สัปดาห์ที่แล้วมีข่าวรายงานว่า ประธานาธิบดี โจ ไบเดน แห่งสหรัฐอเมริกา เข้ารับการรักษามะเร็ง
แต่ทำไมเป็นข่าวเล็ก ไม่ตื่นเต้นเลย
รายงานข่าวนั้นคือท่านประธานาธิบดีเข้ารับการรักษามะเร็งผิวหนังชนิด basal cell carcinoma และตอนนี้การรักษาเสร็จสิ้นแล้ว ปลอดภัยดี กลับมาทำงานได้ปรกติ เรามารู้จักมะเร็งผิวหนังชนิด basal cell กัน
ชื่อก็บอกแล้วว่า มาจากเซลล์ชั้น base ของผิวหนัง การที่เราจะรู้ว่ามันมาจากไหนก็ต้องตัดชิ้นเนื้อไปตรวจใช่ไหมครับ การวินิจฉัยคือการตัดชิ้นเนื้อซึ่งไม่ค่อยพลาดเท่าไร ทั้งการดูด้วยตา การย้อมสี แต่ปัญหาของการวินิจฉัยที่สำคัญคือ วินิจฉัยล่าช้า เพราะปล่อยให้ก้อนโตขึ้นลุกลาม คิดว่าไม่น่าเป็นอะไร โดยเฉพาะคิดว่าเป็นไฝ
มะเร็ง basal cell เป็นมะเร็งที่พบมากในฝั่งคนผิวขาว ส่วนคนไทยนั้นข้อมูลปี 2013-2015 จากสถาบันโรคผิวหนัง พบอยู่ที่ประมาณ 3.8 ต่อแสนคนปี และพบมากในผู้ที่อายุเกิน 60 ปี อัตรานี้น้อยกว่าอเมริกาเป็นสิบเท่า (แต่ส่วนหนึ่งเพราะเราวินิจฉัยน้อยด้วยนะครับ)
Basal cell carcinoma เป็นที่ทราบและพิสูจน์ชัดเจนว่ามีปัจจัยการก่อโรคที่สำคัญอันหนึ่งคือ แสงแดด แสงยูวี โรคจึงมักพบในพื้นที่ผิวหนังส่วนที่สัมผัสแสงแดดครับ แต่ไม่ได้หมายความว่าคนที่ต้องทำงานกลางแจ้งนาน ๆ โดนแดดทั้งวัน จะต้องเป็นมะเร็งนะครับ
ปัจจุบันเราเริ่มพบว่าเชื้อชาติ และยีนก่อนโรคน่าจะมีผลสำคัญด้วย ว่าใครโดนแดดแล้วจะเกิดมะเร็งมากกว่า แต่เนื่องจากยีนนั้นยังไม่ได้รับการพิสูจน์เป็น pathogenic gene หรือยีนก่อโรค ดังนั้นการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงจึงจำเป็น สำหรับคนที่ต้องทำงานกลางแจ้งบ่อย ๆ โดนแดดนาน ๆ การสวมเสื้อป้องกัน การทาครีมกันแดด จึงมีความสำคัญครับ
ท่านประธานาธิบดีรักษาหายง่ายดาย เพราะเขาดำรงตำแหน่งหมายเลขหนึ่งของสหรัฐหรือเปล่า ก็ไม่นะครับ เพราะโรคนี้การพยากรณ์มันดีมากต่างหาก หากรักษาโดยการผ่าตัดตั้งแต่ต้น ขนาดเล็กและยังไม่ลุกลาม ผมก็มีข้อสังเกตไฝฝ้าราคีในตัวง่าย ๆ ให้มาสังเกตกัน หากผิดปกติแนะนำให้ไปปรึกษาแพทย์ใกล้บ้านให้ช่วยดูให้ครับ
1.แผลผิวหนังที่ไม่หายเสียที มีน้ำเหลืองซึม มีเลือดซึมตลอด
2.สีผิวหนังที่เปลี่ยนไป ไม่ว่าจะแดงขึ้น แดงเรื่อ คล้ำลง เหมือนมีไฝขึ้น โดยเฉพาะหากมีอาการ คัน เจ็บ หรือขนาดโตขึ้น น่าจะลองไปให้คุณหมอตรวจ
3.พื้นที่เปลี่ยนไป นูนขึ้น เป็นก้อน หรือยุบลง เมื่อเทียบกับพื้นที่โดยรอบ ยิ่งถ้าสีเปลี่ยน ยิ่งน่าสงสัย
4.มีลักษณะของแผลเป็น โดยที่ไม่เคยมีแผลบริเวณนั้นมาก่อน
สำหรับคนที่ไปเจอตอนก้อนใหญ่แล้ว การรักษาอาจจะซับซ้อนทั้งการผ่าตัด การจี้ความเย็น การให้ยา hedgehog pathway inhibitor แต่ไม่ค่อยพบโรคมะเร็งชนิดนี้ลุกลามไปบริเวณข้างเคียงหรือแพร่กระจายไปอวัยวะต่าง ๆ ครับ
ท่านประธานาธิบดีเข้ารับการรักษาและหายดี กลับมาทำงานได้ตามปรกติแล้วครับ
อ่านฟรี
Di Nardo, L., Pellegrini, C., Di Stefani, A. et al. Molecular alterations in basal cell carcinoma subtypes. Sci Rep 11, 13206 (2021). https://doi.org/10.1038/s41598-021-92592-3
Tiyawatanaroj A, Sudtikoonaseth P, Chayangsu O. Basal cell carcinoma trends in Thailand: A 10-year retrospective study of demographic, clinical and histopathological features. Dermatol Reports. 2021 Dec 30;14(1):9413. doi: 10.4081/dr.2022.9413. PMID: 35371421; PMCID: PMC8969878.
Chattinnakorn S. Basal Cell Carcinoma of the Skin. SRIMEDJ [Internet]. 2015 Feb. 28 [cited 2023 Apr. 7];29(6):574-80. Available from: https://li01.tci-thaijo.org/.../SRIMEDJ/article/view/31592
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น