แนวทางการรักษาถึงเน้นเรื่องยา เรื่องหัตถการ เท่านั้นหรือ

แนวทางการรักษาถึงเน้นเรื่องยา เรื่องหัตถการ เท่านั้นหรือ ?

หลาย ๆ ครั้งที่แนวทางการรักษาออกมา จะออกมาเป็นไฮไลต์ ภาพอินโฟกราฟิก วิดีโอสั้น หรือบางทีนำเสนอออกมาเป็นรายข้อสั้น ๆ เกือบทั้งหมด เป็นการใช้ยา การทำหัตถการ แล้วไม่มีการปรับตัว การไม่ใช้ยาเลยหรือ จะต้องพึ่งยาพึ่งหมอทุกครั้งเลยหรือ
ก่อนอื่นต้องบอกว่าสิ่งที่นำเสนอ สิ่งที่ทำเป็นสื่อง่าย ๆ มักจะเป็นประเด็นที่ดึงใจชวนอ่าน แต่ไม่ใช่ทั้งหมดนะครับ เพียงส่วนที่นำมาโชว์แต่มัน "ว้าว" กว่า

ความจริงแล้วแนวทางการรักษาทุกแนวทางมีเรื่องของการปรับชีวิตโดยไม่ใช้ยา ไม่ใช้หัตถการ ว่ากันตามจริงแล้วเป็นสัดส่วนที่เท่ากับหรือมากกว่าการใช้ยา การใช้หัตถการด้วย (ถ้าไม่ใช่แนวทางการทำหัตถการนะครับ)

ผมยกตัวอย่าง แนวทางการรักษาโรคถุงลมโป่งพอง เขียนไว้ชัดเจนว่าการทำกายภาพบำบัดระบบทรวงอกเป็นสิ่งที่ต้องทำและมีประโยชน์คุ้มค่ามากเสียด้วย แนวทางการออกกำลังกายเพื่อปรับปรุงโรคทำอย่างไร การหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นทำอย่างไร
แนวทางการรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจ ระบุการออกกำลังกายที่ช่วยโรคหัวใจ กินอาหารอะไรที่มีประโยชน์ หรือดูแลกระทั่งคนในครอบครัว
แนวทางการรักษาโรคไต ก็ไม่ได้กล่าวถึงแต่แค่การฟอกเลือด แต่ส่วนใหญ่ของแนวทางแนะนำการปฏิบัติตัวเพื่อชลอความเสี่ยง การเลือกอาหาร การเสริมความแข็งแรงกระดูก การเข้ารับการติดตามการรักษาถี่เพียงใด การเตรียมตัวเพื่อเข้ารับการฟอกเลือด

หลักฐานของคำแนะนำเรื่องการปรับสุขภาพส่วนมากเป็นคำแนะนำระดับควรต้องทำ และคุณภาพหลักฐานแบบหนักแน่นด้วย หลาย ๆ ครั้งก็หนักแน่นมากกว่าการใช้ยาหรือความเชื่อเดิม ๆ อีก หรือการปรับชีวิตที่ดีมีประสิทธิภาพการรักษาเทียบเท่าการใช้ยาหรือหัตถการเลยทีเดียว

แต่ว่าการใช้การปฏิบัติตัวจำเป็นต้องอาศัยความเข้าใจและความร่วมมือระหว่างแพทย์กับคนไข้ ถ้าแพทย์ขี้เกียจบอกหรือคนไข้ขี้เกียจทำก็จะไม่ประสบผล รวมทั้งจะต้องตั้งใจ มุ่งมั่นและทำอย่างสม่ำเสมอด้วยจึงจะสำเร็จ
แม้ประสิทธิภาพจะดีแต่ประสิทธิผลไม่ดีเพราะขาดความมุ่งมั่นและจริงจังนี่แหละครับ

ศัลยแพทย์นั้นมีข้อคิดอันหนึ่งว่า การผ่าตัดทีดีที่สุดคือการผ่าตัดที่น้อยที่สุด จำเป็นที่สุด อายุรแพทย์ก็มีแนวคิดคล้ายกันครับคือการรักษาใช้ยาที่ดีที่สุด คือใช้ยาให้น้อยที่สุดเท่าที่จำเป็นที่สุดและรีดประสิทธิภาพออกมาให้สูงสุด

หาใช่การใช้ยามาก ๆ เพื่อให้ยาทำงานแทน "คน" ทำงานได้ไม่