Acyclovir ยาต้านไวรัสเฮอปีส์
ช่วงนี้เราคงคุ้นชินกับยาต้านไวรัสกันพอสมควร ยาต้านไวรัสมักจะลงท้ายด้วย -vir ประมาณหนึ่งเลยนะครับ สามารถเดาได้เลย เช่น ยาต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ oseltamivir, ยาต้านไวรัสเอชไอวี tenofovir
สำหรับยา acyclovir อะ-ไซ-โคฺล-เฟีย เป็นยาที่เราใช้กันมากที่สุดสำหรับการรักษาโรคเริม โรคสุกใส โรคงูสวัด โรคติดเชื้อ CMV (cytomegalovirus) แน่นอนว่าเราคงไม่สามารถหาซื้อมากินได้ด้วยตัวเอง ต้องให้คุณหมอจ่ายยาให้ เราก็กินยาตามที่สั่งจ่ายครับ ผมมีเกร็ดเล็ก ๆ น้อย ๆ เกี่ยวกับยาตัวนี้ ให้คุณได้เข้าใจและใช้ยาปลอดภัยครับ
▪สำหรับการป่วยโรคที่ใช้ยา acyclovir รักษานั้น บางโรคก็หายเองได้ หากคุณหมอพิจารณาข้อดีข้อเสียแล้วอาจตัดสินใจไม่ให้ยาก็ได้นะครับ คนไข้บางคนงงว่าทำไมทำไมไม่ได้ยา
▪ยา acyclovir มันดูดซึมเข้าตัวได้ไม่ดีนัก ค่าครึ่งชีวิตคือระดับยาลดลงครึ่งหนึ่ง ก็ใช้เวลาไม่นาน แถมยังอยู่ในเลือดได้ไม่ดีอีกด้วย ดังนั้นคุณหมอจะให้กินยาหลายครั้งต่อวัน มันจำเป็นครับ อาจจะวันละสามเวลา หรือวันละห้าเวลาเลยก็มี
▪ผลข้างเคียงสำคัญของยากินคือ อาการคลื่นไส้อาเจียน โดยเฉพาะหากต้องกินยาปริมาณมากและหลายครั้งต่อวัน ซึ่งลักษณะการกินยามันเป็นแบบนั้นอยู่แล้ว อาจเลือกกินยาหลังอาหารทันทีเพื่อลดอาการอาเจียนได้ครับ
▪ผลข้างเคียงอีกประการที่พบไม่บ่อยแต่รุนแรง คือ ตัวยาทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อไป มีคริสตัลตกผลึกอุดตันท่อไตได้ แต่ปัญหานี้แก้ได้โดยดื่มน้ำมาก ๆ ครับ ผู้ป่วยที่นอนรักษาในโรงพยาบาลและได้ยานี้ทางหลอดเลือด คุณหมอจะให้น้ำเกลือเพื่อป้องกันผลเสียที่ไตครับ
▪โรคเริม จะใช้ยาในขนาดต่ำกว่าโรคงูสวัดและสุกใส ห้ามปรับลดขนาดยาเองนะครับ อย่าลืมว่าระดับยาในเลือดมันไม่ได้ดีนัก ปรับเปลี่ยนนิดเดียวมีผลมากมาย
▪ส่วนมากยาจะได้ประโยชน์สูงสำหรับการรักษาอาการป่วยจากเริม 'ครั้งแรก' การให้ยาสำหรับการเป็นซ้ำส่วนมากจะลดระยะเวลาการป่วยมากกว่า ส่วนงูสวัดหรือสุกใส จะได้ประโยชน์สูงถ้าเริ่มยาตั้งแต่วันแรก ๆ ที่เป็น ถ้ามีตุ่มมีผื่นแดง แสบร้อน ไปหาหมอนะครับ ไม่แนะนำไป 'เป่า' แล้วจึงมาหาหมอ มันช้าไปแถมอาจติดเชื้อจากการเป่าด้วย
▪ในหญิงตั้งครรภ์สามารถใช้ได้อย่างปลอดภัยนะครับ หากมีการติดเชื้อที่อวัยวะเพศในขณะตั้งครรภ์อาจติดมาที่ทารกได้ การให้ยาจึงมีประโยชน์ครับ
▪สำหรับน้องพยาบาลที่ต้องดูแลผู้ป่วยได้รับยา acyclovir ทางหลอดเลือดดำต้องตรวจสอบการไหลออกนอกหลอดเลือดนะครับ มันระคายเคืองสูง และหากผู้ป่วยมีอาการมึนงง วิงเวียน หรืออาจมีเคลื่อนไหวผิดปกติ ก็ต้องระวังว่าอาจเกิดจากยา โดยเฉพาะยาในขนาดสูงและอัตราการหยดที่เร็ว
▪ยาทา acyclovir มีคุณประโยชน์ไม่มากครับ มีที่ใช้น้อยมาก ส่วนใหญ่เราทำแผลด้วยผ้าสะอาดชุบน้ำเกลือมากกว่า แต่ยา acyclovir ป้ายตายังมีประโยชน์นะครับ
คงพอเข้าใจวิธีการใช้ยา acyclovir กันไม่มากก็น้อยและนำไปใช้ประโยชน์กันได้บ้างนะครับ
ภาพ : ราชาเหรียญทองโอลิมปิก Micheal Phelps นักว่ายน้ำอเมริกัน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น