20 กรกฎาคม 2566

อัปเดตเรื่อง EVALI ที่พบว่ารุนแรงน้อยลง

 อัปเดตเรื่อง EVALI กันสักหน่อย

ทบทวน e-cigarette or vaping use-associated lung injury หรือ EVALI คือภาวะปอดอักเสบเฉียบพลันจนใกล้จะล้มเหลว มีการแลกเปลี่ยนแก๊สที่บกพร่องมาก สาเหตุเกิดจากการใช้บุหรี่ไฟฟ้า โรคนี้มีการรายงานและพบมากก่อนการระบาดของโควิด-19 ประมาณหนึ่งปี เมื่อวิเคราะห์สาเหตุเกือบทั้งหมดเกิดจากวิตามินอีอะซีเตต ที่ผสมในบุหรี่ไฟฟ้า ทำไมต้องเป็น vitamin E acetate เพราะมันเป็นสารสำคัญที่ใช้เพื่อทำให้ THC ในน้ำมันกัญชาสามารถทำงานในรูปบุหรี่ไฟฟ้าได้
หลังจากปี 2019 การเก็บข้อมูลก็แทบหยุดจากการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19
หลังจากการระบาดลดลงในปี 2020 หน่วยงานทางเวชสถิติของอเมริกา ได้บรรจุรหัสวินิจฉัยโรค U07.0 สำหรับ EVALI จากนั้นมีรายงานยอดอุบัติการณ์เพิ่มขึ้นทุกปี จาก 11000 เป็น 30000 ในช่วงสามปี ในฐานข้อมูลผู้ป่วย 330 ล้านคน ซึ่งล้อไปกับการใช้บุหรี่ไฟฟ้ามากขึ้น หลากหลายรูปแบบมากขึ้น
แต่ว่าความรุนแรงของ EVALI ลดลงมาก ส่วนใหญ่ยังหายใจไหว ไม่ล้มเหลว ไม่รุนแรง เกือบ 70% สามารถรักษาเป็นผู้ป่วยในธรรมดา มีเพียง 1-2% ที่รุนแรงต้องใช้อุปกรณ์ช่วยหายใจ และเมื่อนำมาส่องกล้องและเอาไปตรวจชิ้นเนื้อ พบว่าระดับความรุนแรงระดับเซลล์ก็ลดลง เมื่อมีผู้ป่วยมากขึ้นและโรคที่เปลี่ยนเราก็เลยได้ข้อมูลเพิ่มดังนี้
1.สาเหตุที่พบ vitamin E acetate ในบุหรี่ไฟฟ้า เพราะว่าคนที่สูบกัญชา คิดว่าการสูบแบบเผาไหม้จะอันตราย จึงมีแนวคิดเอาสารสกัด THC จากกัญชามาทำเป็นน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้า จะได้เผาไหม้น้อยลง ซึ่งขั้นตอนนี้ต้องมี VitE acetate กลายเป็นว่าทำให้เกิด EVALI
2.จากการสำรวจในเยาวชน พบว่าผู้ที่เป็น EVALI มีการใช้ THC ที่มีวิตะมินอีอะซีเตต มากกว่า 80% ถึงแม้ว่าจะไม่รุนแรง แต่ยังใช้กันมาก
3.ข่าวการใช้ THC ทำให้เกิด EVALI ทำให้การใช้ THC มีความระมัดระวังมากขึ้น ใช้ปริมาณน้อยลง รุนแรงน้อยลง แต่สัดส่วนการใช้ยังไม่ลดลงและจำนวนผู้ใช้โดยรวมเพิ่มขึ้น ทำให้จำนวนผู้ป่วยเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
4.ปัญหาในการวินิจฉัยคือ การไม่บอกข้อมูล โดยเฉพาะกับเยาวชนที่มากับพ่อแม่ ทำให้ข้อมูลที่ได้น้อยกว่าความจริง หรือไม่บอกส่วนผสมของน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้า และอีกปัญหาคือ ภาพเอ็กซเรย์ที่เป็นกระจกฝ้า (groundglass) พบได้ในหลายโรค พอบุหรี่ไฟฟ้าใช้มากขึ้น โอกาสจะถูกวินิจฉัยจะเพิ่มมากขึ้น ไม่ว่าฝ้านั้นจะเกิดจาก EVALI แท้จริงหรือจากโรคอื่นก็ตาม ยิ่งช่วงโควิดอาจมี EVALI ปลอม มากขึ้น
5.มีการศึกษาผลกระทบเชิงสมองและสติปัญญาของ EVALI แต่ผลยังสรุปไม่ได้ กลุ่มตัวอย่างน้อยมากและติดตามยังไม่นานพอ แต่โรคปอดอันนี้มีแน่ ๆ ทั้งเฉียบพลันและกึ่งเฉียบพลัน
6.สรุป : เลิกหมดทุกผลิตภัณฑ์นิโคตินหริอยาสูบ จะดีที่สุด มันก็ไม่ง่ายแต่ก็ท้าทายมากทั้งคนเลิกและคนช่วย
ส่วนตัว : ใครทำคลินิกเลิกบุหรี่ หรือทำแบบซักประวัติคัดกรองการสูบบุหรี่ ต้องถามแยก บุหรี่ไฟฟ้า บุหรี่เผาไหม้แบบเดิม บุหรี่แบบ HTC ผู้ป่วยหลายคนไม่นับบุหรี่มวนกับบุหรี่ไฟฟ้าเป็นสิ่งเดียวกัน และอาจต้องติดตามรูปแบบบุหรี่ไฟฟ้และน้ำยาด้วย จะ POD จะ MOD จะ PG จะ VG จะ low nic, no nic หลากหลายและเยอะมาก
See insights and ads
Boost post
All reactions:
62

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

บทความที่ได้รับความนิยม