ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ ไม่ว่าจะเป็นเพรดนิโซโลนหรือเด็กซ่าเมธาโซน เป็นยาที่ใช้อย่างแพร่หลายในโรคของการอักเสบทั้งหลายเช่นเอสแอลอี ไตอักเสบจากภูมิคุ้มกัน โรคไตเนโฟรติก โรคเส้นประสาทสมองคู่ที่เจ็ดอักเสบ (idiopathic Bell's palsy) โรคต่าง ๆ เหล่านี้มักต้องใช้สเตียรอยด์ในขนาดสูง แน่นอนว่าผลข้างเคียงเป็นสิ่งที่เลี่ยงยากและผลข้างเคียงหลายอย่างอาจคาดเดาไม่ได้ แต่เรามาปฏิบัติตัวเพื่อทำให้สเตียรอยด์ออกฤทธิ์เต็มทีและเกิดผลข้างเคียงต่อสุขภาพน้อยที่สุด
1.ควบคุมอาหาร ออกกำลังกาย สเตียรอยด์ทำให้ความอยากอาหารเพิ่ม แถมเมื่อเรารักษาโรคการอักเสบเดิมหาย ความสุขในการใช้ชีวิตจะกลับมา คุณจะสุขกับการกินได้จากที่เบื่ออาหาร ดังนั้นควบคุมให้พอดีด้วยนะครับ
2.สเตียรอยด์เองเพิ่มโอกาสกระดูกพรุนอยู่แล้ว เราต้องรักษาตัวเองด้วย ดื่มนม ออกกำลังกายกลางแจ้ง กระโดดตบ ..ตบมือนะครับ ไม่ใช่ตบคนข้าง ๆ ..เลิกแอลกอฮอล์และบุหรี่ บางคนคุณหมอจะให้ยาเม็ดแคลเซี่ยมและวิตามินดีมาด้วยครับ หรือถ้ากระดูกพรุนแล้วก็เข้ารับการรักษาตามมาตรฐาน
3.ติดเชื้อง่าย เพราะไปปรับแต่งระบบภูมิคุ้มกันของตัวเรา คุณต้องระวังการติดเชื้อเพิ่ม เชื้อโรคเข้าทางร่างกายจากทาง "รู" ต่าง ๆ ได้แก่ จมูก ระวังการรับเชื้อทางเดินหายใจ ใส่หน้ากากอนามัยในที่ชุมชนหนาแน่น...ปาก ระวังการติดอาหารที่สุกสะอาด...ทวาร อย่าให้ท้องผูก มีแผลทวารหนัก..อวัยวะเพศ ท่อปัสสาวะ อย่ากลั้นปัสสาวะ รักษาความสะอาด
4.อารมณ์ การรับรู้ สเตียรอยด์ที่ขนาดสูง อาจทำให้การรู้สติเปลี่ยน บางครั้งทำให้พฤติกรรมเปลี่ยนแปลงได้ ดังนั้นจึงควรมีคนช่วยไตร่ตรองและกลั่นกรองเรื่องต่าง ๆ เพราะบางครั้งอารมณ์และความคิดแปรปรวนโดยที่เราไม่รู้ตัว ตัดสินใจผิดพลาดได้
5.ทำให้สารน้ำในตัวผิดปกติ เพราะจะทำให้เกลือโซเดียมคั่ง ดังนั้นลดโซเดียมลง เครื่องปรุง ผงชูรส เมนูปลาร้าทั้งหลาย
6.สิว รอยช้ำรอยแตก เหงื่อมาก หลายคนมีปัญหานี้ จนกระทั่งเลิกใช้ยาแม้ว่าจะเป็นผลข้างเคียงไม่รุนแรงต่ออวัยวะภายในแต่มีผลต่อรูปลักษณ์ภายนอก ต้องรักษาความสะอาด ล้างหน้าด้วยสบู่อ่อน ทาครีมตรงจุดที่ผิวแห้ง พกผ้าซับเหงื่อ อย่าให้อับชื้น โดยเฉพาะวันที่อบอ้าวมาก ๆ
7.อย่าหยุดยากะทันหันทันที อาจมีอาการถอนยาได้ อาการเดิมที่รักษาเคยกำเริบหรืออาจมีอาการขาดฮอร์โมนสเตียรอยด์ได้ ให้ปรับยาตามที่คุณหมอแนะนำ และอย่าลืมเรื่องปฏิกิริยาระหว่างยาด้วยครับ จะกินยาอะไรต้องตรวจสอบ และยาหรือสารหลายอย่างผสมสเตียรอยด์เข้าไปอีก ทำให้ขนาดยาที่คำนวณมันไม่ได้ตามนั้น
8.นอนไม่หลับ พยายามลดกิจกรรมที่จะนอนไม่หลับเพราะสเตียรอยด์ในขนาดสูงจะทำให้มีความฟรุ้งฟริ้งในอารมณ์ นอนยาก ถ้าไปทำให้นอนไม่หลับอีกจะแย่ ไม่ว่าอัดกาแฟหนัก ออกกำลังหนักก่อนนอน เล่นมือถือก่อนนอน หรือดูข่าวการเมือง !!
ที่เหลือไม่ว่าน้ำตาลขึ้น ความดันสูง กดฮอร์โมน ไวรัสตับอักเสบกำเริบ เม็ดเลือดขาวมากขึ้น กล้ามเนื้ออ่อนแรง กระดูกขาดเลือด เดี๋ยวคุณหมอเขาจะเฝ้าระวังให้ครับ
"สเตียรอยด์ไม่ใช่ผี ใช้ให้ดีไม่น่ากลัว ... สเตียรอยด์ไม่ใช่ผัว ทำให้กลัวแล้วใช้งาน"
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น