latent TB, latest recommend
วัณโรคแอบแฝง คือ การติดเชื้อที่ไม่มีอาการ ตรวจเสมหะก็ไม่พบ เรามักจะตรวจในกรณีที่คนนั้นอาจจะเกิดอันตรายจากวัณโรคในบางภาวะ เช่น ต้องรับการปลูกถ่ายอวัยวะ ต้องรับยากดภูมิในขนาดสูง หรือในกรณีไปทำงานในบางประเทศ
ถ้ามาตรวจในบ้านเราในทุกคน รับรองเจอเพียบ เพราะเราเป็นแหล่งวัณโรค
วิธีตรวจเราจะฉีดน้ำยา tuberculin เข้าใต้ผิวหนังแล้วดูปฏิกิริยาของผื่นรอบจุดฉีดยา ร่วมกับการตรวจเลือดหาสาร interferon gamma
เดิมทีนั้นเราจะรักษาโดยกินยา isoniazid ในขนาด 5 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัวหนึ่งกิโลกรัม กินวันละครั้ง ประมาณสามเม็ดต่อวัน เป็นเวลา 9 เดือน ซึ่งก็เป็นยาที่ราคาถูกมาก หาง่าย ข้อเสียมีบ้างคือ อาจมีตับอักเสบได้ มีอาการชาปลายมือจากการขาดวิตามินบีหกได้
แต่ข้อเสียที่สำคัญที่สุดคือ กินยาไม่ครบ คิดดูนะ คุณไม่มีอาการอะไรเลย แต่ต้องกินยาต่อเนื่องทุกวันเป็นเวลา 270 วัน ไม่ง่ายนะครับ
ตอนนี้เรามียาสูตรใหม่ที่มีการศึกษารับรองว่าประโยชน์ไม่ได้ด้อยกว่าสูตรเดิม และบางทีเหนือกว่า เพราะใช้เวลาในการรักษาสั้นกว่า และเจอผลข้างเคียงที่ต้องหยุดยาน้อยกว่า
1.ใช้ rifampicin ยาวัณโรคพื้นฐานของเราอีกตัวนี่แหละ กินทุกวันแค่ 4 เดือน ข่อเสียสำคัญคือ ยาทำปฏิกิริยากับยาอื่นมากมาย ต้องตรวจสอบดี ๆ และมีตับอักเสบได้เช่นกัน
2.สูตรให้ยาสัปดาห์ละครั้ง เป็นเวลาสามเดือน ใช้ยา isoniazid ในขนาดสูง 15 mg/kg ก็ประมาณเก้าเม็ด คู่กับยา rifapentine 5 เม็ด ถ้าน้ำหนักน้อยกว่า 50 กิโลกรัมหรือ 6 เม็ดถ้าน้ำหนักเกิน 50 กิโลกรัม
ยาทั้งหมดอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ (ฉบับที่สอง มกราคม 2565) และได้รับอนุญาตให้ใช้ตามข้อบ่งชี้นี้ด้วยเหมือนกับที่ศูนย์ควบคุมโรคสหรัฐแนะนำครับ
Kim S, Thal R, Szkwarko D. Management of Latent Tuberculosis Infection. JAMA. Published online January 19, 2023. doi:10.1001/jama.2022.24362
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น