เอามาให้ดูก่อนนอน
ผู้ป่วยรายหนึ่งอายุ 75 ปี มีอาการลืมตาไม่ขึ้นเมื่อสองวันก่อน เมื่อใช้มือเปิดตาแล้วมองจะพบว่าภาพที่เห็นเป็นภาพซ้อน เมื่อปิดตาข้างที่หนังตาตกจะมองเห็นชัดเจนดีและไม่ซ้อน
ผู้ป่วยบอกว่าไม่มีอาการอื่น ๆ อีกเลย แขนขาสองข้างมีแรงปกติ ไม่มีอาการชา กลืนอาหารได้ พูดชัดเจน สองวันมานี้อาการเท่า ๆ เดิม ผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูงมาสิบห้าปี ควบคุมได้ไม่ดีนัก ไม่เคยได้รับยาลดไขมัน ผู้ป่วยเพิ่งเลิกสูบบุหรี่มาหกเดือน ก่อนหน้านี้สูบบุหรี่ทุกวัน วันละหนึ่งซองมาเป็นเวลา 40 ปี หยุดเหล้ามาสิบปี
ตรวจร่างกายพบตาซ้ายปิด ลืมไม่ขึ้นเลย ต้องใช้มือยกหนังตา และเมื่อเปิดหนังตาขึ้นพบว่าลูกตาเอียงไปทางขวา เมื่อทดสอบให้ใช้ตาขวามองมาทางซ้ายและขึ้นบน ไม่สามารถทำได้ ส่องไฟเพื่อดูปฏิกิริยาตอบสนองของม่านตาปรกติดี ตรวจกำลังกล้ามเนื้อใบหน้า แขนขา การประสานงานแขนขาราบรื่นปกติ ทดสอบอาการชาพบว่ายังรับความรู้สึกได้ดี
นี่คือโรคเส้นประสาทสมองขาดเลือด เส้นประสาทสมองคู่ที่สาม oculomotor ทำหน้าที่ควบคุมการกลอกตา ควบคุมการลืมตา มีเส้นใยประสาทอัตโนมัติพันรอบเส้นประสาทเพื่อมาควบคุมลูกตาด้วย เมื่อหลอดเลือดที่ไปหล่อเลี้ยงเส้นประสาทนี้เกิดตีบแคบ อันเนื่องมาจากปัจจัยเสี่ยงหลายประการของโรคหลอดเลือด การทำงานของเส้นประสาทนี้จึงเสียหายไป
ในทางประสาทวิทยา กายวิภาคระบบประสาทเหมือนชุมสายโทรศัพท์ หากเกิดความเสียหายที่ใด พื้นที่โทรศัพท์ที่ตรงนั้นรับผิดชอบอยู่จะเสียหาย ในทางกลับกัน หากเรารู้พื้นที่เสียหายว่าอยู่ตำแหน่งใดบ้าง เราก็จะพอรู้ว่า ตำแหน่งใดของชุมสายที่เสียหาย
สำหรับอาการนี้ ไม่มีความเสียหายของระบบประสาทอื่น ๆ อีกเลย จึงเป็นโรคของเส้นประสาทสมองคู่ที่สาม ฝั่งขวา การรักษาคือให้การป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดที่อาจจะเป็นมากขึ้นหรือเกิดซ้ำ ได้แก่ การควบคุมปัจจัยเสี่ยงโรคเบาหวานความดันให้ดี การให้ยาต้านเกล็ดเลือด การให้ยาลดไขมัน การสืบค้นหาจุดตีบตันหลอดเลือดที่อาจมีอันตราย แล้วรอดูการฟื้นตัว
การบ้านสำหรับนักเรียนแพทย์ ให้ไปหาว่า การแยกความเสียหายเส้นประสาทสมองคู่ที่สามระหว่างการขาดเลือด กับการถูกกดเบียดจากภายนอก เราแยกจากกันโดยการตรวจร่างกายแบบใด แล้วมาบอกคำตอบในคอมเม้นต์ด้วยนะครับ ใครตอบถูกให้ได้รับรางวัลได้ที่ @infectious ง่ายนิดเดียว
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น