นักเลียนแบบผู้ยิ่งใหญ่ -- อย่าเพิ่งเข้าใจผิดว่าผมเปลี่ยนแนวไปเขียนนิยายหรือกำกับหนังแล้วนะครับ มีโรคข้อโรคหนึ่งที่ได้รับการขนานนามว่า นักเลียนแบบผู้ยิ่งใหญ่ คือ โรคข้ออักเสบจากผลึก CPPD(calcium pyrophosphate dihydrate) ครับ
ที่ได้ชื่อนี้มาก็เพราะว่าตัวโรคเองสามารถแสดงออกมามีอาการละม้ายคล้ายคลึงกับโรคเก๊าท์ โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ โรคข้อเสื่อม ในช่วงแรกของการค้นพบเรียกว่า โรคเก๊าท์เทียม อาการต่างๆเหมือนโรคเก๊าท์เป๊ะเลยเพียงแต่เกิดจากการตกตะกอนของผลึกต่างชนิดกัน (เก๊าท์ เป็นผลึกกรดยูริก) และยังสามารถมีอาการเหมือน โรคข้อเสื่อม จึงได้ชื่อว่า ข้อเสื่อมเทียม และได้ชื่อรูมาตอยด์เทียมเช่นกัน เพราะสามารถมีอาการและอาการแสดงเหมือนชาวบ้านเขาได้หมด
โรคนี้เกิดจากการตกผลึกของสาร CPPD ในข้อ ที่ผิวข้อ และบางครั้งก็ตกผลึกในเยื่อหุ้มข้อหรือเส้นเอ็นรอบข้อ ซึ่งเราจะเห็นผลึกที่ตกตะกอนได้นี้จากภาพถ่ายเอ็กซเรย์เลยนะครับ การตกผลึกจะเกิดมากขึ้นตามอายุเราจึงมักพบโรคนี้ในผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีข้ออักเสบพิการจากสาเหตุอื่นๆอยู่แล้ว เวลามีอาการปวดข้อเหมือนโรคต่างๆที่มันเลียนแบบได้ก็จะต้องนึกถึงโรคนี้คู่กันเอาไว้ด้วยครับ และบางครั้งตัวมันยังเลียนแบบเกิดก้อนคล้ายก้อนโทฟัสของโรคเก๊าท์จริงก็ได้อีก ช่างเลียนแบบเก่งจริง สมกับเป็นโรคของคนไทยมากๆ
การจะแยกโรคให้ชัดเจนคงต้องเจาะน้ำไขข้อเอาไปตรวจดูนั่นเองครับ ว่าสิ่งที่พบเป็นผลึก CPPD หรือผลึกอื่นๆ แต่ว่าการส่องกล้องดูชนิดของผลึกจะต้องใช้กล้องจุลทรรศน์พิเศษทำไม่ได้ทุกที่ และพบการตกตะกอนแคลเซียมในภาพเอ็กซเรย์ (chondrocalcinosis) ก็อาจช่วยบอกโรคนี้ได้นะครับ
แต่ก็ไม่ต้องกังวลมากนักครับ หากวินิจฉัยแยกออกได้ไม่ชัด เพราะการรักษาจะคล้าย (จริงๆแล้วแทบเหมือนกัน) กับโรคข้ออักเสบเก๊าท์ ไม่ว่าการใช้ยาต้านการอักเสบ NSAIDs หรือ การใช้ยาโคลชิซีน การฉีดสารสเตียรอยด์เข้าข้อ บางรายใช้ยาที่ใช้รักษารูมาตอย์ก็ดีขึ้นเช่นกัน เราคิดว่าเป็นรูมาตอยด์ ให้ยารักษารูมาตอยด์แล้วดีขึ้น ก็อาจเกิดจากโรคนี้ได้เช่นกันนะครับ โรคนี้จึงแอบแฝงอยู่มาก
ปัจจุบันยังไม่มีวิธีการชะลอหรือลดการตกตะกอนของผลึก CPPD ได้ จึงใช้การรักษาเป็นครั้งๆเมื่อปวด ยกเว้นการตกตะกอนมาจากสาเหตุอื่น เช่น ฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูง สารแมกนีเซียมในเลือดต่ำ ก็ให้รักษาสาเหตุการเกิดอันนั้นด้วย
ดังนั้นอาจต้องคิดถึงโรคนี้ไว้เสมอ กรณีที่คิดถึง "โรคข้อจริง" แล้วอาการแปลกๆ การตอบสนองต่อการรักษาแปลกๆออกไป อาจเป็น "โรคข้อเทียม" ได้ครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น