อาหารเจ

ง่าย ๆ สั้น ๆ ก่อนนอน

เทศกาลกินเจ การกินเจเป็นเรื่องที่ดีครับ ถือศีลกินอาหาร ลด ละ เลิก อบายมุข มีการทำทาน มีการจัดโรงเจ อาหารเจมีจำหน่ายหลากหลาย

สิ่งที่อยากบอกเล็กน้อยคือ อาหารเจ มีส่วนประกอบของแป้ง มีส่วนประกอบของน้ำมัน ผ่านการทอดและผัด วันนี้ไปเดินจ่ายตลาดและแวะไปตามโรงเจ พบว่าอาหารส่วนมากทั้งขายหรือแจก จะค่อนข้างมัน จะมีแป้งมาก

หากทำอาหารเอง ต้องระวังเรื่องปริมาณแป้ง หากซื้อกินซึ่งเลือกไม่ได้ ต้องระวังกินสัดส่วนแป้งเกินปรกติ กินได้ทุกอย่างแต่ต้องพิจารณาก่อนซื้อ ก่อนกิน สักเล็กน้อย

ยิ่งผู้ป่วยเบาหวานและผู้ป่วยที่ควบคุมน้ำหนักต้องระวังให้มากครับ

"กินเจจะติดมัน กินฉันจะติดใจ"

เงิน เวลา ความสุข

ส่งให้เพื่อน ๆ ทุกคน

ในสายงานสาธารณสุขภาระงานของเราหนักมาก ทั้งเวลาและความรับผิดชอบ ต้องรับผิดชอบชีวิตและความคาดหวังของคน แต่ละวันแต่ละเดือนจบลงด้วยความเหน็ดเหนื่อย ความเครียด มันบั่นทอนคุณภาพชีวิตของเราเอง ถ้าเราไม่มีคุณภาพชีวิตที่ดี ไหนเลยจะไปช่วยคนอื่นได้ ไหนเลยจะทำให้ตัวเองมีความสุขได้

วันอาทิตย์นี้ขอฝากสามเรื่อง เงิน เวลา ความสุข

เรื่องเงิน อยากให้เพื่อน ๆ น้อง ๆ ทุกคนเริ่มวางแผนการเงิน ทำบัญชีค่าใช้จ่าย เตรียมเงินเพื่อการออม การเกษียณ เริ่มคิดเลยตั้งแต่วันแรกของการทำงาน หรือตั้งแต่วันนี้ มีหนทางการเงินมากมายให้เรียนรู้ มีเครื่องมือการเงินมากมายให้เลือกใช้ สมัยก่อนผมไม่เคยมีความรู้เรื่องนี้เลย มารู้เมื่ออายุมาก รู้สึกเสียดายมาก การจัดสรรเงินที่ดีทำให้เรามีความอุ่นใจและชีวิตมั่นคง

เราไม่จำเป็นต้องร่ำรวย ใครอยากร่ำรวยก็สามารถทำได้ ใครอยากพอมีพอกิน ทำไปกินไปเก็บไป สร้างความสุข ณ ปัจจุบันได้เลย ขอให้เริ่มวางแผนและทำตามแผนอย่างเคร่งครัดตั้งแต่วันนี้ ชีวิตจะเริ่มดีขึ้นครับ อย่าให้ทำงานหนักมาแทบตายแล้วไม่เหลืออะไร เวลาฉุกเฉินก็วุ่นวาย

เรื่องเวลา เราชอบบ่นว่าเราไม่มีเวลา ไม่มีให้เพื่อน ให้ครอบครัว ให้สังคม หรือให้ตัวเอง จริงอยู่ว่าภาระงานมันหนักต้องใช้เวลามาก เราสามารถ "จัดสรร" เวลาที่ดีได้ ในแต่ละวันแต่ละปี ถ้าเรามานั่งคิดวางแผน จัดสรรเวลาให้เหมาะสม ทำอะไรก่อนหลัง อย่าทำงานซ้ำซ้อน และฝึกทำงานให้มีประสิทธิภาพ เราจะมีเวลาเพิ่ม หัดใช้เทคโนโลยีมาช่วยย่นระยะทาง ระยะเวลา เราจะมีเวลาเพิ่ม

ทำได้ในแต่ละวัน สามารถหาเวลาพักที่ดี เวลาทำงานอดิเรก เวลาไปกินข้าวกับพ่อแม่ได้ เวลาไม่มีทางลอยมาหาใคร เวลาเป็นสิ่งที่มีค่าเราต้องหาเอง หรือแม้แต่คนที่ไม่ได้ทำงานประจำ มีเวลามาก ๆ ก็อาจจะกลายเป็นไม่มีเวลาถ้าไม่รู้จักวางแผนที่ดี จัดสรรเวลาที่ดี

เรื่องความสุข เราสามารถมีความสุขได้ทั้งจากคิดให้สุขและทำให้สุข การคิดให้สุขคือการปรับใจให้มีความสุขกับเรื่องที่ทำอยู่ ทั้งงาน ทั้งครอบครัว มีความสุขกับมัน มีมุมมองใหม่ ๆ หรือการทำให้สุข ทำในสิ่งที่ดีกับจิตใจ เมื่อคุณจัดสรรเงินและเวลาได้ดี จะสามารถทำสุขได้ดีขึ้น ไม่ว่าการท่องเที่ยว การซื้อหาสิ่งของเป็นรางวัลชีวิต การเก็บออมเงิน

สำคัญคืออย่าเอาความสุขของเราไปเทียบกับความสุขของใคร อย่าเอาความสุขของใครมาเป็นอย่างของเรา แต่ละคนสุขต่างกัน เหมาะสมต่างกัน ผมเองมีความสุขได้แค่ถือกาแฟสักถ้วย เดินดูหนังสือตามร้าน หรือนั่งแช่โซฟา อ่านนิยาย คนอื่นอาจจะมีความสุขที่ได้ท่องเที่ยว แต่ละคนมีวิธีคิดสุขทำสุขต่างกัน และมันจะไม่สุขถ้าเอามาเปรียบเทียบกัน

อย่าปล่อยให้ชีวิตแต่ละวันสูญเสียเปล่านะครับ และเมื่อไรเรารุ่มรวย (คือเพียงพอสำหรับตัวเอง) ความสุข เงิน และเวลา อย่าลืมแบ่งปันให้คนรอบข้าง สังคม และโลกเราด้วย

รักทุกคน

ลุงหมอ

แนวทางการคัดกรองมะเร็งจากสมาคมโรคมะเร็งอเมริกา (American Cancer Society) ประจำปี 2019

แนวทางการคัดกรองมะเร็งจากสมาคมโรคมะเร็งอเมริกา (American Cancer Society) ประจำปี 2019

ก่อนจะอ่านต่อขอย้ำความเข้าใจสองสิ่งที่สำคัญมาก

หนึ่ง..แนวทางนี้ทำมาเพื่อคนที่ร่างกายแข็งแรง ปรกติ ไม่มีอาการใด ๆ เพื่อมาคัดกรองหามะเร็งอันพึงรักษาได้ดี รักษาแล้วตอบสนองดี สามารถตรวจจับได้ในระยะต้น ไม่เหวี่ยงแหตรวจ ไม่มากไปน้อยไป หากตรวจพบจากการคัดกรองจะเข้าสู่การวินิจฉัยยืนยันอีกครั้ง หากคุณมีอาการหรือมีโรคที่มีความเสี่ยงมะเร็งมากอยู่แล้ว ให้ทำตามที่หมอแนะนำเป็นรายคน ไม่ใช่เดินมาคัดกรอง

