07 มิถุนายน 2562

Acute Retroviral Syndrome

ตรู๊ด ตรู๊ด...เสียงโทรศัพท์ดังตอนเช้า
ลุงหมอ : ..เสียงงัวเงีย สวัสดีครับ
อจลด : หมอครับ มีเรื่องรบกวนนะครับ ขอโทษจริง ๆ คือ ไม่รู้จะไปปรึกษาใคร
ลุงหมอ : มีอะไรหรือครับ ค่าปรึกษา 2 ล้าน
อีจลด : ..แพงชิหาย.. คืองี้ ผมมีไข้สูงมาสามวันแล้ว ปวดเมื่อยไปหมดเลย ปวดกระดูกกระเดี้ยว มันจะเป็นไข้เลือดออกไหม
ลุงหมอ : มีอาการอย่างอื่นไหม
อเจี๊ยบลด : ไข้ไม่เท่าไหร่ ที่กังวลคือ วันนี้เริ่มมีผื่นแดง ๆ ตามตัว ไม่คันนะ แถว ๆ คอก็มีก้อนเล็ก ๆ ขึ้นมาทั้งสองข้าง เจ็บนิดนึง หรือผมจะเป็นคางทูม
ลุงหมอ : ทำไมคิดงั้นล่ะครับ
อจเลียบด : มันเจ็บคอด้วยซิครับ
ลุงหมอ : งั้นหมอถามอะไรหน่อยนะ สองอาทิตย์มานี้ คุณ........หรือไม่
อจลด่วน : เฮ้ย หมอรู้ได้ไง ?
สองคำถามนะครับ คำถามแรก ลุงหมอถามว่าอะไร เติมคำในช่องว่าง คำถามที่สอง "อจลด" คือใคร
ติ๊กต่อก ๆ ๆ มาฟังเฉลยกัน
คำถามแรกคือ คุณได้มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันบ้างไหม
อาการที่กล่าวมา ไข้สูง ปวดเมื่อยตามตัว ตามข้อ ปวดหัว เจ็บคอ ต่อมน้ำเหลืองโตเล็กน้อย เป็นอาการที่พบได้ทั่วไปกับการติดเชื้อไวรัส ไม่เฉพาะเจาะจงกับการติดเชื้ออะไร โอเค..มีอาการเจ็บคอ ต่อมน้ำเหลืองโตขึ้น อาจต้องคิดถึงติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียระบบทางเดินหายใจส่วนบนเพิ่มขึ้น อาการผื่นขึ้นก็พบได้กับการติดเชื้อไวรัสหลายอย่าง
แต่พอมารวมกัน ไข้สูง ต่อมน้ำเหลืองโต เจ็บคอหรือแผลในปาก ผื่นขึ้น ที่เป็นมาเฉียบพลัน สิ่งหนึ่งที่ต้องคิดถึงไว้เสมอคือ อาการอันเนื่องมาจากการติดเชื้อไวรัส HIV เฉียบพลันที่เรียกว่า Acute Retroviral Syndrome อาการจะเป็นคล้าย ๆ ในบทสนทนา หายเองในหนึ่งสัปดาห์ แต่ไม่ได้หายขาดจะกลายเป็นการติดเชื้อ HIV เรื้อรัง จะไปแสดงอาการอีกครั้งเมื่อปริมาณเชื้อมากพอและกัดกินระบบภูมิคุ้มกันจนลดต่ำมากแล้ว
อาการที่พบมากคือ ไข้ พบได้ 96% ต่อมน้ำเหลืองโต พบได้ 74% เจ็บคอแผลในปาก พบได้ 70% ผื่นตามตัว พบได้ 70%
ช่วงแรกนี้จะยังตรวจแอนติบอดี คือ anti HIV ไม่ขึ้นนะครับ เราจึงเรียกช่วงเวลานี้ว่า window period แต่หากเราตรวจหาชิ้นส่วนของเชื้อที่เรียกว่า แอนติเจน สำหรับเชื้อเอชไอวี เราจะตรวจ p24 antigen ได้ หรือตรวจหาตัวเชื้อด้วยวิธีทางพันธุศาสตร์ PCR จะพบเชื้อได้ครับ
เงื่อนไขสำคัญของการตรวจแอนติเจนหรือตัวเชื้อคือต้องมีปริมาณเชื้อมากพอให้ตรวจจับได้ ข้อจำกัดของการตรวจทุกชนิดคือ หากมีเชื้อแต่ปริมาณไม่มากพอจะออกมาเป็นผลลบ ที่เป็น "ลบปลอม" ดังนั้นหากคิดว่าตัวเองเสี่ยงติดเชื้อ คงต้องตรวจซ้ำ แต่ถ้ามั่นใจว่าไม่มีความเสี่ยงจริง ๆ (ถามตัวเองอีกครั้งนะ) หากผลเป็นลบก็ลบจริง
เป็นจุดบอดของการติดเชื้อ ที่อาจตรวจไม่พบการติดเชื้อในระยะแรก แม้ชุดการตรวจรุ่นที่ 4 จะมีการตรวจทั้งแอนติบอดีและแอนติเจนก็ตามที ถ้าติดเชื้อจริง กว่าเชื้อจะมากพอให้ตรวจได้ก็ประมาณ 2-4 สัปดาห์ (แล้วแต่คนครับ)
สิ่งสำคัญที่จะช่วยคือประวัติการได้รับเชื้อ ในหนึ่งถึงสองสัปดาห์ที่ผ่านมา เช่น การมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ป้องกัน ถุงยางแตกรั่ว ฉีดยาโดยใช้เข็มร่วมกัน ได้รับเลือดหลังจากได้รับเชื้อแล้วมีอาการแบบนี้ ต้องระวังว่าเป็นการติดเชื้อเฉียบพลัน ที่อาจจะยังตรวจสอบไม่พบ แต่..แต่ สามารถแพร่กระจายเชื้อได้นะ
ในกรณีนี้คงต้องรวจด้วยวิธีที่ละเอียดกว่าการตรวจปรกติ และหากพบว่าติดเชื้อจริง ให้เข้สู่กระบวนการปรึกษาเพื่อให้ยา ติดตามคู่แต่งงาน หรือคู่นอนมาตรวจด้วย รวมถึงคัดกรองโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ
คำถามที่สอง "อจลด" คือ บุคคลสมมติ หากไปพ้องกับแอดมินเพจใด กราบขออภัยมา ณ ที่นี่ด้วยครับ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

บทความที่ได้รับความนิยม