ศัพท์เรื่องการรักษาเชิงประจักษ์ สำหรับชาวบ้านอย่างเราได้เข้าใจกัน
ใครติดตามเพจทางการแพทย์ช่วงนี้จะได้ยินคำว่า ยาหลอก การทดลอง ได้ผล มีนัยสำคัญ และอีกไม่นานคนไข้และญาติจะได้ยินคำพูดเหล่านี้แน่นอน เรามาเข้าใจง่าย ๆ กันนะครับ
การศึกษาทดลอง : เวลาเราวิจัยยาหรือการรักษา เราต้องใส่สิ่งใหม่เข้าไปเพื่อดูผลใช่ไหมครับ การศึกษาแบบทดลองคือ ผู้วิจัยจะกำหนดคนที่เข้าร่วม เพื่อจัดให้คนที่เข้าร่วมให้คุณสมบัติคล้ายกัน เปรียบเทียบกันได้ ลดความแปรปรวนระหว่างกลุ่ม การศึกษาแบบนี้ถือเป็นมาตรฐานในการรับรองการรักษา
การศึกษาแบบเฝ้าดู : อันนี้ผู้วิจัยไม่ได้เข้าไปจัดกลุ่ม แบ่งกลุ่มหรือกำหนดการรักษา แต่จะเอาข้อมูลที่คนไข้รับการรักษาแล้ว มารวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล ทำง่ายกว่าแต่ว่าอาจจะควบคุมความเหมือนความต่างในแต่ละกลุ่มไม่ได้ จึงอาจมีข้อบกพร่องในการเปรียบเทียบสิ่งที่ไม่เหมือนกัน
ยาหลอก : คือ สารที่ทราบชัดว่าไม่มีผลต่อการทดลอง เอามาใช้เป็นตัวเปรียบเทียบ เพราะถ้าไม่ใช้ยาหลอก คนที่อยู่ในกลุ่มยาหลอกอาจจะรู้สึกว่า โรคไม่ได้ถูกรักษา ผลการศึกษาในกลุ่มนั้นจะแปรปรวน
ผลการศึกษาหลัก : ในการศึกษาแต่ละงาน จะกำหนดผลหลักเพียงหนึงอย่าง กระบวนการต่าง ๆ จะถูกกำหนดล้อไปตามผลหลักนี้ ดังนั้นเราจะแปลผลการวิจัยการศึกษาเพียงผลหลักอันนี้เท่านั้น ผลอื่น ๆ เอาไว้ดูเป็นแนวทางหรือเป็นไอเดียต่อยอด นำมาใช้แปลผลเป็นตัวหลัก นำมาชูโรงไม่ได้
แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ : คือผลการศึกษาที่เราตั้งใจดูนั้น มีความแตกต่างกับกลุ่มควบคุมเปรียบเทียบ และความแตกต่างอันนั้น มีความสำคัญทางวิชาสถิติหรือไม่ จากการคำนวณและกติกาที่กำหนดไว้แต่แรก ถ้าแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ สมมติฐานที่เราตั้งไว้มีโอกาสเป็นจริงสูงมาก
แตกต่างกันแต่ไม่มีนัยสำคัญ : เราจะไม่ใช้ตำว่า ไม่แตกต่างกัน เพราะเราต้องการพิสูจน์ความแตกต่าง เพียงแต่ความแตกต่างอันนั้น มันชัดเจนเพียงพอไหม หากแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญ แสดงว่ากลุ่มควบคุมกับกลุ่มทดลอง น่าจะได้ผลพอ ๆ กัน
นำมาประยุกต์ใช้กับเราได้ : การทดลองคือการสุ่มกลุ่มตัวอย่าง ไม่ว่าผลจะออกมามีนัยสำคัญหรือไม่ เราต้องมาดูกลุ่มตัวอย่างว่าสามารถใช้กับคนไข้ของเราได้มากน้อยเพียงใด เช่น การศึกษาทำให้กลุ่มเสี่ยงต่ำและแข็งแรง การนำมาใช้ในคนไข้เสี่ยงสูงและอ่อนแอมาก อาจต้องระวังการใช้พอสมควร
แล้วจะมาเล่าเรื่องศัพท์พวกนี้แบบให้เข้าใจง่ายอีกนะครับ ข่าวสารต่อไปนี้เบื้องหน้า คำพูดเหล่านี้จะกลายเป็นศัพท์พื้นฐานแทนศัพท์เฉพาะด้านแล้วครับ ใครมีศัพท์ไหนที่น่าสนใจหรืออยากรู้ คอมเม้นต์ไว้ได้นะครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น