การฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ สามารถลดการป่วยจากโรคหัวใจได้ด้วย
ไข้หวัดใหญ่หนึ่งในมหันตภัยโรคติดเชื้อแห่งมวลมนุษยชาติ เพิ่งครบรอบหนึ่งร้อยปีการระบาดใหญ่ the Spanish Flu เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ในรอบร้อยปีที่ผ่านมามีการระบาดอีกหลายครั้งแต่ว่าความรุนแรงน้อยลงเพราะวิวัฒนาการการรักษาที่ดีขึ้น รวมทั้งการพัฒนาวัคซีนที่ดีขึ้น
การฉีดวัคซีนนั้นช่วยลดการระบาดของโรค ลดความรุนแรงของโรค ลดอัตราการป่วยและตายจากโรคไข้หวัดใหญ่และปอดอักเสบอย่างชัดเจน แต่คุณทราบไหมว่ามันก็ลดอัตราการป่วยและเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือดเช่นกัน
ผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือดโดยเฉพาะโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ มักจะมีความเสี่ยงที่ทำให้เวลาเจ็บป่วยด้วยไข้หวัดใหญ่จะรุนแรง เช่น เบาหวาน ไตเสื่อม อายุมาก การฉีดวัคซีนก็ดูจะสมเหตุสมผลและได้ประโยชน์ นอกจากนี้เรายังพบว่าเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่มีสมบัติพิเศษอย่างหนึ่งที่ไวรัสอื่นไม่มี นั่นคือสามารถทำให้หลอดเลือดมีการโตผิดปกติได้ เป็นหนึ่งในสมมติฐานของคำตอบว่าทำไมป้องกันการติดเชื้อแล้วดี
โรคติดเชื้ออื่น ๆ เคยพิสูจน์แล้วว่าหากป่วยติดเชื้อแล้วโรคหัวใจที่มีอยู่จะแย่ลงเช่น Chlamydia แต่ว่าเมื่อเราลดการติดเชื้อ Chlamydia โรคหัวใจก็ไม่ได้ลดลงเท่าที่ควรจะเป็น การฉีดวัคซีนป้องกันโรคติดเชื้อนิวโมคอคคัสก็ไม่ได้ลดการเกิดโรคหัวใจเท่าที่ควรจะเป็น
แต่ไม่ใช่กับไข้หวัดใหญ่
กว่าสิบปีแล้วที่มีการศึกษาเรื่องความสัมพันธ์ของไข้หวัดใหญ่กับโรคหัวใจที่แย่ลง (คือเป็นโรคหัวใจแล้วนะครับ) ไม่ว่ากล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หัวใจวาย และมีการศึกษาแบบทดลองใหญ่ ๆ สองการศึกษาชื่อ FLUVACS และ FLUCAD นำผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจเฉียบพลัน และผู้ป่วยโรคหลอดเลือดหัวใจโดยรวม มาให้วัคซีนเทียบกับไม่ให้ พบว่าอัตราการป่วย การเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลลดลงอย่างชัดเจน ส่วนการลดอัตราการตายยังไม่ชัดเจนนัก
ล่าสุดการศึกษาแบบติดตามผลทำในผู้ป่วยโรคหัวใจในเดนมาร์ก130,000 กว่าราย ติดตามผู้ฉีดวัคซีนไปสามปีกว่า ๆ เทียบกับผู้ที่ไม่ได้วัคซีน พบว่ากลุ่มที่ได้วัคซีนมีอัตราเสียชีวิตน้อยกว่ากลุ่มที่ไม่ได้ฉีดถึง 18% และที่ลดลงนี้เป็นอัตราการป่วยและตายจากโรคหัวใจด้วยนะครับ ไม่ใช่จากโรคปอดเพียงอย่างเดียว
ปัจจุบัน ไม่ว่าอเมริกาหรือยุโรป แนะนำผู้ป่วยโรคหัวใจให้ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่เป็นประจำ ยิ่งสม่ำเสมอ ยิ่งเริ่มเร็วยิ่งเกิดประโยชน์
แล้วไทยเราล่ะ..? ทีมการศึกษาที่เชียงใหม่โดย อ.อรินทยา พรหมมินทิกุล จากคณะแพทย์มช. ได้ทำการศึกษาการรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ในกลุ่มคนไข้โรคหลอดเลือดหัวใจ ในวารสารอ้างอิง 2,3,4 ถึงประโยชน์ว่าลดการเจ็บป่วยซ้ำ ลดการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลทั้งโรคหลอดเลือดหัวใจและสมอง ลดลงประมาณ 30% ซึ่งต่างจากกลุ่มไม่ฉีดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แม้อัตราการตายจะลดลงไม่มากเท่าก็ตาม
ศึกษาถึงผลข้างเคียงว่าไม่มีผลข้างเคียงอันตรายเลย และศึกษาถึงความคุ้มค่าเทียบเป็นตัวเงินกับคุณภาพชีวิตที่ได้ พบว่าอยู่ในเกณฑ์ที่น่าจะทำได้เพราะต้นทุนการรักษาถูกมาก ผลข้างเคียงน้อยและได้ประโยชน์มากมาย ประมาณว่าลด 1 การเกิดโรคซ้ำที่รุนแรงต่อการฉีด 10 ครั้ง
เรียกว่าประโยชน์ที่ได้ในการลดการเกิดโรค ลดอัตราการเสียชีวิต ได้พอ ๆ กับการรักษาด้วยยารักษาโรคหัวใจเลย โดยไม่มีผลข้างเคียงและปกป้องโรคปอด ลดการแพร่กระจายเชื้อได้อีกด้วย
แม้นี่คือการป้องกันโรคเกิดซ้ำหลังจากเกิดโรคหัวใจแล้ว แต่ผู้ที่เสี่ยงด้วยปัจจัยอื่นเช่น อายุ โรคไต โรคเบาหวาน โรคปอด ตั้งครรภ์ อ้วน หรือแม้แต่คนทั่วไปก็ควรฉีดวัคซีนป้องกันครับ ปีละครั้งเท่านั้น รับฟรีได้ที่หน่วยบริการใกล้บ้าน หรือถ้าไม่พอก็ฉีดเอง ปีละ 500 บาทเท่านั้นครับ
อ้อ..หมอ ๆ ทั้งหลาย เพื่อน ๆ พี่ ๆ น้อง ๆ ..ต้องฉีดนะครับ
ที่มา
1.Influenza Vaccine in Heart Failure: Cumulative Number of Vaccinations, Frequency, Timing, and Survival: A Danish Nationwide Cohort Study 10 Dec 2018 Circulation. 2018;0
2.J Geriatr Cardiol. 2018 Jun; 15(6): 413–421.
3. J Geriatr Cardiol. 2014 Jun; 11(2): 131–135.
4. Eur Heart J. 2011 Jul;32(14):1730-5.
5. Examining the potential of the influenza vaccine for secondary prevention: a myocardial infarction vaccine? Arintaya Phrommintikul and Wanwarang Wongcharoen .Future Cardiology 2012 8:3, 345-348
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น