เอาล่ะ ผู้ชายก็เต้านมโตได้ และหากเจอเต้านมโตในผู้ชาย เราจะทำอย่างไร ตอบแบบกำปั้นทุบดินคือ ไปหาหมอครับ แต่ถ้าจะอธิบายในแบบเพจเรา ก็จะขอมาเล่าดังนี้
อย่างแรกคือไปยืนยันก่อนว่าเป็นเนื้อนม ไม่ใช่ก้อนเนื้องอก ก้อนมะเร็ง ฝี ทำได้โดยการตรวจร่างกายที่แยกได้ไม่ยากนัก และในกรณีสงสัยหรือแยกยากก็จะทำแมมโมแกรม หรืออัลตร้าซาวนด์ ส่วนการตรวจชิ้นเนื้อนั้น เราใช้น้อยมาก ยกเว้นกรณีสงสัยเนื้องอกจริง ๆ
ภาวะที่คล้ายกับเต้านมโต (gynaecomastia) คือ pseudo-gynaecomastia (pseudo แปลว่า เลียนแบบ ของปลอม) คือไขมันที่บริเวณใต้ลานนม lipomastia เพราะ gynaecomastia จะมีเนื้อนม จะมีทั้งเนื้อเยื่อเต้านม ท่อน้ำนม และไขมันรอบเต้านม แยกกันโดยการตรวจลักษณะของก้อนหรือแมมโมแกรม เพราะเนื้อเยื่อไขมันล้วนนั้นจะไม่ตอบสนองต่อยารักษา
เมื่อตรวจพบ Gynaecomastia แล้ว สาเหตุคือความไม่สมดุลกันของฮอร์โมนเพศชายและหญิง ปรกติในชายนั้นจะมีฮอร์โมนชายมากกว่าหญิง หากเมื่อใดมีการสร้างฮอร์โมนเพศชายลดลง หรือมีการเปลี่ยนเป็นฮอร์โมนเพศหญิงมากขึ้น ก็จะเกิดความผิดปกติเต้านมโตขึ้นได้
ความไม่สมดุลกันของฮอร์โมน มีได้หลายสาเหตุมาก ๆ ครับ ทั้งจากการสร้างและการผลิตฮอร์โมนเองโดยตรง หรือมีเหตุจากภายนอกมารบกวน ผลจากการสร้างและการผลิตฮอร์โมนโดยตรงเช่น ภาวะพร่องฮอร์โมนเพศชาย (hypogonadism) ,มีเนื้องอกที่ต่อมหมวกไต ที่ทำให้เกิดสารตั้งต้นฮอร์โมนเพศมากขึ้น แต่สารตั้งต้นนี้ถูกเปลี่ยนเป็นฮอร์โมนเพศหญิงแทนเพศชาย, มีการรบกวนการสั่งงานของฮอร์โมนโปรแลกติน
แต่เหตุที่พบบ่อยกว่าคือ มีสาเหตุจากภายนอกมารบกวนการสร้างและการผลิตฮอร์โมน เช่นภาวะไทรอยด์เป็นพิษ มียาหลายชนิดที่มารบกวนการสร้างและการขนส่งฮอร์โมนเช่น ยาเชื้อรา ketoconazole, ยาขับปัสสาวะ spironolactone หรือ การได้รับฮอร์โมนเพศหญิง (estrogen) จากภายนอก
และเมื่อคุณหมอเขาสืบค้นหาสาเหตุ เช่นการตรวจวัดระดับฮอร์โมน การทำอัลตร้าซาวนด์ หรือมียาที่เป็นสาเหตุเรียบร้อยแล้ว คุณหมอจะรักษาที่สาเหตุของการเกิดนมโต (หากค้นหาแล้วไม่พบสาเหตุจริง ๆ จึงรักษาตามอาการ) เราจึงมาพูดถึงสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด คือ จากยา ผมพยายามรวบรวมยาที่มีข้อมูลการเกิดภาวะนมโตมาให้ดูนะครับ
ยาใช้รักษาโรคต่อมลูกหมาก dutasteride, finasteride
ยารักษามะเร็งต่อมลูกหมาก bicalutamide, flutamide, goserelin, leuprorelin
ยารักษามะเร็งเต้านม anastezole
ฮอร์โมนเพศหญิง ethinyl estradiol
ยาลดอาการอาเจียน metoclopramide
ยารักษาโรคหัวใจ spironolactone
ยาจิตเวช fluoxetine, risperidone, olanzapine
ส่วนยารักษาเชื้อรา ketoconazole และยาต้านไวรัสเอชไอวี ยาลดความดันกลุ่ม calcium channel blocker มีรายงานอยู่บ้าง
หากมีสาเหตุจากยา ให้ปรึกษาแพทย์ที่ให้ยาว่าน้ำหนักประโยชน์และโทษของยาเป็นอย่างไร จำเป็นต้องได้รับยาต่อหรือไม่ หรือมีทางเลือกการเปลี่ยนยาหรือไม่
หากรักษาสาเหตุเรียบร้อย แต่ยังมีอาการเจ็บเต้านม หรือเต้านมที่โตขึ้นส่งผลต่อหน้าที่การงาน ความสวยงาม ก็อาจจะใช้ยาเพื่อลดอาการและขนาดเต้านมได้ ต้องบอกว่ายาที่มารักษาอาการนี้ ไม่ได้มีหลักฐานการศึกษาที่หนักแน่นนัก เพราะความเจ็บ ความพึงพอใจ มันวัดผลยาก อาจจะวัดผลเรื่องขนาดเต้านมได้เท่านั้นที่เป็นการวัดเชิงรูปธรรม และส่วนมากเมื่อรักษาเหตุแล้ว อาการทางเต้านมก็จะดีขึ้นไปด้วย
ยารักษาอาการเต้านมโตที่มีหลักฐานการใช้และการศึกษามากที่สุดคือยา tamoxifen ใช้ยาประะมาณ 2-3 เดือน มีอัตราการตอบสนองดีขึ้นถึง 80% แต่ก็ต้องระมัดระวังผลข้างเคียงเรื่องระคายเคืองทางเดินอาหาร และโอกาสการเกิดลิ่มเลือดดำอุดตัน ยาอีกตัวที่มีข้อมูลบ้างคือ ยาฮอร์โมนแอนโดรเจนที่ชื่อ Danazol อัตราการตอบสนองจะน้อยกว่า tamoxifen เล็กน้อย ในการรักษามะเร็งต่อมลูกหมากที่ยาส่วนมากเป็นการปรับเปลี่ยนฮอร์โมนเพศชายนั้น หลายสูตรการรักษาจะให้ยา tamoxifen ไปด้วยเพื่อลดอาการแทรกซ้อนจากเต้านมโตครับ
และหากเนื้อเต้านมที่โตนั้นเป็นอยู่นาน จนเริ่มมีพังผืดแล้ว การรักษาคือการผ่าตัดเพื่อแก้ไขเพื่อความสวยงาม ซึ่งข้อมูลตรงนี้ไม่มากนักครับ เพราะส่วนมากตอบสนองดีต่อการรักษาหรืออาการเต้านมโตนั้น ไม่ได้ส่งผลต่อผู้ป่วยมากนัก
น่าจะพอเข้าใจกันดี กับเรื่องของเต้านมโตในผู้ชายครับ และผมมีอีกเรื่องที่สะดุดตาตอนที่ศึกษาข้อมูลเรื่องนี้คือ อาการเต้านมโตจากยาลดไขมันสเตติน เอาไว้เรียบเรียงข้อมูลแล้วจะมาเล่าให้ฟังนะครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น