สำหรับชาว LQBTQ เรื่องการใช้ยาป้องกันการติดเชื้อ HIV ก่อนสัมผัสโรค
ต้องตั้งใจอ่านดี ๆ นะครับ ผมเองก็อ่านหลายทีและพยายามคิดวิธีจะนำเสนอหลายแบบไม่ให้สับสน สุดท้ายก็บรรยายนี้แหละง่ายสุด ก่อนจะไปที่แนวทาง (IAS 2023) เรามานิยามเพศที่จะใช้กันก่อนนะ
cisgender คือ เพศสภาพ ณ ตอนนี้ ตรงกับเพศสภาพแรกเกิด ความสัมพันธ์ทางเพศก็จะเหมือนเดิมคือ ผู้ชาย เป็นฝ่ายสอดใส่และเป็นฝ่ายตั้งรับทางทวารหนัก ส่วนผู้หญิงจะเป็นเพียงฝ่ายตั้งรับเท่านั้นไม่ว่าจะเป็นทางช่องคลอดหรือทวารหนัก
transgender รวมคนที่ยังไม่แปลงเพศและรวมคนที่แปลงเพศแล้ว (sex re-assignment therapy) การแปลงเพศในความหมายนี้นับหมด ไม่ว่าจะเป็นการใช้ฮอร์โมนอย่างเดียว หรือทำการผ่าตัดสร้างช่องคลอดใหม่หรือองคชาติใหม่ ส่วนทวารหนักไม่จำเป็นต้องทำใหม่เพราะสามารถใช้ได้อยู่แล้ว เมื่อแปลงเพศแล้วจะใช้ชื่อว่า trans-sexual ก็ได้เช่นกัน
Transgender men คือ เพศสภาพตอนเกิดเป็นหญิงแต่ตอนนี้เป็นชาย Transgender women คือ เพศสภาพตอนเกิดเป็นชาย แต่ตอนนี้เป็นหญิงการกินยาป้องกัน จะใช้สูตรยา TDF/FTC ที่มีมานานและการศึกษามากมาย หรือจะใช้สูตรยา TAF/FTC ยา TAF จะลดผลข้างเคียงระยะยาวเรื่องการบาดเจ็บที่ไตและกระดูกพรุน หรือยาฉีด cabotegravir ชนิดออกฤทธิ์ยาวเดือนละครั้ง
☆☆ cisgender
○ ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายรับหรือรุก สามารถใช้ TDF/FTC วันละครั้ง หรือ cabotegravir ได้ทั้งคู่
○ สำหรับฝ่ายรุก จะเลือกใช้ TAF/FTC วันละครั้ง หรือจะใช้สูตร TDF/FTC แบบ on-demand 2-1-1 ได้เช่นกัน
☆☆ Transgender men (หญิงเปลี่ยนเป็นชาย)
○ ใช้สูตร TDF/FTC วันละครั้งได้ในทุกภาวะ ไม่ว่าจะรับทางช่องคลอดหรือทวารหนัก หรือจะใช้ยาฉีด cabotegravir ได้เช่นกัน
○ เฉพาะฝ่ายรับทางทวารหนักมีตัวเลือก ใช้สูตร TDF/FTC แบบ 2-1-1 หรือจะใช้สูตร TAF/FTC วันละครั้ง
☆☆ Transgender women (ชายเปลี่ยนเป็นหญิง) กรณีนี้จะหลากหลายแบบสักหน่อยครับ
○ สูตร TDF/FTC วันละครั้ง ยังใช้ได้ทุกภาวะ ไม่ว่าฝ่ายรุก ตั้วรับทางทวารหนัก หรือตั้งรับทางช่องคลอดใหม่
○ ยาฉีด cabotegravir ก็ใช้ได้กับเพศสัมพันธ์ทุกรูปแบบ (หลักฐานหนักแน่นนน้อยกว่า TDF/FTC)
○ ยาสูตร TDF/FTC แบบ 2-1-1 หรือ TAF/FTC กินทุกวัน สามารถใช้ได้กับฝ่ายรุก หรือฝ่ายรับทางทวารหนักเท่านั้น
การกินยาสูตรวันละครั้ง จะกินยาสองเม็ดในวันแรก (อย่างน้อย 24 ชั่วโมงก่อนมีเพศสัมพันธ์)หลังจากนั้นกินวันละเม็ดต่อเนื่อง จนกว่าจะหมดช่วงมีเพศสัมพันธ์ และกินต่อไปอีกอย่างน้อยสองวันการกินสูตร on-demand จะกินสองเม็ดก่อนมีเพศสัมพันธ์ภายในหนึ่งวัน ต่อจากนั้นหลังมีเพศสัมพันธ์อีกสองวัน วันละหนึ่งเม็ด แบบนี้เหมาะกับการมีเพศสัมพันธ์แบบครั้งคราวและระบุเวลาได้ชัดเจนการฉีดยา cabotegravir จะฉีดเข้ากล้ามหนึ่งเดือนก่อนคาดหวังจะมีเพศสัมพันธ์ และต่อเนื่องไปทุกเดือน เดือนละเข็ม จะเห็นว่าต้องวางแผนการมีเพศสัมพันธ์ที่แน่นอนพอควรถึงแม้ใช้ยา Prep ก็ควรสวมถุงยางอนามัยทุกครั้ง โดยเลือกถุงยางใช้ทางช่องคลอดและถุงยสงใช้ทางทวารหนักให้เหมาะสมการมีเพศสัมพันธ์ทางปาก หรือใช้อวัยวะอื่นนอกจากอวัยวะสืบพันธุ์ ตามทฤษฎีแล้วถ้าส่วนของร่างกายนั้นไม่มีแผล โอกาสติดน้อยมาก แต่ไม่ใช่ศูนย์เปอร์เซนต์ อาจประยุกต์ใช้ prep ได้เช่นกัน ถ้าไม่มั่นใจหรือสงสัยแนะนำคุยกับคุณหมอใกล้บ้านนะครับ
292
จำนวนการมีส่วนร่วม
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น