สอง..แนวทางนี้มาจากหลักฐานทางการแพทย์ที่ดีตามมาตรฐาน นั่นคือเป็นความจริงและใช้ได้สำหรับกลุ่มคนที่ระบุ ในความแม่นยำระดับประมาณ 95% หมายถึงผิดได้พลาดได้เช่นกัน และเขาออกแบบมาคัดกรองมะเร็งที่พบบ่อย เป็นปัญหาในบ้านเมืองเขา เราก็แอบเอามาใช้ได้โดยพิจารณาความเหมาะสมตามบริบทของเรา

🔴🔴มะเร็งเต้านม
ใช้การตรวจแมมโมแกรมในการคัดกรอง แนะนำตรวจในสุภาพสตรีตั้งแต่อายุ 40 ปีขึ้นไป โดยตรวจปีละครั้ง หากอายุเกิน 54 อาจพิจารณาตรวจห่างออกเป็นสองปีครั้งได้ หากผลที่ผ่านมาปรกติดี และแนะนำตรวจต่อไปเรื่อย ๆ ไม่มีกำหนด หากคาดหวังได้ว่าจะมีชีวิตยืนยาวต่อไปอีกไม่ต่ำกว่า 10 ปี เพียงแต่ประโยชน์แห่งการตรวจไม่ชัดเจนโดยเฉพาะเมื่ออายุเกิน 75 (เพราะอาจจะเสียชีวิตหรือมีอันตรายจากโรคอื่นเสียก่อน)

🔴🔴มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
แนะนำให้ความรู้กับหญิงวัยหมดประจำเดือนว่า เมื่อไรมีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอดให้มารับการตรวจกับสูตินรีแพทย์ ไม่ได้แนะนำวิธีตรวจใดเป็นประจำ

🔴🔴มะเร็งปากมดลูก
การคัดกรองจะเริ่มตั้งแต่อายุ 21 ปีหรือพิจารณาเร็วกว่านั้นหากมีเพศสัมพันธ์เร็ว และการฉีดวัคซีน HPV จะช่วยลดการตรวจพบมะเร็งระยะลุกลามได้ ความถี่และวิธีตรวจขึ้นกับอายุดังนี้

21-29 ปี .. ใช้การตรวจ Pap Smear เพียงอย่างเดียวทุก 3 ปี

30-65 ปี .. ใช้การตรวจ Pap Smear ร่วมกับการตรวจหา HPV DNA ทุกห้าปี แต่ถ้าใช้ Pap Smear อย่างเดียวแนะนำให้ทำทุก 3 ปี

มากกว่า 65 ปี .. ในกรณีทำ Pap Smear แล้วผลปรกติมาต่อเนื่องกันสามครั้งก็ไม่ต้องคัดกรองอีก หรือตรวจ DNA ไม่พบเชื้อต่อเนื่องกันมาสองครั้งและผล Pap Smear ปกติมาตลอด 10 ปี ทั้งสองกรณีนี้ไม่ต้องตรวจคัดกรองอีก แต่ถ้ายังไม่เคยคัดกรองมาก่อนหรือไม่สม่ำเสมอแนะนำคัดกรองต่อไป

(อย่าลืมว่าข้อมูลนี้ ตั้งพื้นฐานบนความจริงที่ว่าการได้รับวัคซีน HPV ทำอย่างแพร่หลาย)

🔴🔴มะเร็งปอด
สำหรับคนที่มีอายุ 55-74 ปีและมีประวัติสูบบุหรี่ไม่ว่าเคยสูบหรือกำลังสูบอยู่ ด้วยปริมาณการสูบอย่างน้อย 30 ซองปี ถ้าหากท่านมีลักษณะตามนี้น่าจะทำการคัดกรองด้วยการทำเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์แบบรังสีต่ำ ปีละครั้ง แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นจะต้องเลิกบุหรี่หรือเข้าสู่กระบวนการเลิกบุหรี่ด้วย ถ้าไม่เลิกบุหรี่จะไม่ได้เกิดผลใด ๆ และการคัดกรองไม่สามารถมาทดแทนการเลิกบุหรี่ได้

🔴🔴มะเร็งลำไส้ใหญ่
สำหรับคนที่อายุ 50-75 ปี แนะนำการคัดกรองอย่างใดอย่างหนึ่งดังนี้ (ตอนนี้กำลังถกเถียงกันว่าจะลดอายุการเริ่มคัดกรองมาที่ 45 ปีหรือไม่ ต้องรอติดตามต่อไป)

ตรวจหาเลือดออกทางเดินอาหารจากการตรวจอุจจาระ (ด้วยวิธีสำหรับคัดกรองมะเร็งลำไส้) ทำทุกปี

ตรวจเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ลำไส้ใหญ่ ทุก 5 ปี

ตรวจกล้อง flexible sigmoidoscopy ตรวจแค่ลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย ทุก 5 ปี (บางแนวทางยกเลิกวิธีนี้ไปแล้ว)

ตรวจส่องกล้องลำไส้ใหญ่ทั้งหมด ทุก 10 ปี หรือหากวิธีใดข้างต้นพบความผิดปกติจะต้องมาตรวจยืนยันและตัดชิ้นเนื้อด้วยวิธีนี้

สำหรับคนอายุ 76-85 ปี ไม่แนะนำให้ตรวจประจำทุกราย ให้คุยกับหมอเรื่องผลดีผลเสียและการจัดการหากผลออกมาเป็นบวก

สำหรับคนที่อายุมากกว่า 85 ปี ไม่แนะนำตรวจคัดกรอง

**แน่นอนการส่องกล้องจะเห็นชัดและตัดชื้นเนื้อได้ แต่ก็ความเสี่ยงสูงกว่าการทำเอ็กซเรย์ที่ไม่สามารถตัดชื้นเนื้อแต่สามารถเห็นโครงสร้างอื่นนอกจากลำไส้ได้เพิ่ม ให้คุยปรึกษากันดี ๆ ครับ**

🔴🔴มะเร็งต่อมลูกหมาก
เนื่องจากข้อมูลการคัดกรองด้วยสารที่เฉพาะเจาะจงกับต่อมลูกหมาก (ไม่ใช่เฉพาะเจาะจงกับ "มะเร็งลูกหมาก") เพียงแต่สูงมากก็น่าสงสัย และยังไม่มีวิธีที่ดีกว่านี้ง่ายกว่านี้ที่นะคัดกรอง ACS จึงได้แนะนำให้ปรึกษาแพทย์อย่างละเอียดเรื่องการแปลผลในแต่ละคน ตกลงเรื่องโอกาสบวกจริงบวกปลอม ก่อนจะเจาะตรวจ หลายสถาบันยังถกเถียงเรื่องนี้นะครับ
โดยอายุที่แนะนำเริ่มตรวจคืออายุมากกว่า 50 ยกเว้นมีความเสี่ยงอื่นเช่นประวัติครอบครัว จะแนะนำเมื่อายุตั้งแต่ 45 ปี ใช้การตรวจสาร PSA ในเลือด อาจจะมีการตรวจทางทวารหนักร่วมด้วยหรือไม่ก็ได้ ควรได้รับคำแนะนำการตรวจหากการคาดหวังว่าชีวิตจะยืนยาวต่อไปนานกว่า 10 ปี

