมาได้รับการยกย่องใส่ชื่อคุณหมอในชื่อโรคหลอดเลือดอักเสบนี้ว่า Wegener’s Granulomatosis หรือ Wegener’s Disease
ปี 1989 ก่อนที่คุณหมอเว็กเนอร์จะเสียชีวิต ทางวิทยาลัยแพทย์โรคทรวงอกของสหรัฐอเมริกา ได้ให้รางวัล master clinician นับว่าเป็นรางวัลอันทรงเกียรติอันหนึ่งในวงการแพทย์
แต่ทว่า...
ในปี 2000 สิบปีหลังการเสียชีวิตของคุณหมอเว็กเนอร์ มีจดหมายมากมายส่งถึงสมาคมแพทย์หลายแห่งในสหรัฐและวิทยาลัยแพทย์โรคทรวงอกแห่งสหรัฐอเมริกา ว่ามีหลักฐานเรื่องการทดลองฉีดออกซิเจนเข้าไปในหลอดเลือดของนักโทษในค่ายกักกัน เพื่อศึกษาเรื่องการอุดตันหลอดเลือดของฟองอากาศ รวมทั้งการทดลองผิดจริยธรรมและโหดเหี้ยมอีกหลายประการของคุณหมอเว็กเนอร์ขณะดำรงตำแหน่งสูงของพรรคนาซี (หน้าที่ตามเอกสารคือ หมอชันสูตรศพ)
ทำให้หลายองค์กรเกี่ยวกับมนุษยชนและองค์กรที่ติดตามความผิดของนาซี กดดันสมาคมแพทย์ต่าง ๆ ให้ลบชื่อคุณหมอเว็กเนอร์ออกไปจากโรคนี้ จึงเป็นที่มาของการเปลี่ยนชื่อโรค เอาชื่อคุณหมอที่คิดโรคนี้ออกไปจาก Wegener’s granulomatosis เป็น granulomatosis with polyangiitis หรือให้เรียกว่า ANCA-associated vasculitis แทน และในที่สุดวิทยาลัยแพทย์โรคทรวงอกสหรัฐอเมริกาได้ถอดรางวัล master clinician ที่เคยมอบให้คุณหมอเว็กเนอร์ สมาคมแพทย์ต่าง ๆ ในอเมริกา ตำรา วารสารต่าง ๆ ได้ใช้ชื่อใหม่นี้แทนชื่อคุณหมอเว็กเนอร์ทั้งหมดจนถึงปัจจุบัน
คิดถึงการงดเอ่ยชื่อลอร์ดโวลเดอร์มอร์เลยทีเดียว !!!
เอาล่ะ กลับมาที่ปัจจุบัน ก็ยังไม่มีการกลับไปทบทวนเรื่องชื่อของคุณหมอเว็กเนอร์กันอีก แต่ผมคิดว่าเรื่องราวนี้น่าจะได้รับการพูดถึงอีกครั้งในแง่ประวัติศาสตร์และที่มา แม้ผมจะไม่ยึดติดกับอดีตของคน แต่ต้องยอมรับว่าแนวคิดของนาซีในยุคนั้นช่างสุดโต่งและบางทีก็โหดเหี้ยมเกินบรรยาย
และส่วนตัวผมนั้นยังยืนยันจุดยืน ปฏิเสธสงครามในทุกกรณี ครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น