เกร็ดความรู้เล็ก ๆ น้อย ๆ สำหรับคนกินยา NOACs
จากแนวทางการใช้ยา Non-Vitamin K Antagonist Oral Anticoagulations สำหรับผู้ป่วย atrial fibrillation ของ EHRA 2021 (ไปโหลดมาอ่านได้ฟรี)
ต้องยอมรับว่าข้อมูลในปัจจุบันการใช้ยาต้านเลือดแข็งกลุ่มใหม่ ดีกว่ายาเดิมคือ warfarin ในทุกการศึกษา ไม่ว่าจะกันเลือดแข็งได้ไม่ต่างกัน แต่เลือดออกน้อยกว่า กินยาง่ายกว่า และหากคิดถึงผลได้เสียทางเศรษฐศาตร์สาธารณสุขก็คุ้มค่า (ในประเทศอื่น) ปัจจุบันก็มียาใช้หลากหลายทั้ง rivaroxaban, apixaban, edoxaban และ dabigatran คุณหมอและคุณเภสัชจะคุยกับคุณอย่างละเอียดแล้วล่ะ
แต่ก็มีบางประเด็นที่อาจเกิดขึ้น และแนวทางนี้มีคำตอบให้
1. ถ้าลืมกิน ทำอย่างไร
- ในกรณียากินวันละครั้ง ถ้าลืมมาเกิน 12 ชั่วโมงก็ไม่ต้องกินแล้ว ไปกินมื้อต่อไปตามปกติ
- ถ้ากินยาวันละสองครั้ง ใช้ตัวเลข 6 ชั่วโมง ถ้าเลย 6 ชั่วโมงมาแล้วก็ไม่ต้องกินแล้ว ไปกินมื้อต่อไปตามปกติ
2. ถ้ากินซ้ำ หรือ กินมากกว่ากำหนด
- ในกรณีกินยาวันละครั้ง ก็ทำใจสบาย ๆ กินมื้อต่อไปตามเดิม (และอย่ากินเกินอีก)
- ในกรณีกินยาวันละสองครั้ง ให้งดยามื้อถัดไปหนึ่งมื้อ ต่อไปก็กินตามเดิม
3. ถ้าไม่แน่ใจ ลืมหรือเปล่า หรือกินยาเกินไหม
- ในกรณีกินยาสองครั้ง ก็เลิกคิดแล้วไปกินยามื้อต่อไปตามเดิม
- ในกรณีกินยาวันละครั้ง และความเสี่ยงเกิดลิ่มเลือดต่ำ ก็เลิกคิด ให้กินยามื้อต่อไปตามเดิม
- ในกรณีกินยาวันละสองครั้ง และความเสี่ยงการเกิดลิ่มเลือดสูง ถ้าเวลาที่เราลังเลนี้ยังไม่เกิน 8 ชั่วโมงจากเวลากินยาปกติ ก็กินยาขนาดเดิมตอนที่ไม่แน่ใจ แล้ววันต่อไปกินตามปกติ
4. อ้อ ข้อ 1-3 ใช้ขนาดยาตามเดิมนะ ไม่ต้องลดหรือเพิ่ม
5. การกินยา NOACs ข้อผิดพลาดสำคัญคือ กินยาไม่ถึงขนาดรักษา ปรับลดยาความความรู้สึก เช่น ผอม อายุมาก กลัวเลือดออก คือเวลาจะให้ยาคุณหมอและเภสัช เขาจะคำนวณขนาดยามาแล้ว มีตารางการให้ตาม อายุ ค่าไต น้ำหนัก เมื่อคำนวณได้แค่ไหน กินตามนั้น อน่าปรับลดตามความรู้สึก มันจะไม่ได้ประโยชน์ตามที่ต้องการ
6. ผู้ป่วยฟีดอาหารทางท่อสายยาง ให้ใช้ยา rivaroxaban, apixaban, edoxaban **ส่วนใครที่ใช้ dabigatran ไม่ควรแกะแคปซูลมาให้ยา ห้ามเลยครับ**
7. ถ้าจะไปฉีดวัคซีน อันนี้รวมวัคซีนโควิดด้วย ไม่ถือเป็นข้อห้าม ฉีดได้ บอกหมอด้วยว่ากินยาอยู่ หมอเขาจะได้ใช้เข็มขนาดเล็กฉีดให้ และหลังฉีดก็กดนาน 5 นาที โดยวันที่ฉีดให้งดยามื้อเช้า ถ้าใครกินมื้อเช้า แล้วพิจารณาต่อดังนี้
- ยากินวันละครั้ง กินยาหลังรับวัคซีนผ่านไปแล้ว 3 ชั่วโมง แล้ววันต่อไปกินตามเวลาเดิม
- ยากินวันละสองครั้ง กินยามื้อต่อไปได้เลย
8. ฝากถึงหมอที่ปรับยา แนวทางนี้ระบุว่า การศึกษาเรื่องการปรับยา NOACs ในผู้ป่วยไตเสื่อม เขาใช้สูตรคำนวณ Cockcroft-Gault เป็นหลักครับ ใช้สูตรอื่นจะประเมินสูงกว่าความจริงไปสักเล็กน้อย
9. ในสถานการณ์โควิด สามารถกินยาได้ตามเดิม (ง่ายด้วยเพราะไม่ต้องไปเจาะเลือดวัดระดับ INR) แต่ต้องระวังหากต้องมีการใช้ยาเมื่อรักษาในโรงพยาบาล อาจมีอันตรกิริยาระหว่างยาได้ ให้บอกหมอทุกครั้งว่ากินยาต้านการแข็งตัวของเลือดอยู่
10. จากข้อ 7 ใครจะฉีดวัคซีน ไม่ต้องมาปรึกษาผมหรือให้ผมฉีด เพราะ...เข็มผมไม่เล็กนะคร้าบ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น