อิฉันเป็นโรคไตระยะที่สามค่ะ !!
ผู้ป่วยรายหนึ่งมีอาการบวมที่ขาสองข้างมาหนึ่งสัปดาห์ ก่อนหน้านี้เขามีอาการปวดเอว จึงไปซื้อยาแก้ปวดมากินต่อเนื่องประมาณสิบวัน หลังจากกินยาได้หนึ่งสัปดาห์พบว่าบวมขึ้น ผู้ป่วยไปรักษาที่สถานที่แห่งหนึ่ง ได้รับการตรวจเลือดและได้รับแจ้งว่า "เป็นโรคไตระยะที่สาม" ผู้ป่วยไม่เคยมีโรคประจำตัวใด ๆ ไม่เคยบวม การตรวจเลือดครั้งนั้นไม่มีการตรวจปัสสาวะ การอัลตร้าซาวนด์ หรือการตรวจพิเศษเพิ่มเติมใด ๆ อีก
คุณสุภาพสตรีท่านนี้เป็น "โรคไตระยะที่สาม" ไปแล้วหรือไม่ น่าคิดนะครับ
ข้อผิดพลาดที่สำคัญคือ จะไม่ใช้ค่า estimated GFR เพียงอย่างเดียว (ที่ได้มาจากการคำนวณ) มาระบุระยะของไตเสื่อม บางแล็บมีตารางเทียบค่า GFR กับระยะของไตเสื่อมมาด้วย ทำให้ผู้ที่ถือผลการตรวจเข้าใจว่าตัวเราเป็นโรคไตเรื้อรังระยะใด
ความสำคัญของการระบุโรคไตเรื้อรังคือ "ระยะเวลา" จะเรื้อรังได้ หมายถึงต้องไม่มีการเปลี่ยนแปลงชัดเจนในระยะเวลา 12 สัปดาห์ การตรวจครั้งเดียวจึงไม่สามารถบอกความเรื้อรังได้ และต้องซักประวัติหาเหตุที่ทำให้เกิดไตบาดเจ็บ เฉียบพลัน ร่วมด้วย บางคนตรวจสามปีครั้ง แต่ระหว่างนี้มีไตบาดเจ็บเฉียบพลันหลายครั้ง เป็นแล้วหาย มีการเปลี่ยนแปลงขึ้น ๆ ลง ๆ ก็ไม่อาจนับว่าไตเสื่อมเรื้อรังได้ครับ
นอกเหนือจากระยะเวลา จะต้องมีการตรวจหาการทำงานทางหน้าที่หรือโครงสร้างอื่นของไตที่บกพร่องด้วย ไม่ได้ใช้แค่ค่า GFR เพียงประการเดียว ช็อตเดียวกลายเป็นโรคไตเสื่อมเรื้อรัง ไม่ได้นะครับ ที่นิยมคือ การหาการหลุดรั่วของโปรตีนทางปัสสาวะ จะใช้การเก็บปัสสาวะ 24 ชั่วโมง หรือเทียบหาสัดส่วนของโปรตีนกับครีอะตินีนในปัสสาวะก็ตามที ตารางที่ระบุระยะของโรคไตเสื่อมเรื้อรังที่สมบูรณ์ จะมีค่า GFR คู่กับค่าโปรตีนในปัสสาวะเสมอนะครับ
หรือต้องตรวจการเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้าง เช่นการถ่ายภาพจากซีที หรือทำอัลตร้าซาวนด์แล้วพบไตมีขนาดเล็ก สัดส่วนความหนาแน่นเปลี่ยนแปลงไป แสดงถึงการเปลี่ยนแปลงที่เรื้อรัง
การจะบอกไตเสื่อมเรื้อรังได้จึงต้องอาศัย ประวัติความเสี่ยงโรคไต ประวัติอาการโรคไต การตรวจร่างกายเห็นความบกพร่องของการทำงานของไตหรือเหตุของไตเสื่อม มีการตรวจเลือดวัดค่าครีอะตินีนและ GFR ต่อเนื่องกันอย่างน้อยสามเดือน มีการตรวจปัสสาวะ มีการทำอัลตร้าซาวนด์ เพื่อระบุระยะของไตเสื่อม นำมาวางแผนการรักษาได้แม่นยำ
ห้ามใช้แต่ GFR อย่างเดียวและตรวจเพียงครั้งเดียวมาระบุว่าเป็นไตเสื่อมเรื้อรังนะครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น