เบาหวานจากการตั้งครรภ์

เบาหวานจากการตั้งครรภ์

  gestational diabetes เป็นเรื่องหนึ่งที่น่ารู้ครับ คิดว่าจะได้ประโยชน์กันในวงกว้างแน่นอน ผมคงไม่ได้มาแจกแจงการรักษาทั้งหมด และทำเหมือนเรื่องย่อนะครับ ให้ได้รู้จักกัน

ทำไมคนท้องถึงจะเป็นเบาหวาน -- เพราะว่าในช่วงท้องนั้น ร่างกายเราจะดื้อฮอร์โมนอินซูลิน ฮอร์โมนที่สร้างเพื่อควบคุมน้ำตาล ออกฤทธิ์ได้ไม่เต็มที่ น้ำตาลเลยไม่ลง

โอ้วว--เกิดบ่อยไหมล่ะหมอ-- การศึกษาในประเทศไทยที่ รพ ราชวิถี พบ 2.1 % ของคนท้อง

แล้วฉันจะเสี่ยงไหม ต้องตรวจไหม-- ปัจจุบันคำแนะนำของ american diabetes association แนะนำให้คนท้องตรวจคัดกรอง ทุกคนนะครับ‬ ยกเว้นเสี่ยงต่ำมากๆ คือ อายุน้อยกว่า 25 ไม่เคยตั้งครรภ์ผิดปกติ ไม่มีประวัติเบาหวานในครอบครัว โดยตรวจเลย ถ้าเสี่ยงสูง แต่ถ้าปกติให้ตรวจซ้ำที่เวลา 24-28 สัปดาห์‬‬‬‬‬‬

ตรวจยังไง-- งี้ครับ งดอาหารมา 6 ชั่วโมงมาตรวจน้ำตาล ตรวจเสร็จก็จะได้ดื่มน้ำหวานที่มีน้ำตาล 75 กรัม แล้วรอเจาะเลือดซ้ำที่ 1 และ 2 ชั่วโมงหลังดื่มน้ำตาล ค่าที่ได้ไม่ควรสูงกว่า 92,180,153 ผิดไปอันใดอันหนึ่ง ก็ถือว่าเป็นเบาหวาน ( HAPO study)

ไม่ตรวจได้ไหมหมอ..กลัวเข็ม-- อืออ อย่าเลย ตรวจเหอะ ถ้าเป็นเบาหวาน อาจเกิดครรภ์เป็นพิษ น้ำคร่ำมากเกิน หรือติดเชื้อง่าย ส่วนลูก ก็อาจแท้ง หรือเกิดความผิดปกติที่กระดูกช่วงล่างของร่างกายไม่เจริญ‬ (caudal regression syndrome) พูดง่ายๆ ไม่มีขา ไม่มีสันหลังน่ะครับ‬‬‬‬‬‬

หยึย..น่ากลัว ตรวจดีกว่า..โอ เป็นเบาหวาน ทำไงหมอ --- ใจร่มๆครับ ให้ควบคุมอาหาร ซึ่ง‎ต้องสมดุลกันคุมมากเด็กไม่โตคุมน้อยเบาหวานไม่ลง‬ ต้องมาวางโปรแกรมอาหาร วัดน้ำหนักทุกเดือน ประมาณ 32 กิโลแคลอรี่ต่อวัน มีอาหารว่าง. สัดส่วน โปรตีน 20 แป้ง 50 ไขมัน 30 เอ่ออ เดี๋ยวหมออายุรกรรมเขาคำนวณให้ครับ รวมๆน้ำหนักขึ้นประมาณ 8-10 กิโลกรัม กำลังดี‬‬‬‬‬‬

ต้องใช้ยาไหม--ถ้าคุมอาหารแล้วไม่ลงก็ฉีดยาอินซูลิน และเจาะน้ำตาลปลายนิ้วที่บ้านเพื่อปรับยาครับ ยากินหลายชนิดเด็กอาจพิการ ยากินหลายชนิดข้ามรกไปหาลูก ลูกเลยน้ำตาลต่ำแทน ตอนนี้ฉีดยาเซฟสุด รักษาน้ำตาลก่อนอาหารไม่เกิน 95 รักษาระดับน้ำตาลหลังอาหาร 2 ชั่วโมง ไม่เกิน 120

ต้องผ่าไหมล่ะหมอขาาา--- เอ่อ ผมเป็นหมอเมด ไม่ใช่หมอขา (ไม่ได้รักษาขา) การผ่าตัดก็ขึ้นกับเงื่อนไขทางสูติกรรมครับ ‎การเป็นเบาหวานไม่ได้บังคับว่าต้องผ่า‬ เพียงแต่ต้องให้อายุรแพทย์มาช่วยควบคุมน้ำตาลช่วงคลอดครับ และต้องติดตามระดับน้ำตาลในลูกน้อยด้วย‬‬‬‬‬‬

คลอดแล้ว..เบาหวานจะหายไหมคะ --- โดยทั่วไปก็มักจะเป็นปกติใน 6 สัปดาห์ครับ แต่ควรติดตามไปจนหนึ่งปีหลังคลอด โอกาสการเกิดเบาหวานหลังจากจบการตั้งครรภ์ อยู่ที่ 7.49 เท่ามากกว่าหญิงทั่วไปที่ไม่เป็นเบาหวานขณะท้องครับ

พอเห็นภาพนะครับ ข้อมูลมาจาก ADA 2015, review DM#2 after GDM ใน Lancet 2009;373, HAPO ใน new England 2008, GDM ของ อ.ชัยชาญ ดีโรจนวงศ์ ใน ตำราอายุรศาสตร์สัญจร ราชวิทยาลัยฯ