วัคซีนวัณโรค

มีข่าวเรื่องวัคซีนวัณโรคออกมา จึงแอบแวะไปอ่านการศึกษามาเล่าสั้นๆ

เป็นวัคซีนตัวต้นแบบจากบริษัท GlaxoSmithKline ชื่อว่า M72/ASO1E4 โดยมีแอนติเจนสองชนิดจากเชื้อวัณโรค ในการศึกษาก่อนหน้านี้พบว่าประสิทธิภาพในการลดการติดเชื้อวัณโรค (แบบที่วินิจฉัยได้จากการตรวจเจอเชื้อ) ในผู้ป่วยที่ไม่เป็นเอดส์ (เดี๋ยวนี้การรักษาวัณโรคต้องพิจารณาเรื่องการติดเชื้อเอชไอวีด้วย) เมื่อติดตามไปสองปี ประสิทธิภาพวัคซีนอยู่ที่ 54%

ครั้งนี้ทำการศึกษาแบบทดลองและควบคุมกับประชาชนจริงเลย โดยทำการศึกษาในสามประเทศคือ เคนยา แอฟริกาใต้ และแซมเบีย ผู้ที่จะเข้ามาวิจัยอายุ 18-50 ปี ไม่ติดเชื้อเอชไอวี ไมมีอาการ ตรวจเสมหะไม่เจอเชื้อ แต่...จะต้องเป็นวัณโรคแอบแฝง ด้วยการตรวจ Interferon Gamma Releasing Assays ผลเป็นบวก นำผู้ป่วยกลุ่มนี้มาศึกษาโดยการฉีดว่าที่วัคซีนตัวนี้แล้วดูสิว่าติดตามไปสามปี จะมีโอกาสเป็นวัณโรคมากน้อยเพียงใด

โดยมีระดับการวินิจฉัยหลายขั้นตั้งแต่ ไม่มีอาการแต่ตรวจเสมหะพบเชื้อจากวิธี PCR หรือไม่มีอาการแต่ตรวจย้อมเชื้อพบ หรือเพาะเชื้อได้ ไปจนถึงมีอาการแบบต่าง ๆ และรวมไปถึงวัดระดับภูมิคุ้มกันที่ใช้ปกป้อง เม็ดเลือดขาวที่จะตอบสนองต่อวัคซีนและการติดเชื้อ ว่าเมื่อเวลาล่วงเลยไปหลังฉีดวัคซีน ระดับเหล่านี้มันลดลงหรือไม่ จะยังเชื่อใจว่าปกป้องได้ไหม

** ไม่ได้ทำในคนทั่วไป ทำในวัณโรคแอบแฝง การวัดผลวัดผลทั้งการเป็นโรค การตรวจพบเชื้อ และระดับภูมิคุ้มกัน **

ผลที่พบคือ อัตราการเกิดวัณโรคในกลุ่มที่ไม่ได้วัคซีน (กลุ่มควบคุม) ที่ 0.6 รายต่อการติดตาม 100 คนปี ส่วนกลุ่มที่ได้วัคซีนอัตราการเกิดวัณโรคลดลงเป็น 0.3 รายต่อการติดตาม 100 คนปี คิดเป็นประสิทธิภาพของวัคซีนเมื่อครบสามปีคือ 49.7% เมื่อคิดทางสถิติแล้วพบว่าปกป้องได้สูงกว่าไม่ฉีดวัคซีนอย่างมีนัยสำคัญ คือ ไม่ได้เกิดเพราะบังเอิญนั่นแหละครับ

ป้องกันการติดเชื้อระดับเซลล์ ระดับการวินิจฉัยด้วยวิธีทางโมเลกุลได้ 50% ป้องการการป่วยวัณโรคแบบมีอาการได้ 25% หากมาดูระดับภูมิคุ้มกันพบว่าสูงกว่าระดับป้องกันตลอดสามปี

** การศึกษานี้ได้รับการสนับสนุนจากบริษัทผู้ผลิตวัคซีน **

เป็นอีกหนึ่งความก้าวหน้าในการพัฒนาวัคซีนวัณโรค เพราะการเจ็บป่วยและการตายจากวัณโรคเป็นผู้ร้ายโรคติดเชื้ออันดับสองรองจากมาเลเรีย เรายังคงต้องรอการศึกษาเพิ่ม เช่น ทำในผู้ป่วยโดยรวม ไม่เลือกว่าเป็นวัณโรคแอบแฝงหรือไม่ ในทุกกลุ่มอายุ หรือติดตามนานกว่านี้

ฤา อนาคตความตายจะเป็นเพียงข้อผิดพลาดทางเทคนิคเท่านั้น อย่างที่ศาสตราจารย์ยูวาล แฮร์รารี่กล่าวไว้ในหนังสือ Homo Deus..

อ่านฉบับเต็ม (เสียเงิน) ได้ที่นี่
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1909953