ย้ำอีกครั้ง ถ้าแข็งแรงดี ไม่มีอาการค่อยคัดกรอง แต่ถ้ามีอาการหรือมีความเสี่ยง ให้ตรวจเพื่อวินิจฉัยและเฝ้าระวัง คำแนะนำไม่เหมือนกันนะครับ และปัจจุบันยังไม่มีคำแนะนำการใช้สารบ่งชี้มะเร็ง (tumor marker) เพื่อคัดกรองมะเร็งครับ

วิธีเอาตัวรอดจาก น้ำตาล แป้ง ไขมัน บนโต๊ะจีน

วิธีเอาตัวรอดจาก น้ำตาล แป้ง ไขมัน บนโต๊ะจีน

1. ทำตัวน่ารัก ..ผมตักให้นะครับ, หนูตักให้นะคะ และแจกจ่ายคนอื่นก่อน ตัวเราเสียสละกินสุดท้าย เข้าทางไหม กินน้อยลงทันที

2. ออเดิร์ฟคือศัตรูร้ายกาจ ของทอดและมันทั้งนั้น ใจเย็น ๆ กินตอนนี้จะเลี่ยน มัน พลังงานสูง ห้ามใจไว้ คุย ๆ สนุกสนานไปก่อน

3. ข้าวมักจะออกมาทีหลัง ถ้าคุณเป็นแบบผมคือต้องกินข้าว กรุณาอดใจไว้ ตักอย่างอื่นทีละเล็กละน้อย คิดว่าตัวเองเป็นเจ้าที่ กินแค่นั้น เผื่อท้องไว้กินข้าวด้วย

4. ซดอาหารพวกน้ำ พวกแกง หม้อไฟ เยอะหน่อย อยู่ท้อง พลังงานไม่มาก ยกเว้นคนจำกัดเค็ม อย่าซดมาก

5. มีแก้วน้ำเปล่าไว้เสมอ คุณจะยกแก้วอะไร คุณจะชนแก้วอะไรกับใคร เชิญเลย แต่เวลาดื่ม ยกแก้วน้ำเปล่าดื่ม เนียน ไม่มีเมา พลังงานไม่เพิ่ม

6. กฎเหล็ก ออกมาแต่ละอย่างตักมากสุดไม่เกิน 1 ถ้วย แล้วจบ เลิก พอ เพราะมันมีมากกว่าหนึ่งอย่าง แค่อย่างละถ้วยก็มากแล้ว

7. งดน้ำอัดลม น้ำผลไม้ แค่อาหารก็โดนพลังงานหนักแล้ว จ้องน้ำเปล่าไว้ ไม่ค่อยมีใครจ้องอยู่แล้ว อันนี้ได้เปรียบ

8. ดูงานพิธีมาก ๆ เอาสายตาออกจากโต๊ะอาหาร จะได้ไม่แพ้ใจ แพ้ตาตัวเอง

9. ของหวานในโต๊ะจีนจะโคตรหวาน ออกมาอย่างสุดท้าย แถมน่ากินด้วย ให้ลุกไปเข้าห้องน้ำซะ กลับมามันจะหมดและไม่ได้กิน

สารดักไขมัน มันต้านทานอาหารโต๊ะจีนไม่ไหวหรอก คนนะ ไม่ใช่ถังดักไขมัน สารดักแป้ง ดักน้ำตาล ไม่รู้ว่าได้ผลมากน้อยเพียงใด ให้ใช้ใจ ใช้สติดักเอา

แล้วที่คิดว่าพรุ่งนี้จะออกวิ่งเผาผลาญพลังงานนะรึ มันก็ดีกว่านอนอืดเฉย ๆ แน่ล่ะ แต่กินเป็นหมื่น เผาทีละสามสี่ร้อย มันแทนกันไม่ได้ คุมสติเวลากินด้วย

"ตั้งสติก่อนจับตะเกียบ"

จากลุงหมอ แค่แขกรับเชิญ...มืออาชีพ

เพจ physiology

แนะนำเพจความรู้ ปีนี้ให้เพจนี้เลย ยอดเยี่ยม

ความรู้ทางการแพทย์ไม่ว่าจะในสาขาวิชาใด เริ่มต้นด้วยเสาหลักทางการแพทย์ กายวิภาคศาสตร์ สรีรวิทยา ชีวเคมี พยาธิวิทยา ที่จะมารวมร่างอธิบายสิ่งต่าง ๆ และแยกย่อยเป็นสาขาที่ลงลึกต่าง ๆ ความเข้าใจเรื่องพื้นฐานสำคัญมากและต้องหมั่นทบทวนเสมอ

แอดมินเพจและผู้สรรค์สร้างเนื้อหาของเพจนี้ ได้อธิบายกลไกต่าง ๆ ของร่างกายในขณะปรกติและขณะเกิดโรค ทำให้เราได้เข้าใจพื้นฐานทั้งหมด เข้าใจการประยุกต์ใช้ทางคลินิก เข้าใจเหตุผลการรักษาและให้ยา รวมทั้งสามารถนำไปต่อยอดศึกษาและวิจัย

ยากหรือไม่ ... ถ้ามาอ่านเนื้อหาจากเพจนี้ รับรองว่าเนื้อหาที่ยาก ๆ กลายเป็นง่ายได้ทันที ความซับซ้อนกลายเป็นความเรียบง่าย ความจำกลายเป็นความเข้าใจ ตัวอักษรเป็นพรืดกลายเป็นแผนภาพที่เข้าใจง่าย

บางครั้งอาจารย์ยังมาไลฟ์สดสอน ลิงค์วิดีโอการสอนมาให้เราด้วย อาจารย์เป็นครูแพทย์ที่มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งครับ สละเวลามาให้ความรู้พื้นฐานทางการแพทย์ให้น้อง ๆ ได้เข้าใจ หรือแม้แต่ผู้ที่ผ่านวิชานี้มาแล้วสามารถอ่านเพื่อเติมเต็มความเข้าใจ ทบทวนและนำไปใช้ได้

ไปติดตามกันที่นี่ครับ รับรองเจ๋ง ถ้าผมเป็นนายก ฯ ผมมอบรางวัลเพจให้ความรู้สำหรับแพทย์ยอดเยี่ยมประจำปี 2562 ให้เลยครับ

https://www.facebook.com/Nakcorephysio/

ที่ว่าง ความรัก

คุณรู้หรือไม่ ว่าความรักเป็นสิ่งสวยงาม เป็นยอดปรารถนาของคน ไม่ว่าเราจะอยู่ในฐานะใด เราจะยิ่งใหญ่หรือเล็กจ้อยเพียงใด สุดท้าย เราทุกคน มนุษย์ทุกคนต้องการความสุขสุดท้ายคือการมอบรักให้ใครสักคนและได้รับรักจากใครสักคน

แต่การถนอมความรักและความสัมพันธ์เป็นสิ่งที่ยากยิ่ง ต้องใช้ทักษะขั้นสูงสุดของมนุษย์ เพื่อจะรักษารักนั้นไว้ ธรรมชาติได้คัดเลือกคนที่สามารถปรับตัวและมีทักษะสูงสุดนั้น ที่จะได้สัมผัสความรัก คุณเคยได้ยินบทเพลง "ที่ว่าง" ไหมครับ ลองฟังดูสักครั้งแล้วคิดตามสิ่งที่ผมเน้นย้ำนะครับ

