superficial epigastric vein

 หลอดเลือดดำที่ดูแล้วธรรมดา ๆ แต่พอลากและลูบไล้ไปมาก็น่าสนใจ

เราเริ่มที่รูปประกอบกันก่อน ภาพเป็นชายที่ดูแลรักษาสุขภาพดี ฟิตกล้ามนูนเด่นเห็นชัด น่าจัดน่ากิน แน่นอนคนที่ดูแลตัวเองและออกกำลังกายขนาดนี้ไขมันใต้ผิวหนังจะน้อยลง กล้ามเนื้อชัดเจน และเราจะเห็นหลอดเลือดชัดเจนขึ้นด้วย คราวนี้เรามามองที่บริเวณใต้สะดือของนายแบบ เหนือพื้นที่ป่าสงวนนั้น เราจะเห็นหลอดเลือดดำสองเส้น วิ่งจากขาหนีบพุ่งเข้าหาสะดือ นั่นคือหลอดเลือดดำใต้ผิวหนังที่มีชื่อว่า superficial epigastric vein

ถ้าเราไม่ได้ดูแลตัวเองขนาดนั้น โอกาสที่เราจะเห็นหลอดเลือดนี้ด้วยตาเปล่าจะน้อยมาก เพราะพื้นที่นี้มีไขมันใต้ผิวหนังปริมาณมากจนหลอดเลือดจมมิด ดังนั้นถ้าเราเห็นหลอดเลือดดำเส้นนี้ชัดเจน โป่งนูนออกมา แต่กลับไม่มีซิกส์แพ็ก หน้าท้องก็ย้วย แสดงว่าหลอดเลือดโป่งผิดปรกติแล้วล่ะ

เรากลับมาที่รูปนายแบบอีกครั้ง (ผมรู้ว่าหลายคนยังไม่ได้ละสายตาเลย) ค้นหาหลอดเลือดดำ superficial epigastric อีกรอบ ตรงจุดที่เราเริ่มเห็นหลอดเลือดดำที่ออกจากขาหนีบนั้น ในนายแบบบางคน เราอาจจะเห็นหลอดเลือดดำแห่งความเซ็กซี่อีกเส้น จะลากผ่านหน้าท้องแบนราบไปถึงเอว นั่นคือหลอดเลือดดำ superficial circumflex iliac vein

เอาล่ะ หลอกให้มาดูหลอดเลือดเหนือป่าสงวนมาตั้งนาน เราจะรู้อะไรเกี่ยวกับหลอดเลือดนี้บ้าง แน่อนว่าต้องมี และต้องเกี่ยวกับการบายพาสแน่นอน

หลอดเลือดทั้งสองนี้รับผิดชอบรวบรวมเลือดจากบริเวณผนังช่องท้อง ไหลกลับมาที่ขาหนีบ แล้วมุดขาหนีบ คุณลองเอามือไปลูบขาหนีบคนข้าง ๆ ลูบจากด้านนอกเข้าด้านใน เมื่อไรเขาเริ่มสะดุ้ง ทำตาเยิ้มแล้วบอกว่า ใกล้เกินไปแล้วนะครับ นั่นคือจุดที่หลอดเลือดดำสองเส้นนี้มุดลงไปเพื่อเทเลือดดำเข้าสู่หลอดเลือดดำใหญ่ลึกลงไปด้านล่าง femoral vein

หลอดเลือดดำ femoral จะรับเลือดทั้งหมดจากขา เตรียมตัวเทเข้าสู่หลอดเลือดดำใหญ่ inferior vena cava เพื่อส่งเข้าสู่หัวใจ ดังนั้นหากมีการอุดตันของหลอดเลือดดำใหญ่ inferior vena cava นี้เลือดจากด้านล่างจะคั่ง จะท้น ขาจะบวม เลือดจากด้านล่างจำเป็นต้องหาทางพิเศษ ทางบายพาสเพื่อเข้าหัวใจในทางอื่น หนึ่งในทางเหล่านั้นอยู่ใกล้ ๆ จุดเปิดเข้าหลอดเลือด femoral ของหลอดเลือดดำสุดเซ็กซี่ superficial epigastric

ในภาวะปกติ หลอดเลือดดำทางพิเศษนี้จะไม่เปิดขึ้น เพราะหนทางที่ยาวไกล มีอุปสรรคและแรงต้านสูง แต่หากเส้นทางธรรมชาติเกิดอุดตัน ความดันแรงดันสูงเกินจะผ่านได้ ทางเลือกนี้จึงเป็นอีกทางที่น่าไป

ตรงจุดที่ว่าจะมีทางพิเศษที่ปิดอยู่คือ หลอดเลือดดำ thoracoepigastric ทอดยาวใต้ผิวหนังจากขาหนีบขวางไปถึงรักแร้ข้างเดียวกัน เพื่อส่งเลือดจากด้านล่างนี้เข้าสู่หลอดเลือดดำใหญ่ที่รักแร้ชื่อ axillary vein เพื่อเข้าสู่หัวใจทางด้านบนเพราะด้านล่างมันตันและไหลยาก

ระหว่างทางที่มันเดินทางจากขาหนีบไปรักแร้ มันยังรับเลือดจากหลอดเลือดดำจากรอบสะดือที่เรียกว่า peri-umbilical และ para-umbilical ไปส่งที่หลอดเลือดดำที่รักแร้ด้วย หลอดเลือดดำ umbilical ที่ฝากเลือดมาด้วยนี้ มันก็รับเลือดมาจากส่วนล่างของร่างกาย เหนือขาหนีบขึ้นมาเช่นกัน และปรกติก็เป็นเส้นทางที่ซ่อนเร้นปิดบัง แต่เมื่อเกิดภาวะเลือดดำที่ตับไหลไม่สะดวก เช่นตับแข็ง เลือดดำจึงขอบายพาสมาทางนี้ หลอดเลือดดำตรงนี้จึงมีการไหลมากขึ้น บวมขึ้น ใหญ่ขึ้น

จนเห็นชัดเจนเป็นหลอดเลือดขดคดเคี้ยวออกมาจากสะดือ ออกมารอบทิศในแนวรัศมีจากจุดศูนย์กลางคือสะดือ ถ้าเราคิดว่าเรามองลงมาจากด้านบน จุดตรงสะดือคือกระหม่อม หลอดเลือดที่คดเคี้ยวคือเส้นผม ภาพนั้นในอดีตถูกมองว่าคือศีรษะของเมดูซ่า นางในวรรณคดีที่มีศีรษะเป็นงู จ้องใครกลายเป็นหิน เรียกอาการแสดงหลอดเลือดดำรอบสะดือโป่งและคดเคี้ยวนี้ว่า caput medusae หัวของเมดูซ่านั่นเอง

เริ่มที่ขาหนีบ วกมารักแร้และสะดือ จบที่เมดูซ่า ... ขี้โม้อิ๊บเป๋ง