ยารักษาไวรัสตับอักเสบซี

ยารักษาไวรัสตับอักเสบชนิดซี .. แบบกินอย่างเดียว..หายดีอีกด้วย

  กว่าสิบปีที่การรักษาไวรัสตับอักเสบซี เข้าถึงยากเพราะยาแพงมาก ต่อมายาราคาถูกลง แต่คนก็ยังเข้าถึงน้อยเพราะว่ายาที่ใช้หลักคือ interferon alpha เป็นยาที่ไปปรับแต่งภูมิคุ้มกันของเราให้แข็งแรงพอที่จะกำจัดเชื้อได้  แต่ว่าก็เป็นยาฉีด คนไม่นิยม ปัจจุบันแม้ว่าปรับปรุงวิธีการฉีดยาให้ง่ายแล้ว ก็ยังต้องรบกับผลข้างเคียงคือ อาการ..เศร้า..นอยด์..หมดไฟ..อยากตาย  ที่เป็นสาเหตุหลักให้หยุดการรักษา
  เราจึงพัฒนายาที่ทรงประสิทธิภาพมาก สามารถกำจัดเชื้อไวรัสได้ดีกว่าสูตรยาอินเตอร์เฟอรอนเสียอีก ผลข้างเคียงก็แทบไม่มี ไม่ต้องฉีด กินอย่างเดียว ใช้เวลาสั้นกว่ายากินเสียอีก  มันหรูหรามากแล้วมีข้อเสียไหม  ข้อเสียที่สำคัญมากๆเลยคือราคายาที่ยังแพงมากๆครับ  ในประเทศไทยเอง จากบัญชียาหลักแห่งชาติปี 2559 ปรากฏว่ายังไม่เข้าบัญชียาหลักนะครับ

   แนวทางการรักษาของไทยในปี 2558 มีการใช้ยา sofosbuvir, boceprevir ในการรักษาตับอักเสบซี บางสายพันธุ์ และในบางกรณีเท่านั้น ยาหลักยังเป็นยาฉีด interferon และ ยากิน ribavarin รักษา 24-48 สัปดาห์  เรื่องการเบิกจ่ายนั้น ผมว่าท่านควรปรึกษาหน่วยงานที่รับผิดชอบตัวท่านครับ ผมร่วมเคยรักษาคนไข้จ่ายเองไม่กี่ราย หลักแสนเหมือนกันนะครับ
   ยาใหม่ในต่างประเทศทั้งอเมริกาและยุโรปนั้น สามารถใช้ได้โดยไม่ต้องมี interferon เลย เรียกยากลุ่มนี้ว่า NS5a และ NS5b ที่ปัจจุบันทำเป็นเม็ดรวมกันเลย เช่น sofosbuvir/daclatasvir กินวันละครั้ง ใช้ได้กับ ไวรัสตับอักเสบซีได้ในทุกๆสายพันธุ์  หรือ sofosbuvir/ledipasvir ที่ใช้ได้ในเกือบทุกสายพันธุ์ ก็กินวันละครั้งเหมือนกัน และยาอื่นๆอีกมากมาย เช่น simeprevir, paritaprevir, ombitasvir
  ที่สำคัญช่วยลดระยะเวลาการรักษาจาก 24 สัปดาห์ 48 สัปดาห์ เหลือ 12 สัปดาห์เท่านั้น  จริงๆแล้วพอบวกลบคูณหาร ระยะเวลาที่ลดลงกับผลข้างเคียงที่ลดลง อาจคุ้มค่านะครับ
   ที่ผมเล่ามาว่าใช้ยากินแทนได้ และใช้ได้กับทุกสายพันธุ์ ลดระยะเวลาการรักษานั้น เป็นคำแนะนำระดับ Ia นะครับ ทั้งอเมริกาและภาคพื้นยุโรปประกาศเหมือนกัน พูดภาษาชาวบ้านคือ มีการศึกษาทางการแพทย์ที่ดีมากๆ หลายๆอัน เอามาสังเคราะห์รวมกัน ก็ยังดีมากๆอีก ระดับที่เรียกว่า..ต้องทำครับ แต่ว่าไม่ได้หมายความว่า ยามาตรฐาน interferon/ribavarin จะไม่ดีนะครับ ยังใช้ได้ดีมาก ราคาไม่แพง เข้าถึงได้ง่ายครับ สิทธิบัตรการรักษาของไทยก็ให้เข้าถึงยากลุ่มเดิมนี้ได้มากขึ้น

   แต่ว่าเรื่องเงินไม่เข้าใครออกใครครับ ในอีกหลายๆประเทศก็ยังไม่เขียนในคำแนะนำ เพราะการเขียนคำแนะนำยังจะต้องใช้เรื่องความคุ้มค่าความคุ้มทุนทางสาธารณสุขด้วยครับ เรามีหน่วยงานที่คอยดูแลตรงนี้ด้วยนะครับ ลองหาข้อมูลหน่วยงาน HiTAP ดูนะครับ  ในเมื่องไทยนั้น เมื่อใช้หลักการทางเศรษฐศาสตร์สาธารณสุขร่วมด้วย จึงยังไม่ได้ประกาศยากลุ่มใหม่นี้ออกมาใช้อย่างแพร่หลายครับ แต่ว่าก็ยังมีการพิจารณาอยู่ต่อเนื่อง ในอนาคตอาจจะเกิดขึ้นในบ้านเราเมืองเรา
   แต่ตัวยาบางอย่างก็เข้ามาจำหน่ายในเมืองไทยแล้วครับ ราคายังสูงมาก น่าจะสูงกว่าอินเดีย แอฟริกา ก่อนหน้านี้เคยมีปัญหาว่าราคายาในแต่ละประเทศไม่เท่ากัน เพื่อให้คนในประเทศยากจนเข้าถึงได้มากขึ้น และอาจมีกองทุนของอภิอัครมหาเศรษฐีมาช่วยตัดทอนต้นทุน เช่น บิลเกตส์, มาร์คซัคเคอร์เบิร์ก,  แจ็คหม่า, 1412 cardiology, หมอแล็บแพนด้า ..แอบแซวนะครับ... ที่มาช่วยในประเทศนั้นๆ จนเกิดปัญหาราคายาไม่เท่ากันครับ คนอเมริกันเขาประท้วง ผลิตเองทำเอง ทดลองเอง แต่ใช้ยาราคาแพงกว่าชาวบ้านเขา ผมไม่ได้ตามเรื่องนี้ว่าตอนนี้ไปกันถึงไหนแล้ว เห็นว่า ฮิลลารี คลินตัน จะดำเนินโครงการนี้ต่อ

   ที่ร่ายยาวมาทั้งหมดอยากบอกว่า ถ้าคุณติดเชื้อตับอักเสบซี แล้วอายุรแพทย์บอกว่าควรรักษา ขอให้รักษาครับ มันมีโอกาสหายขาด ลดโอกาสตับแข็งและมะเร็งตับ ลดอัตราการเสียชีวิต ปัจจุบันเรามีทางเลือกมากขึ้นแล้วครับ สิทธิการรักษาต่างๆก็รองรับมากขึ้น ถึงแม้เราจะยังไม่ได้ใช้ยากลุ่มใหม่ แต่ยาเดิมคือ interferon/ribavarin ก็ไม่ได้ด้อยประสิทธิภาพนะครับ

เป็นการรักษาอันหนึ่งที่..คุ้มค่า..ครับ

ดาวน์โหลด guideline ได้ฟรี ที่ EASL ยุโรปในปี 2015, AASLD/IDSA อเมริกาในปี 2014, THASL ของไทยปี 2558 ครับ