"ยอมทิ้งความฝัน ยอมทุกๆอย่าง ให้กันและกัน
เพียงได้เคียงข้าง เพียงได้ร่วมทาง โอ้รักนิรันดร์"....ทุกคนย่อมมีทางเดินชีวิตที่ตัวเองได้รับการหล่อหลอมและใฝ่ฝันมาตลอด สิ่งนั้นเป็นสิ่งทรงพลังในการขับเคลื่อนชีวิต หากคุณยอมละทิ้งพลังนั้น เพียงเพื่อคำว่ารักและเสียสละ คุณได้ทิ้งตัวตน คุณอาจหลงทางและไปไม่ถึงฝัน นั่นคือความรักด้วยเช่นกัน

"หากเคียงชิดใกล้ แต่เธอต้องทิ้งทุกอย่างเพื่อฉัน
ประโยชน์ที่ใด หากรักทำร้ายตัวเอง"....การมีรักที่ต้องละทิ้งทุกอย่าง หรือเปลี่ยนตัวเองจนไม่สามารถมีพลังของตัวเอง ที่จะขับดันตัวเองและความรักตัวเอง จะไม่มีทางถึงฝั่งฝัน ความรักไม่ได้เป็นสารตั้งต้น แต่เป็นตัวกระตุ้นในการดำรงชีวิต คุณจะใช้แค่ความรักไม่ได้ และถ้าคุณเลือกจะใช้ความรักอย่างหน้ามืดตามัว ขาดสติ รักนั้นจะทำร้ายตัวเอง

"หากเดินแนบกาย มีพลั้งต้องล้มลงเจ็บ ด้วยกัน"...ไม่ได้หมายถึงเราจะไม่ร่วมทุกข์ร่วมสุข ไม่ได้หมายถึงเราจะทิ้งกัน แต่จะดีกว่าไหม ถ้าเรามีพื้นที่ส่วนตัวให้หายใจและทำตามความใฝ่ฝันและแรงกระตุ้นที่ผลักดันเรามาตลอด เราไม่มีทางหนีตัวตนได้ จะดีกว่าหรือไม่หากล้มพลาดลงแล้วอีกคนไม่ล้มด้วย แต่คอยยื่นมือมาประคับประคองกันไปตลอดทาง

"ห่างเพียงนิดเดียว ให้รักเป็นสายลมผ่านระหว่างเรา"...แต่ไม่ใช้ห่างจนไม่สามารถใช้ชีวิตด้วยกันไม่ได้ ทั้งคู่เดินไปทางเดียวกันโดยมีความรักช่วยพยุงพาไป ดีกว่าเดินแบกความรักอันไม่ได้เกิดจากแรงผลักดันของตัวเองบ้าง ไม่มีพื้นที่ของตัวเองบ้าง มนุษย์ยังหวงแหนความเป็นส่วนตัว แต่ไม่ได้หมายความว่ามันจะกว้างมากจนเดินด้วยกันไม่ได้ เข้ามาใกล้กัน เดินไปด้วยกัน ประคับประคองกัน ให้ความรักหล่อเลี้ยง แต่ไม่ใช่สูญเสียแรงผลักดันแห่งตัวตนไป

วาซาบิ กับ Takotsubo

เรื่องราวของหญิงคนหนึ่งที่มีอาการปวดใจอย่างยิ่งในงานวันแต่งงานของคนอื่น

หญิงอายุ 60 ปีไปเข้าร่วมงานแต่งงานในคืนหนึ่งที่ประเทศอิสราเอล ขณะที่เธอกำลังชื่นชมบรรยากาศและกินเลี้ยงอยู่นั้น เธอเกิดอาการแน่นหน้าอกขึ้นมาทันใด คุณคงคิดว่าเธอจุกอกที่บ่าวสาวได้แต่งงานใช่ไหม ไม่ใช่ นี่ไม่ใช่คุณ !!

แต่อาการจุกอกมันเกิดทีหลัง !!

อาการแรกที่เกิดคือ ขึ้นจมูก !! เพราะเธอตักวาซาบิสีเขียวกินเข้าไปคำโต โดยคืดว่ามันเป็นอาโวคาโด (บอกตรง ๆ ตอนอ่านวารสารก็ไม่เชื่อนะ คนอะไรจะเข้าใจผิดขนาดนั้น แถมกินต่ออีก) โอเคเธอตกใจแล้วสักพักก็หยุด (เป็นผมนี่หยุดตั้งแต่คำแรกแล้ว) เธอรู้สึกทำไมแน่นหน้าอกไม่หายสักที แต่เธอก็อดทนจนอาการเริ่มลดลง โดยที่ไม่ยอมออกจากงานแต่งงาน (ไม่แนะนำอย่างแรงนะครับ)

วันรุ่งขึ้นเธอคิดว่า วาซาบิอะไรวะเนี่ย ทำไมยังแน่นหน้าอก เหนื่อยเวลาออกแรงขนาดนี้ เธอจึงไปเข้ารับการตรวจ แน่นอนได้รับการประเมินหัวใจอย่างละเอียด ผลออกมาปรากฏว่าอาการที่เธอเป็นคือ อกหัก !!! (คุณคงคิดในใจ แอดมินมันจะหักมุมหลอกฉันอีกไหมเนี่ย)

ไม่หลอก อกหักจริง ๆ แต่ไม่ใช่ว่าเรารักคุด หนุ่มน้อยหนีไปแต่งงานนะ เป็นอาการอกหัก broken heart syndrome เป็นโรคทางการแพทย์จริง ๆ

เอาล่ะ..ก่อนจะอ่านต่อ ขอย้ำว่านี่คือ case report เป็นสิ่งที่เกิดเท่านั้น อาจเกิดโดยบังเอิญกับคนคนนี้ เพียงคนเดียว ห้ามตื่นตระหนกตกใจ หรือยกเลิกการกินวาซาบิ ..ไม่ใช่นะครับ เอาไปแปลแบบนั่นไม่ได้

ปรากฏว่าเธอมีโรค Takotsubo cardiomyopathy หัวใจทำงานผิดปกติขณะมีภาวะตึงเครียดรุนแรงจากฮอร์โมน catecholamines อาการจะคล้ายกล้ามเนื้อหัวใจตาย หัวใจวาย เมื่อไปฉีดสีดูจะพบการบีบตัวหัวใจที่ผิดปกติ บีบจนอุดกั้นทางออกเลือดแดงที่จะออกจากหัวใจ มองจากภาพดูแล้วเหมือนไหใส่ปลาหมึกของชาวญี่ปุ่นที่เรียกว่า takotsubo ไม่ใช่ ทาโกยากิ ผมทำลิ้งค์ที่เคยเขียนไว้แล้วมาให้ด้านล่างนี้

http://medicine4layman.blogspot.com/…/broken-heart-syndrome…

https://m.facebook.com/medicine4layman/posts/2256033548045999/?_rdr

สุดท้ายแล้วเธอก็กลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติดี วารสาร BMJ รายงานว่านี่เป็นครั้งแรกที่มีการรายงานความสัมพันธ์ในระดับ case report ว่าการกินวาซาบิมีผลสัมพันธ์กับ Takotsubo ผมไม่ใช้คำว่าทำให้เกิดเพราะเพิ่งเจอแค่รายเดียวเอง และยังไม่สามารถแยกเหตุอื่นได้ หรือเธอจะเจ็บใจที่หนุ่มเจ้าเข้าพิธีจริง ๆ ก็ไม่ทราบได้ เรายังกินวาซาบิได้ตามเดิมครับ

ที่มา
Finkel-Oron A, Olchowski J, Jotkowitz A, et al Takotsubo cardiomyopathy triggered by wasabi consumption: can sushi break your heart?BMJ Case Reports CP 2019;12:e230065.

