Duct of Wirsung

ฆาตกรรม !!

วันนี้เราจะมาฟังเรื่องราวของอวัยวะที่ไม่มีความสุขที่สุดในร่างกาย pancreas เป็นอวัยวะที่เครียดตลอดเวลา

เมื่อแรกเริ่มเดิมทีสมัยเรายังอยู่ในท้องแม่ ตับอ่อนมีสองส่วนเรียกว่า dorsal และ ventral pancreas เมื่อเราเจริญเติบโตสักพัก ลำไส้ ตับ กระเพาะ จะเคลื่อนออกมาอยู่นอกช่องท้อง เพื่อทำการ "หมุน" ตับไปขวา กระเพาะไปซ้าย ลำไส้หมุนและเรียงตัวเมื่อหมุนและจัดตัวเสร็จก็จะเคลื่อนเข้ามาอยู่ในท้อง ผนังหน้าท้องรูปซิบปิดเป็นอันเรียบร้อย บางคนที่ลำไส้ออกมาอยู่นอกท้องตั้งแต่เกิดก็เพราะขั้นตอนนี้ผิดปกติ
ตับอ่อนทั้งสองส่วน ก็หมุนมารวมเป็นเนื้อเดียวกัน ท่อประจำส่วนแต่ละส่วนก็มีการรวมเป็นท่อหลักท่อเดียว นำพาเอาน้ำย่อยเข้ามาสู่ลำไส้เล็ก การตรวจทางรังสีหรือถ้าสามารถคุ้ยๆตับอ่อนจนละเอียดยิบ ก็จะยังพบส่วนท่อที่ฝ่อลง ที่เป็นหลักฐานการเจริญของร่างกายในอดีต
บางคนตับอ่อนก็แยกกัน บางคนท่อตับอ่อนก็ยังใช้งานดีทั้งสองท่อ เป็นความแปรปรวนของร่างกาย

การค้นพบท่อของตับอ่อน ที่นำพาน้ำย่อยต่างๆมาย่อยอาหารในลำไส้เล็กนั้น ค้นพบในปี1642 (ปี 2185) โดยนักกายวิภาคชาวเยอรมัน Johann Georg Wirsung อาจารย์สอนวิชากายวิภาคแห่งมหาวิทยาลัยปาดัว ที่อิตาลี ในยุคนั้นมหาวิทยาลัยปาดัวโด่งดังมาก เรียกว่าเป็นศูนย์กลางยุโรปเลย อาจารย์ Wirsung พบท่อตับอ่อน ที่เป็นท่อหลักของ dorsal pancreas ขณะที่ทำการตรวจศพของนักโทษประหารที่เป็นฆาตกร ที่ถูกประหารชีวิตโดยการแขวนคอ
แน่นอน การศึกษาก็มีลูกศิษย์ลูกหาหลายคนที่มาช่วยเหลือ บางคนก็ไม่ได้ซื่อสัตย์เสมอไป

ขณะนั้นเรายังไม่รู้จักตับอ่อนดีนัก เพราะเป็นอวัยวะที่อยู่หลังช่องท้องและตรวจยาก การค้นพบของ Wirsung เป็นการนำไปสู่ความจริงเรื่องของการผลิตน้ำย่อยของตับอ่อน และพัฒนาความเข้าใจเรื่องการย่อยอาหาร ว่าเราต้องใช้เอนไซม์ในการย่อยอาหาร
สิ่งที่ออกจะแปลกคือ ขณะที่ Wirsung ค้นพบอวัยวะสำคัญนี้ แทนที่เขาจะลงตีพิมพ์ตามความนิยมสมัยนั้น เขากลับบันทึกลงจดหมายและจารึกลงแผ่นทองแดงบางๆ ถึงการค้นพบของเขา และส่งไปให้นักกายวิภาคคนอื่นๆในยุโรปได้อภิปรายกัน

ปี 1643 Wirsung ถูกฆาตกรรม เขาถูกยิงขณะคุยกับเพื่อนบ้านใกล้ๆบ้าน (ข้อมูลตรงนี้ผมพยายามสืบค้นแล้วเพราะคิดว่าในสมัยกลางๆอยุธยา ไม่น่าจะมีการลอบสังหารด้วยปืนได้ !!) เวลานั้นมีผู้ต้องสงสัยหลายคน
Johann Vesling .. อาจารย์กายวิภาคที่ปาดัวเหมือนกัน คนที่เป็นที่ปรึกษาให้ Wirsung และที่ Wirsung ส่งข้อมูลให้ หรือเพื่อนรักหักเหลี่ยมโหด
Moritz Hoffman .. ศิษย์ของ Vesling และ Wirsung เขาอยู่กับ wirsung ตอนที่ทำการค้นพบท่อนี้ ร่วมกับ Thomas Bartholin (ผู้ที่ค้นพบระบบน้ำเหลือง ลูกพี่ลูกน้องเขาคือ Casper Bartholin ผู้ค้นพบ Bartholin's gland)

แต่ทั้งคู่ศาลยกฟ้องนะครับ หลักฐานไม่พอ ที่น่าแปลกคือ ห้าปีหลังจากการตายของ Wirsung ..คุณ Hoffman ได้ออกมาอ้างว่าเขาได้ศึกษาและค้นพบท่อทางเดินของตับอ่อนก่อน Wirsung เสียอีกแต่เป็นการค้นพบในไก่งวง ตอนนั้นเขาคิดถึงระบบย่อยอาหารของตับอ่อน และได้บอกความลับนี้แก่ Wirsung หรือ ลูกศิษย์คิดล้างครู
แผ่นจารึกทองแดงการค้นพบของ wirsung ยังถูกเก็บไว้ที่มหาวิทยาลัยปาดัว

จากบันทึกในหน้าประวัติศาสตร์บันทึกไว้ว่า ฆาตกรในคดีนี้คือ Giocomo Combier ลูกศิษย์ของ Wirsung เอง โดยหนึ่งสัปดาห์ก่อนที่เขาจะถูกสังหาร เขาถูกบังคับให้ออกจากการเป็นผู้บริหารการเงินของ German Nation of Artists
...โดย Wirsung ก็คือผู้ตัดสินใจในการบังคับให้ลาออกในครั้งนั้น..

บันทึกทางประวัติศาสตร์เลือนลางมาก แต่อยากให้เรารำลึกถึง Johann Georg Wirsung ผู้ที่ค้นพบ Main pancreatic duct หรือ Duct of Wirsung จุดกำเนิดความรู้เรื่องการผลิตน้ำย่อยและการย่อยอาหารจากตับอ่อน

ข้อมูลมากมายทั้ง canadian j. of surgery, britainica, wikipedia, และหลายๆเว็บ อ่านแล้วมาปะติดปะต่อกันครับ