"อํานาจที่ยิ่งใหญ่ มาพร้อมความรับผิดชอบที่ใหญ่ยิ่ง" หากเราไม่ทราบความเป็นมา เป้าประสงค์ ของพลังอำนาจ อาจนำไปใช้ในทางที่ผิดเป้าประสงค์ : ยารักษา HIV
ผมมีโอกาสได้สนทนากับผู้ป่วยรายหนึ่ง เป็นผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีที่รักษากันมานานตั้งแต่ผู้ป่วยยังเป็นเด็กหนุ่ม ได้รับเชื้อโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ จนปัจจุบันเป็นเอเจนซี่บริษัทส่งออก เดินทางไปหลายประเทศ แต่ก็ยังมารับยาและติดตามกับผมมาตลอด กดไวรัสได้ดี สุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์
ชายหนุ่ม : สำหรับตัวผม ผมดีใจ ที่เราได้รับการยอมรับมากขึ้น ไม่เหมือนอดีต ที่มีแต่คนไม่อยากเข้าใกล้ ปัจจุบันนี้คนเข้าใจ และยอมรับมากกว่าเดิมมากครับ
ลุงหมอ : แต่สำหรับผม การที่ทุกคนรู้จักและเข้าใจโรคและการรักษามากขึ้น ยอมรับได้มากขึ้น มันก็มีผลเสียนะครับ
ชายหนุ่ม : น่าจะดีขึ้นนะครับ ตอนนั้นคุณหมอต้องพูดอยู่นาน กว่าที่พ่อแม่ผมจะเข้าใจ
ลุงหมอ : แต่ก็ทำให้คนไม่ระวังตัว ไม่ป้องกัน ทุกวันนี้มีคนมารับยาต้านก่อนติดเชื้อ และยาต้านหลังสัมผัสเชื้อ มากขึ้นกว่าเดิม และละเลยการป้องกันพื้นฐานโดยสวมถุงยางอนามัย
ชายหนุ่ม : อันนี้จริงครับ ผมเคยเจอกับตัวเองด้วย ผมบอกว่าต้องป้องกันนะ เพราะผมกินยาต้าน คู่คนนั้นเขาก็ถามว่า กินยาต้านสม่ำเสมอนะ โอเค เดี๋ยวเขาจะได้ไปกินยาต้านหลังเรามีอะไรกัน
ลุงหมอ : อย่างไรก็ต้องป้องกันนะ ถ้าเรารับเชื้อใหม่มาเพิ่ม ก็อาจจะเป็นเชื้อดื้อยาได้
ต้องยอมรับว่าหลังจาก PrEP และ PEP ได้รับการเผยแพร่ออกมาอย่างแพร่หลาย จะมีความเชื่อแนวคิดว่า ทุกวันนี้พลังการรักษาและป้องกันสูงมาก จนไม่ต้องสวมถุงยางอนามัยกันแล้ว บางรายมารับ PEP ทุกสามเดือนก็มี
เป็นแนวคิดและปฏิบัติที่ไม่ถูกต้อง เพราะเปิดช่องโหว่มากมาย เปรียบกับฟุตบอลก็คือปล่อยให้กองหน้าเขาเลี้ยงลูกบอลไปถึงหน้าประตู แล้วไปลุ้นกับผู้รักษาประตูของเราที่เก่งมาก แต่โอกาสเสียประตูก็สูง สู้เราช่วยกันสกัดตั้งแต่แรก โอกาสทำประตูก็ลดลง อุดช่องโหว่ให้หมด
การมียาต้านไวรัสประสิทธิภาพสูง ไม่ว่าจะป้องกัน (ก่อนและหลังสัมผัสโรค) หรือรักษา เป็นเพียงมาตรการอันหนึ่งเท่านั้น ออกแบบมาเพื่อควบคุมเชื้อเอชไอวี ไม่ได้ออกแบบมาเพื่อ "ลดการ์ด ลดการป้องกัน" ถ้าเราคิดแบบนั้นก็ถือว่า เราใช้พลังอำนาจอันยิ่งใหญ่ไปในทางที่ผิด และบุคลากรทางการแพทย์ที่อาจจะแนะนำไม่ครบถ้วนหรือผิดจุด ก็อาจจะใช้พลังอำนาจนั้นไปผิดทางได้
ลุงหมอ : สรุปแล้ว คุณคิดอย่างไรกับเรื่องนี้
ชายหนุ่ม : ในฐานะที่ติดเชื้อผ่านยุคสมัยที่พูดไม่ได้มาจนพูดได้เสรี กินยาวันละหลายเม็ด จนมากินยาวันละเม็ด ก็ต้องบอกว่าป้องกันขีดสุดดีกว่า การติดเชื้อมันไม่มีความสุขแม้จะควบคุมรักษาได้ แต่ถ้าไม่ติดมันดีกว่ามากเลยล่ะครับ ไม่ต้องเครียด ไม่ต้องเสียสุขภาพจิต ไม่ต้องลำบากใจและลุ้นทุกครั้งเวลาบอกแฟนทุกคนว่า "ผมกินยาต้านอยู่นะ"
และเรื่องนี้น่าจะมีมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็น PET-CT, liquid gene biopsy, high specificity but low sensitivity test, การรักษาไวรัสตับอักเสบบีหรือซี, การตรวจและรักษาหนองในที่เร็วและง่าย ...
with Great power comes Great responsibilities
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น