pocket medicine พิมพ์ครั้งที่ 7

มาแนะนำหนังสืออีกแล้ว สำหรับน้อง ๆ นักเรียนไปจนถึงแพทย์ที่จบออกมาแล้ว pocket medicine พิมพ์ครั้งที่ 7

หนังสือเล่มนี้เป็นคู่มือการปฏิบัติที่แท้จริง เพราะเขียนขึ้นโดยแพทย์ประจำบ้านอายุรศาสตร์และแพทย์ประจำบ้านต่อยอดในสาขาต่าง ๆ และมีอาจารย์คอยเกลาคอยรับรอง ทำให้ออกมาเป็นสิ่งที่ควรรู้ สิ่งที่ต้องทำ ในขณะปฏิบัติงานอย่างแท้จริง สั้น กระชับ ครอบคลุมโรคที่พบบ่อย (เรียกว่ามีเล่มนี้ก็ราวนด์วอร์ดได้ทั่วโลก แก้ไขปัญหาพื้นฐานระดับง่ายถึงปานกลางได้หมด) เช่น ถ่ายเหลวเฉียบพลัน บอกการแยกสาเหตุโรคเป็นตารางสั้น ๆ บอกวิธีส่งตรวจ การแปลผลและรักษา จบในหน้าเดียว หรือครึ่งหน้า

แน่นอนว่าจะไม่มีที่มาที่ไป ไม่มีพยาธิสรีรวิทยา ไม่มีกลไกการเกิดโรค ไม่มีเนื้อหารายละเอียด และใช้สอบไม่ได้ เพราะไม่ใช่วัตถุประสงค์ของเล่มนี้ นักเรียนแพทย์ แพทย์ประจำบ้านจะเข้าใจดีว่าเวลาราวนด์วอร์ด หรือออกโอพีดี ขอเอา practical point ที่เอาไปใช้ได้ตอนนั้น แก้ไขหน้างานได้เลย พร้อมใช้ไม่ต้องแปล ไม่ต้องย่อย อันนี้โอเค

หนังสือเล่มเท่าแผ่นพับ ใหญ่กว่า Note9 นิดนึง สามารถพกใส่กระเป๋าเสื้อกาวน์ได้เลย ภายในแบ่งเนื้อหาที่พบบ่อยและจำเป็นในสาขาวิชาย่อยครบถ้วน ต่อด้วยเนื้อหาที่แผนกอื่นจะปรึกษาบ่อย ๆ ทางศัลยกรรม สูติ จักษุ และตบท้ายด้วยสูตรคำนวณที่ใช้บ่อย ๆ ในทางอายุรศาสตร์โดยเฉพาะสาขาเวชบำบัดวิกฤต ภาพสไลด์เลือด เอ็กซเรย์และเอคโค่

กระดาษอาบมัน มีสองแบบให้เลือก เนื้อหาภายในเหมือนกัน กระดาษเหมือนกัน คือแบบ international edition อันนี้เย็บกาว กางสุด 180 องศาไม่ได้ แต่จะบางกว่าพกง่ายและราคาถูกกว่า อีกแบบคือ standard edition อันนี้จะเย็บห่วง กางได้ พับได้เต็มที่ เล่มจะพองกว่าเล็กน้อย แล้วแต่ใครชอบแบบไหนนะครับ

สามารถสั่งซื้อได้หลายช่องทาง ร้านพีบีฟอร์บุ๊กส์, เพจ Meditext, เพจ booknet หรือซื้ออเมซอน เล่มละ 43.54 ดอลล่าร์สหรัฐ หากเป็นคินเดิลจะอยู่ที่ 41.59 ดอลล่าร์ ประมาณราคา 1200 บาทสูสีกันทุกร้าน ผมสั่งจากร้าน meditext ครับแบบพรีออเดอร์ ส่วนร้านพีบีจะมีโปรโมชั่นลดราคา สำหรับบุ๊คเน็ต ไม่ทราบได้เพราะไม่ได้ลงโฆษณา ตรวจราคาศูนย์จุฬา ฯ ไม่พบนะครับ

ใครถนัดซื้อช่องทางใดก็ตามสบาย หาราคาและสอบถามกันเอง หรือหากทางร้านใดจะมาโฆษณาในคอมเม้นต์ ผมอนุญาตครับ ไม่เก็บค่าโฆษณาใด ๆ เพราะอยากให้เพื่อน ๆ น้อง ๆ ได้ใช้หนังสือดีและถูกลิขสิทธิ์ ถ้าได้ราคาไม่แพงจะดีมาก

แล้วจะมาเปรียบเทียบท้าชิงกันระหว่าง จะพกอะไรดี Washington manual of medical therapeutics หรือ pocket medicine เอาสองเล่มนี้ก่อนเพราะ HArrison manual ยังไม่ออกมา ใครอยากฟังขอจั๊กไลค์แหน่เด้อ

oral semaglutide

ข่าวสั้น ทันสมัย ง่ายนิดเดียว

ยากินเบาหวานอีกชนิดที่ได้รับการรับรองจาก US FDA

หลังจากที่เราตื่นเต้นกับยาเบาหวาน SGLT2i ยากลุ่ม gliflozin ที่สามารถลดน้ำตาลได้ดี และสามารถปกป้องหัวใจและหลอดเลือดได้ด้วยในกรณีที่มีโรคหรือมีความเสี่ยง (ไม่ใช่แค่ใช้ได้อย่างปลอดภัยในโรคหัวใจ แต่มีประโยชน์ลดโรคหัวใจเลย) และก้าวข้ามไปถึงการใข้รักษาโรคหัวใจล้มเหลวได้โดยไม่ต้องคำนึงว่าเป็นเบาหวานหรือไม่

ยาอีกกลุ่มที่มาแรงไม่แพ้กันคือ GLP1a สามารถลดน้ำตาลได้ดี ลดน้ำหนัก ลดความดัน และลดอัตราอันตรายจากโรคหัวใจและหลอดเลือด แต่อุปสรรคสำคัญ ก่อนหน้านี้คือ ยากลุ่มนี้เป็นยาฉีดทั้งสิ้น แต่ตอนนี้ยากินมาแล้ว

semaglutide ยากิน GLP1a วันละครั้ง ขนาด 7 และ 14 มิลลิกรัมได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาสหรัฐ ในชื่อการค้า Rybelsus จากบริษัท Novo Nordisk ต่อจากที่เมื่อสองปีก่อนยานี้ในรูปยาฉีดสัปดาห์ละครั้งได้ออกสู่ตลาดแล้ว

ในชุดการศึกษา PIONEER แสดงให้เห็นว่ายาไม่ได้ทำให้โรคหัวใจแย่ลง (ตามข้อบังคับ FDA ต้องมีการศึกษาว่าไม่แย่ลง) และลดน้ำตาล ลดน้ำหนักได้ดี ใช้สะดวก กินวันละครั้ง ผลข้างเคียงคลื่นไส้อาเจียนลดลงมากกว่ายาฉีด และจุดเด่นที่สำคัญคือ ราคาลดลง เป็นราคาที่เอื้อมถึงได้

เพื่อน ๆ พี่ ๆ น้อง ๆ ติดตามนะครับ อนาคตยาเบาหวาน SGLT2i และ GLP-1a จะมาเป็นยามาตรฐานหลักในการรักษาเบาหวานอย่างแน่นอน ศึกษาไว้ได้เลย

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ซีกโลกเหนือใต้

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ตัวไหนเป็นตัวไหน ฉีดอะไร .. งง ทำไมมีข่าวประกาศใช้วัคซีนอีกแล้ว เพิ่งฉีดไปเองนี่นา

