มะเร็งตับ คัดกรอง กลอน

อันเนื้อร้าย อันตราย คือมะเร็ง หมอก็เซ็ง คนก็หน่าย ไม่น่าไหว
มะเร็งตับ ที่จะพูด วันนี้ไง ได้รู้ทัน ตรวจไว ภัยลดลง

มะเร็งตับเกิดบ่อยๆ ในแถวนี้ เออีซี อาเซียน เอ๊ะสัยสง
ว่าทำไม คนไทย ยันเวียดกง ยืนยันตรง พบมาก จากอะไรกัน

ข้อมูลบอก ตรงตรง แม่นสนิท เกิดจากติด เชื้อไวรัส ที่ตับฉัน
เกือบเก้าสิบเปอร์เซนต์ที่ว่ากัน เพราะว่ามัน ไวรัส เจ้าตัวดี

ไวรัสซี ไวรัสบี ที่แสนร้าย ฝังอยู่ใน เนื้อตับ จับทุกที่
เพิ่มโอกาสเป็นมะเร็งมากทวี พบมากมี แต่กันได้ มาดูกัน

ตรวจสอบการติดเชื้อแต่เนิ่นเนิ่น อย่าได้เพลิน นิ่งเฉย ไม่ขยัน
ถ้าพบเร็ว รักษาเร็ว ได้ช่วยกัน ลดโอกาส เปลี่ยนผัน กันมะเร็ง

ทั้งวัคซีนทั้งยา ฆ่าเรียบวุธ มะเร็งหยุด ลดลง คนหน้าใส
สปส. สปสช. ก็ชอบใจ ลดสตางค์ ได้ทันใด ไม่สิ้นเปลือง

แต่ถ้าเกิด ยังเสี่ยง ยังไม่หาย มะเร็งตับ เจ้าตัวร้าย เกิดได้เสมอ
ไม่เพียงแต่ ไวรัส ที่ต้องเจอ ตับแข็งอื่น ที่เป็นเว่อร์ ก็ต้องดูแล
(เป็นเว่อร์ คือ ตับแข็งรุนแรง)

เราเรียกว่า การคัดกรองมะเร็งตับ เพื่อดักจับก้อนให้ได้ก่อนขยาย
เพราะถ้าพบก้อนเล็กเราสบาย ตัดก็ได้ จี้ก็ดี ไม่น่ากลัว

เราคัดกรองเพื่อหาระยะต้น ภาษาหมอ ทุกๆคน เรียก บีซีแอลซี
เพื่อให้เจอระยะหนึ่งอย่าเกินนี้ การรักษาจะดีกว่าสายเกิน
(BCLC : barcelona Clinic Liver Cancer staging ในเอเชียเพิ่ม APASL 2016)

แต่เราทำ ในกลุ่มคนที่เสี่ยง ถ้าทำเรียง ทำทุกคน เงินไม่เหลือ
ไวรัสบี ในกลุ่ม ที่รังเรื้อ ชายสี่สิบ หญิงจะเหนือกว่า นึดนึง

หญิงห้าสิบ ค่อยตรวจ ถึงคุ้มค่า 

ส่วนที่ว่า ไวรัสซีค่อยนึกถึง
ตรวจคัดกรองมะเร็ง ที่คำนึง

 ตับแข็งจึง จับคัดกรอง ไม่เปลืองตังค์

อัลตร้าซาวนด์ทุกครึ่งปีพอได้อยู่ จับมาคู่ AFP มีมนต์ขลัง
ตรวจเพียงนี้ เพียงพอ มีพลัง ได้หยุดยั้ง โรคร้าย ก่อนสายเกิน

แต่ถ้าพบตัวก้อนอย่าใจหาย อาจไม่ใช่ เจ้าตัวร้าย อย่าดูเผิน
ต้องส่งตรวจซีที เพื่อคอนเฟิร์ม ฉีดสีด้วย เพิ่มเติมเพื่อยืนยัน

ถ้าแน่ชัดเป็นก้อนเจ้าตัวยี้ บวกกับค่า AFP ที่เพิ่มสูง (เกินสองร้อย)
ภาพเอกซเรย์ชี้บ่ง คงจะจูง ใจให้มุ่งเป็นเนื้อร้าย ตายละวา
(AFP อาจขึ้นได้ในอีกหลายภาวะ , มี NPV สูงมากเมื่อร่วมกับอัลตร้าซาวด์)

แต่เดี๋ยวก่อน อย่าเพิ่ง น้ำตาตก อย่าเพิ่งยกทรัพย์สินให้ใครหนา
เพราะว่าเราเจอโรคเริ่มต้นเวลา ผลรักษา น่าทึ่ง ดีจึงจัง

เป็นข้อดีของการเฝ้าสำรวจ เพราะถ้าตรวจ เจอแต่ต้น ผลฉมัง
ทั้งผ่าตัด จี้ก้อน หรืออลัง เปลี่ยนตับเลย แต่มันนี้ช่างจะห่างไกล

วิธีใหม่ ฉีดเคมีเข้าที่ก้อน สายสวนตรวจ ซอกซอน ถึงที่หมาย
ฉีดเคมี ฝังด้วย น้ำมัน (พราย) โรคที่ร้าย ก็พังพบ สงบพลัน
(Trans Arterial ChemoEmbolization)

หรือจะใช้ยาใหม่ ก็กระซิบ บอก sorafenib ยาแพงแสนขยัน
แต่ขนหน้าแข้งจะร่วงลงทุกวัน เพราะราคามันแรงแพงจริงจริง

สุดท้ายนี้อยากบอกแถลงเล่า ว่าแพทย์เรามีหนทาง ที่สุดจิ๋ง (เจ๋ง)
ทั้งตรวจหา ทั้งป้องกัน สกรีนนิ่ง atteding การรักษา น่าอัศจรรย์

คนทั่วไป คนไข้ อย่าเพิ่งหมด อย่าสลด ความหวังยังเฉิดฉาย
ให้ปรึกษาอายุรแพทย์ได้ทุกราย และสุดท้าย หงส์ขย้ำ หม่ำ ..ผี..แดง

ขออภัย ท่าน รศ.นพ. ทวีศักดิ์ แทนวันดี จากคณะแพทยศาสคลตร์ศิริราชพยาบาล ที่ผมนำเอาเลคเชอร์เรื่องการคัดกรองมะเร็งตับ ในงานประชุมราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทยครั้งที่ 33 ในบางส่วนบางตอน มาแต่งเป็นกลอน ให้สนุกสนาน แต่เนื้อหายังคงใจความสำคัญไว้ทุกประการ

ขออภัย บรมครูกลอนสุนทรภู่ ที่ผมออกนอกลู่ ไปสักหน เพราะประโยชน์จะไปตกแก่มวลชน เพื่อทุกคนหวังหมายคาด "อายุรศาสตร์ ง่ายนิดเดียว"