อีกความหวังในการรักษา myasthenia gravis
โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง Myasthenia Gravis เกิดจากความบกพร่องในขั้นตอนการสื่อสารระหว่างปลายประสาทและกล้ามเนื้อ (neuromuscular junction) อธิบายคร่าว ๆ ดังนี้
กระแสประสาทมาถึงปลายเส้น จะหลั่งสารสื่อประสาท acetylcholine ไปจับกับตัวรับที่กล้ามเนื้อเรียกว่า nicotinic AcetylCholine Receptor (AChR) เมื่อจับกับตัวรับ ทำให้เกิดการกระตุ้นกล้ามเนื้อให้ทำงานตามสั่งต่อไป หลังจากนั้น เอนไซม์ที่ช่องว่างปลายประสาทและกล้ามเนื้อจะถูกทำลายด้วยเอนไซม์ AcetylCholine Esterase (AChE) เพื่อไม่ให้กระตุ้นมากไป
เวลาเกิดโรค MG (กลไกส่วนใหญ่) คือมีแอนติบอดีของเรา ไปจับกับ AChR พอไปจับเสร็จ มันก็ไม่สามารถทำหน้าที่เดิมของมันได้คือ ต้อนรับ acetylcholine ก็ไม่เกิดการทำงานของกล้ามเนื้อ แย่ไปกว่านั้น พอแอนติบอดีจับกับ AChR มันก็จะพากันเข้าเซลล์ไป บางส่วนก็ถูกทำลาย ยิ่งทำให้โรคแย่ลงอีก ลักษณะสำคัญของโรคคือ ในตอนแรกที่กระตุ้นใหม่ ๆ ยังพอทำงานได้เพราะ acetylcholine มีมาก แต่พอใช้งานนาน ๆ acetylcholine เริ่มหมด ตัวรับก็ถูกจับทำลาย มันเลยอ่อนแรงลงเรื่อย ๆ เมื่อใช้งานซ้ำ ๆ นาน ๆ นั่นเอง
เวลาเรารักษา เราใช้ยาไปยับยั้ง AChE เมื่อการทำลายสารสื่อประสาทลดลง มันอยู่นานขึ้น ก็กระตุ้นได้มากขึ้น อีกวิธีที่รักษาคือ การลดแอนติบอดีด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น ยากดภูมิ สเตียรอยด์ การผ่าตัดไทมัส
ตอนนี้มียาใหม่ออกมารักษา เป็นโปรตีนที่ไปจับกับแอนติบอดีต่อ AChR ก็คือไอ้ตัวก่อโรคนั่นเอง ทำให้การรักษาตรงจุด ไม่ไปก่อความเสียหายกับโปรตีนหรืออวัยวะอื่น ๆ คือยาว่า 'efgartilimod alfa-fcab' ขอเรียกสั้น ๆ ว่ายาใหม่แล้วกัน ยาใหม่นี้จึงมีข้อบ่งใช้ในรายที่ตรวจพบ AChR antibody ซื่งส่วนมากจะเป็น MG ทั้งตัว (ส่วนที่เกิดจากแอนติบอดีอื่นเช่น MuSK อันนี้ใช้ไม่ได้)
มีผลการศึกษาในผู้ป่วยที่เป็น MG แบบทั้งตัวและมีแอนติบอดีต่อ AChR 167 ราย ให้ยามาตรฐานทุกราย แล้วแบ่งเป็นให้ยาใหม่เทียบยาหลอก 26 สัปดาห์ พบว่ากลุ่มยาใหม่มีการใช้ชีวิตประจำวันที่ดีขึ้นอย่างชัดเจน (คะแนนดีขึ้นสองคะแนนอย่างน้อย 4 สัปดาห์) 68% เทียบกับ 30% แต่เป็นการศึกษาขนาดเล็ก และไม่ได้ให้เป็นยาตัวแรก ดังนั้นยังต้องรอการศึกษาอื่น ๆ แบบเดียวกันเพิ่มเติมอีก (jama. 2022;327(5):417)
นับวันการรักษาจะมุ่งเป้าและเป็นเป้าที่แม่นยำสูงมากขึ้นเรื่อย ๆ ครับ precision medicine era is coming to town
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น