องค์การอนามัยโลกจะประกาศใช้วัคซีนที่คาดว่าจะระบาดในซีกโลกใต้ก่อน ในช่วงเดือนมกราคมและวัคซีนจะพร้อมฉีดประมาณเดือนเมษายน แม้ว่าประเทศไทยจะอยู่ซีกโลกเหนือตามการแบ่งทางภูมิศาสตร์ แต่การระบาดของไข้หวัดใหญ่ของไทยจะระบาดมากในช่วงเดือนพฤษภาคมเป็นต้นไป ซึ่งตรงกับช่วงที่วัคซีนซีกโลกใต้ออกมาพอดี ครั้งจะรอวัคซีนซีกโลกเหนือออกมา ก็จะเลยฤดูระบาดในประเทศเราออกไป

ในการประกาศแต่ละปี และแต่ละซีกโลก จะมีความแตกต่างกันบ้าง ถ้าการคำนวณแม่นยำเราจะได้ประโยชน์จากวัคซีนสูงมาก อย่างที่ผมยกมาให้ดู ถ้าเราฉีดวัคซีนที่ออกมาเมื่อสามเดือนก่อนเรียบร้อย เราจะได้ปกป้องสายพันธุ์บีตรงกับที่คำประกาศวัคซีนซีกโลกเหนือออกมา และวัคซีนซีกโลกเหนือที่เพิ่งประกาศออกมามีการเปลี่ยนแปลงในสายพันธุ์เอทั้งคู่

คำถามที่อยู่ในใจ

เราต้องฉีดอันไหน ... คำตอบคืออันไหนก็ได้ครับ มีได้มีเสียต่างกัน รอวัคซีนซีกโลกเหนือจะตรงภูมิศาสตร์แต่เลยฤดูระบาด หากจะเลือกซีกโลกใต้อาจจะไม่ตรงภูมิศาสตร์บ้างแต่ได้ครอบคลุมเวลาที่ระบาดมาก ส่วนตัวผมเองจะฉีดเร็วก่อนฤดูระบาด เพราะคิดว่าหากฉีดเลยฤดูไป การปกป้องมันจะไม่เต็มเม็ดเต็มหน่วยเท่าไร

ฉีดแล้วต้องฉีดซ้ำไหม ... ไม่จำเป็นนะครับ ฉีดปีละหนึ่งครั้งก็พอ จะเหนือหรือใต้ก็ได้ แต่ถ้าใครจะขอฉีดเพิ่มก็ไม่ได้ห้ามนะครับ ประสิทธิภาพการป้องกันสูงขึ้นมาเล็กน้อย (อย่าลืมว่าปีหน้าก็ต้องฉีดอีก)

แล้วฉีดตอนนี้จะได้ตัวไหน ... ตามปกติเมื่อตัวใหม่ออกมา เราจะเปลี่ยนตัวใหม่มาแทนเสมอครับ

อันนี้แอบคิดนะครับ ประเทศไทยยังอยู่ในแถบเขตร้อน ว่ากันจริง ๆ ใกล้ศูนย์สูตรมากด้วย การระบาดคงไม่ต่างกันนัก ไม่เหมือนประเทศเขตอบอุ่นที่ฤดูกาล การระบาด ความชื้น สายพันธุ์จะต่างกันมาก

และอย่าลืมประเด็นสำคัญ การฉีดวัคซีนไม่ได้กันการติดเชื้อ 100% แต่สามารถลดความรุนแรงและผลข้างเคียงได้มากหากติดเชื้อ โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง และแอนติเจนเชื้อไข้หวัดใหญ่เปลี่ยนทุกปีนะครับจึงต้องฉีดใหม่ทุกปี

ข้อมูลประกาศสายพันธุ์ระบาดจากองค์การอนามัยโลกที่ใช้เป็นข้อมูลสำคัญในการผลิตวัคซีน

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ฝั่งซีกโลกเหนือ 2019-2010
-an A/Brisbane/02/2018 (H1N1)pdm09-like virus;
-an A/Kansas/14/2017 (H3N2)-like virus; *
-a B/Colorado/06/2017-like virus (B/Victoria/2/87 lineage); and
-a B/Phuket/3073/2013-like virus (B/Yamagata/16/88 lineage).

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ฝั่งซีกโลกเหนือ 2018-2019
-an A/Michigan/45/2015 (H1N1)pdm09-like virus;
-an A/Singapore/INFIMH-16-0019/2016 (H3N2)-like virus;
-a B/Colorado/06/2017-like virus (B/Victoria/2/87 lineage); and
-a B/Phuket/3073/2013-like virus (B/Yamagata/16/88 lineage).

วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ฝั่งซีกโลกใต้ 2019
-an A/Michigan/45/2015 (H1N1)pdm09-like virus;
-an A/Switzerland/8060/2017 (H3N2)-like virus;
a B/Colorado/06/2017-like virus (B/Victoria/2/87 lineage); and
-a B/Phuket/3073/2013-like virus (B/Yamagata/16/88 lineage).

แชมป์พรีเมียร์ลีก 2019-2020 :
-Liverpool FC

กินอะไรเพื่อป้องกันมะเร็ง

ขอให้คุณอ่านบทความนี้ดี ๆ แล้วจะพบว่าคุณอาจจะถูกผมหักมุม..หลายครั้ง

กินอะไรเพื่อป้องกันมะเร็ง (จาก ASPEN,ESPEN,American Institute of Research Cancer, WHO)

สรุปมาได้ดังนี้

1.ลดสัดส่วนเนื้อแดง คือ หมูและวัว ให้ทดแทนด้วยปลาและสัตว์ปีก ..ย้ำลดสัดส่วน ไม่ใช่เปลี่ยนชนิด

2.เพิ่มผักผลไม้ในอาหาร

3.ใช้ธัญพืชไม่ขัดสี มากกว่าธัญพืชขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีต

4.เพิ่มถั่วเมล็ดแข็งในอาหาร

5.ลดพลังงานลง ไม่กินเกิน กินให้พอดี

6.ลดส่วนของอาหารทอด ผัด

7.ลดเนื้อสัตว์ที่ผ่านกระบวนการทางอุตสาหกรรม เช่น ไส้กรอก

ดูเหมือนจะเป็นสูตรวิเศษ แต่ช้าก่อน นี่คือคำแนะนำอาหารปรกติทั่วไปนั่นเอง เพราะเวลาออกแนวทาง healthy food เขาคิดจากกลุ่มคนทุกโรคทุกชาติมาเป็นแนวทางกลาง จะมีเพิ่มเติมเฉพาะโรคในรายที่เป็นโรคนั้น ๆ

แล้วต้องกินไหม...สูตรอาหารนี้มีการศึกษายืนยันว่า ไม่ได้ทำให้แย่ลง และ"อาจจะ"ทำให้การเกิดโรคลดลง เป็นสูตรที่แนะนำทั่วไป ดังนั้นคุณกินอาหารต้านมะเร็งอยู่แล้ว

ก็กินนะ ข้างบ้านก็กิน แต่ก็เป็นมะเร็ง... ไม่ได้หมายความว่ากินแบบนี้แล้วจะไม่เกิดมะเร็ง เพราะยังมีปัจจัยอื่นอีก ปัจจัยที่คุมไม่ได้เช่น ยีน การกลายพันธุ์ของสายพันธุกรรม อายุ เพศ ปัจจัยที่คุมได้แต่แกล้งทำลืมเช่น เหล้า บุหรี่ อาหารน้ำตาลส่วนเกิน ปัจจัยที่รู้แต่ไม่รู้จะคุมอย่างไร เช่น มลภาวะสิ่งแวดล้อม

