ตับอ่อนอักเสบ จากแอลกอฮอล์
ว่าจะไม่เขียนเล่าเรื่องนี้แล้ว เพราะเขียนมาหลายรอบ แต่เมื่อวานเห็นคนมาซื้อแอลกอฮอล์ในร้านสะดวกซื้อจนพนักงานต้องเอามาเติม ก็เลยหยิบมาบอกเล่าอีกครั้ง สั้น ๆ
ภาพที่เห็นภาพบนมาจากเน็ต คือ ตับอ่อนปรกติ normal pancreas ส่วนภาพล่างคือตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน เห็นตับอ่อนบวมและมีสารน้ำอยู่รอบ ๆ ตับอ่อน ที่ผมแรเงาสีแดง ๆ (peripancreatic fluid collections) ในยุคนี้การวินิจฉัยตับอ่อนอักเสบแนะนำทำเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ทุกราย (แต่มันคงยาก ถ้าหากประเมินแล้วไม่รุนแรง หรือ CRP ไม่ขึ้นสูง อาจจะสังเกตอาการดูก่อน)
ประเด็นคือ ที่ทุกคนคิดว่า ดื่มเหล้าแล้วอันตรายต่อตับ ทำให้ตับอักเสบ ตับแข็งและมะเร็งตับนั้น จริง ๆ แล้ว แอลกอฮอล์ส่งผลโดยตรงต่อตับอ่อนอีกด้วย และตับอ่อนอักเสบจากการดื่มแอลกอฮอล์เป็นสาเหตุของตับอ่อนอักเสบที่พบเป็นอันดับสอง รองจากนิ่ว
แอลกอฮอล์สามารถทำให้เกิดตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันได้ โดยไม่ขึ้นกับปริมาณแอลกอฮอล์ที่ดื่ม จะดื่มหนึ่งฝาหรือหนึ่งลัง ก็มีโอกาสเกิดได้เช่นกัน (ดื่มเยอะย่อมมีโอกาสเกิดมากกว่า) และอาการก็เหมือนจุกแน่นแสบกระเพาะเลย ถ้าไม่ฉุกใจคิด ไม่ตรวจเอนไซม์ตับอ่อน จะไม่รู้เลย
และการดื่มระยะยาว ทำให้เกิดตับอ่อนอักเสบเรื้อรังได้ แม้ปัจจุบันเราสามารถพิสูจน์ยีนที่เกี่ยวเนื่องกับการเกิดตับอ่อนอักเสบได้ชัดเจน แต่การดื่มเหล้าก็ยังเป็นปัจจัยสำคัญที่เกิดตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง อาการของตับอ่อนอักเสบเรื้อรังแทบไม่พบอะไร อาจจะบังเอิญพบจากเอ็กซเรย์ อาจเป็นการวินิจฉัยแยกโรคในปวดท้องเรื้อรัง หรือเจออีกทีเป็นเบาหวานเลย
เกือบทุกรายที่ได้รับการวินิจฉัย มักจะไม่เคยทราบว่า แอลกอฮอล์ที่ดื่มและดูเหมือนไม่เป็นอะไรนั้น จริง ๆ แล้วมันเป็นภัยเงียบมากกว่าที่คิดนะครับ
แม้จะมีคำแนะนำการดื่มแอลกอฮอล์ไม่เกินปริมาณที่กำหนดจะดื่มได้ แต่การดื่มได้ ไม่ได้หมายความว่าจะปลอดภัย แน่นอนว่าดีสุดคือไม่ดื่มเลย หากจะดื่มจะต้องรู้สติไว้เสมอว่าอาจเกิดอันตรายได้
ซึ่งภัยร้ายสุดของแอลกอฮอล์คืออันนี้แหละ #ทำให้ขาดสติ (conscious deficiency syndrome : อันนี้บัญญัติเอง)
รีวิวเรื่อง กลไกการเกิดตับอ่อนอักเสบจากแอลกอฮอล์ อันนี้ดีและฟรีครับ
World J Gastroenterol. 2006 Dec 14; 12(46): 7421–7427.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น