เห็นว่า นั่นกันมะเร็ง นี่ต้านมะเร็ง ... มีการรวบรวมการศึกษา ไปหาอ่านได้ตามแหล่งต่าง ๆ ที่ว่า ผมสรุปมาว่าหลักฐานที่มีคือระดับ inconclusive, insufficient evidence ทั้งสิ้น ไม่ว่าจะลดการเกิดมะเร็ง หรือเพิ่มการเกิดมะเร็ง ไม่ว่าไม่มีการศึกษาที่ดี กลุ่มตัวอย่างน้อยไป ตอนนี้เราพบสาเหตุของมะเร็งที่ชัดเจนกว่าแล้วคือเรื่องของ precision medicine ไปพิจารณาตรงนั้นดีกว่า

สรุปว่าการกินอาหารที่ดีอย่างไรก็ต้องทำ แต่อย่าไปคาดหวังว่ากินแล้วจะไม่เป็นมะเร็ง

ส่วนอะไรที่ชัดเจนแล้วว่าก่อมะเร็ง ทำให้ได้ก่อน ลดเหล้า เลิกบุหรี่ ลดน้ำตาลส่วนเกิน ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และเข้าคัดกรองมะเร็งที่ควรคัดกรอง ด้วยวิธีที่ถูกต้อง ในเวลาที่เหมาะสม

ภาพซ้อน ตาตก จากเส้นประสาทสมองคู่สามขาดเลือด

เอามาให้ดูก่อนนอน

ผู้ป่วยรายหนึ่งอายุ 75 ปี มีอาการลืมตาไม่ขึ้นเมื่อสองวันก่อน เมื่อใช้มือเปิดตาแล้วมองจะพบว่าภาพที่เห็นเป็นภาพซ้อน เมื่อปิดตาข้างที่หนังตาตกจะมองเห็นชัดเจนดีและไม่ซ้อน

ผู้ป่วยบอกว่าไม่มีอาการอื่น ๆ อีกเลย แขนขาสองข้างมีแรงปกติ ไม่มีอาการชา กลืนอาหารได้ พูดชัดเจน สองวันมานี้อาการเท่า ๆ เดิม ผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูงมาสิบห้าปี ควบคุมได้ไม่ดีนัก ไม่เคยได้รับยาลดไขมัน ผู้ป่วยเพิ่งเลิกสูบบุหรี่มาหกเดือน ก่อนหน้านี้สูบบุหรี่ทุกวัน วันละหนึ่งซองมาเป็นเวลา 40 ปี หยุดเหล้ามาสิบปี

ตรวจร่างกายพบตาซ้ายปิด ลืมไม่ขึ้นเลย ต้องใช้มือยกหนังตา และเมื่อเปิดหนังตาขึ้นพบว่าลูกตาเอียงไปทางขวา เมื่อทดสอบให้ใช้ตาขวามองมาทางซ้ายและขึ้นบน ไม่สามารถทำได้ ส่องไฟเพื่อดูปฏิกิริยาตอบสนองของม่านตาปรกติดี ตรวจกำลังกล้ามเนื้อใบหน้า แขนขา การประสานงานแขนขาราบรื่นปกติ ทดสอบอาการชาพบว่ายังรับความรู้สึกได้ดี

นี่คือโรคเส้นประสาทสมองขาดเลือด เส้นประสาทสมองคู่ที่สาม oculomotor ทำหน้าที่ควบคุมการกลอกตา ควบคุมการลืมตา มีเส้นใยประสาทอัตโนมัติพันรอบเส้นประสาทเพื่อมาควบคุมลูกตาด้วย เมื่อหลอดเลือดที่ไปหล่อเลี้ยงเส้นประสาทนี้เกิดตีบแคบ อันเนื่องมาจากปัจจัยเสี่ยงหลายประการของโรคหลอดเลือด การทำงานของเส้นประสาทนี้จึงเสียหายไป

ในทางประสาทวิทยา กายวิภาคระบบประสาทเหมือนชุมสายโทรศัพท์ หากเกิดความเสียหายที่ใด พื้นที่โทรศัพท์ที่ตรงนั้นรับผิดชอบอยู่จะเสียหาย ในทางกลับกัน หากเรารู้พื้นที่เสียหายว่าอยู่ตำแหน่งใดบ้าง เราก็จะพอรู้ว่า ตำแหน่งใดของชุมสายที่เสียหาย

สำหรับอาการนี้ ไม่มีความเสียหายของระบบประสาทอื่น ๆ อีกเลย จึงเป็นโรคของเส้นประสาทสมองคู่ที่สาม ฝั่งขวา การรักษาคือให้การป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดที่อาจจะเป็นมากขึ้นหรือเกิดซ้ำ ได้แก่ การควบคุมปัจจัยเสี่ยงโรคเบาหวานความดันให้ดี การให้ยาต้านเกล็ดเลือด การให้ยาลดไขมัน การสืบค้นหาจุดตีบตันหลอดเลือดที่อาจมีอันตราย แล้วรอดูการฟื้นตัว

การบ้านสำหรับนักเรียนแพทย์ ให้ไปหาว่า การแยกความเสียหายเส้นประสาทสมองคู่ที่สามระหว่างการขาดเลือด กับการถูกกดเบียดจากภายนอก เราแยกจากกันโดยการตรวจร่างกายแบบใด แล้วมาบอกคำตอบในคอมเม้นต์ด้วยนะครับ ใครตอบถูกให้ได้รับรางวัลได้ที่ @infectious ง่ายนิดเดียว

N.U. drop

ถ้ามีคนไข้ต้องใช้มือข้างเดียวหยอดตา จะทำอย่างไรให้ได้ประสิทธิภาพ ไม่ปนเปื้อนเชื้อโรค อย่างเช่นคนที่เป็นอัมพาต มือพิการ เขาต้องหยอดยาด้วยมือข้างเดียว

น้องนักเรียนจากคณะเภสัช มหาวิทยาลัยนเรศวร ได้ทดลองคิดค้นวิธีการหยอดที่ใช้ได้ดีจากการทดลองกว่าสิบแบบ ออกมาเป็นวิธีที่เรียกว่า N.U. drop

มันจะเป็นอย่างไร จะเอาไปแนะนำใช้กับคนไข้อย่างไร ผมได้รับอนุญาตจากผู้นิพนธ์และบรรณาธิการให้นำมาเผยแพร่ได้ สามารถดาวน์โหลด pdf ต้นฉบับเต็มได้ฟรีที่นี่ครับ 

https://www.tci-thaijo.org/index.php/TJPP/article/download/183589/150271/

methemoglobinemia เลือดสีฟ้า

ภาพรายงานจากวารสาร New England Journal of Medicine 

หญิงอายุ 25 ปีคนหนึ่งมาตรวจที่ห้องฉุกเฉินเพราะเหนื่อยมากขึ้น หายใจเร็ว 22 ครั้งต่อนาที และผิวสีเปลี่ยน !! แน่นอนว่าไม่ใช่มิสทีก คุณหมอวัดความอิ่มตัวออกซิเจนปลายนิ้วได้ 88% คนทั่วไปปรกติจะอยู่ที่ 97-100% เมื่อหายใจอากาศธรรมดา

แน่นอนก็แก้ไขโดยให้ออกซิเจนดม ปรากฏว่าค่าการอิ่มตัวออกซิเจนปลายนิ้วไม่ขยับขึ้นเลย แถมปลายมือเริ่มเขียว (cyanosis) คุณหมอจึงเจาะเลือดจากหลอดเลือดแดง ตรวจหาออกซิเจนในเลือด

เรื่องเขียว ที่เคยเขียนไว้
https://m.facebook.com/1452805065035522/posts/1905794079736616/

ปรกติการเจาะเลือดจากหลอดเลือดแดง สีเลือดจะแดงสดต่างจากหลอดเลือดดำที่แดงคล้ำ แดงสดแบบแดงเลือดนก (ลองไปเจาะเลือดคนที่แฟนทิ้ง นั่นแหละ แดง-เลือด-นก) แต่นี่เลือดแดงกับคล้ำ คล้ำพอ ๆ กับเจาะจากหลอดเลือดดำ อันนี้อย่างแรกที่ต้องคิดก่อนคือเจาะผิดหลอดเลือด แต่อันนี้เจาะถูก แสดงว่าคล้ำจริง เมื่อไปวัดค่าความดันในเลือดพบความดันออกซิเจนได้ 120 มิลลิเมตรปรอทและความอิ่มตัวของออกซิเจนที่วัดตรง ๆ ในเลือดได้ 100%

แสดงว่าเลือดของเราจับออกซิเจนแน่นมาก ไม่ปล่อยออกมาเลย เจาะเลือดวัดได้เต็ม แต่พอวัดจากปลายนิ้วที่เป็นการวัดที่ระดับหลอดเลือดฝอยที่เลือดแดงต้องส่งออกซิเจนให้เนื้อเยื่อ กลับไม่ออกมาซะงั้น ..โรคนี้จะต้องทำให้เม็ดเลือดจับออกซิเจนไม่ปล่อย  หืม..อีเม็ดเลือดงูพิษ 

ในรายนี้มีการวัด CO-oxymetry เอ๊ะคืออะไร ..การวัดความอิ่มตัวออกซิเจนปลายนิ้ว (pulse oxymetry) จะใช้คลื่นแสงไปวัดฮีโมโกลบินที่จับเม็ดเลือดแดง  ผลออกมาเป็นความอิ่มตัว คือปริมาณที่จับออกซิเจนอยู่มี หารด้วย ปริมาณเต็มที่สามารถจะจับออกซิเจนได้ แต่ CO-oxymetry จะใช้คลื่นแสงอีกความยาวคลื่นหนึ่ง สามารถวัดได้ทั้ง ฮีโมโกลบินที่จับออกซิเจนและฮีโมโกลบินที่ไม่ได้จับออกซิเจน เดิมออกแบบมาวัดคาร์บอนมอนอกไซด์ เพราะมันจับกับฮีโมโกลบินดีมาก จนฮีโมโกลบินไม่ยอมจับออกซิเจน จะไปวัดออกซิเจน (ที่จับกับฮีโมโกลบิน) ก็บอกค่าไม่ได้

สำหรับผู้ป่วยรายนี้หากใช้ CO-oxymetry จะได้ oxygen saturation 67% เท่านั้น แสดงว่ามีเม็ดเลือดที่พร้อมจะทำงานจับ ๆ ปล่อย ๆ ออกซิเจนไม่เต็มที่ มีแต่เม็ดเลือดที่จับออกซิเจนแน่นแต่ไม่ปล่อยออกให้เนื้อเยื่อ เกิดอะไร

กลับเข้ามา นี่คือภาวะ methemoglobinemia ผู้ป่วยรายนี้มีการใช้ยาชาเฉพาะที่ benzocaine ป้ายที่ฟันรักษาอาการปวดฟัน จึงเกิดอาการขึ้นมาเพราะ benzocaine เป็นหนึ่งในสารที่สามารถทำให้เกิด methemoglobin ได้ ในผู้ป่วยบางรายไม่ใช่ทุกราย สารอื่นที่พบได้อีกเช่น ลูกเหม็น ยาซัลฟา ยา dapsoneหรือผู้ป่วยมีฮีโมโกลบินผิดปกติ เม็ดเลือดผิดปกติ   ทำให้กระบวนการขนส่งออกซิเจนของเม็ดเลือดและปฏิกิริยารีดอกซ์ในเม็ดเลือดผิดปกติไป

เรื่อง methemoglobin ที่เคยเขียนไว้
https://m.facebook.com/medicine4layman/posts/1934714833511207?comment_id=1934724780176879&comment_tracking=%7B%22tn%22%3A%22R%22%7D

ผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยยาถอนพิษ methylene blue อาการดีขึ้น กลับบ้านได้ ปลอดภัย จบ..เลือดสีน้ำเงินก็ไม่อาจสู้เลือด "สีแดง" ด้วยยาถอนพิษที่ชื่อ "VAR"

https://www.facebook.com/92777318461/posts/10156977738868462/?app=fbl

"อย่าปล่อยให้หมอฆ่าคุณ"

เห็นเล่มนี้มาสักพักแล้ว ไม่มีโอกาสได้อ่าน วันก่อนว่างและงบซื้อหนังสือเหลือจึงหยิบมาอ่านและรีวิว "อย่าปล่อยให้หมอฆ่าคุณ"

ส่วนตัวแล้วผมอ่านหนังสือในแนวแนะนำสุขภาพทั้งหมดนะครับ แม้จะเป็นหนังสือที่ไม่ได้แนะนำแนวทางเดียวกันกับการแพทย์แผนปัจจุบันที่ผมใช้ทุกวันนี้ ผมก็อ่านนะครับ อยากรู้ว่าแนวทางอื่นเป็นอย่างไร หรือแม้แต่หนังสือที่ต่อต้านการแพทย์แผนปัจจุบัน ผมก็อ่านนะครับ อยากรู้ว่าเขาคิดแบบใด คนทั่วไปเชื่อเพราะอะไร ซื้อหนังสือที่ให้ความเห็นอีกด้านเกี่ยวกับการใช้ยาลดไขมันทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษมาอ่าน

ขณะที่อ่านจะเป็นคนสองบุคลิกเลย อ่านว่าสิ่งที่เขาเขียนมันน่าเชื่อถืออย่างไรและอ่านว่าสิ่งที่เขาเขียนมันต่างจากการแพทย์แผนปัจจุบันของเราอย่างไร

มาถึงเล่มนี้เขียนโดยคุณหมอคอนโดะ มาโกโตะ เท่าที่ผมเห็นคือเขียนสองเล่ม อย่าปล่อยให้หมอฆ่าคุณ และ อย่าปล่อยให้ยาฆ่าคุณ แต่ผมซื้อมาอ่านแค่เล่มเดียวก่อน
ภายในจะยกตัวอย่างเกี่ยวกับข้อเท็จจริงทางการแพทย์ 47 ข้อที่คุณหมอเห็นว่าการแพทย์แผนปัจจุบันอาจจะคลาดเคลื่อน นับตั้งแต่ข้อมูลพื้นฐาน งานวิจัย กรณีศึกษา ผลประโยชน์ทับซ้อนต่าง ๆ ผมขอยกตัวอย่างสองสามเรื่องที่ผมคิดว่าบางทีคุณหมอมาโคโตะอาจจะได้ข้อมูลไม่รอบด้านหรือว่าหนังสือคงไม่ได้อัพเดตให้ทันความรู้ใหม่ ๆ ที่ออกมา

1. เนื่องจากคุณหมอมาโคโตะเป็นแพทย์แผนกรังสีรักษา จึงมีหัวข้อเกี่ยวกับเรื่องโรคมะเร็งมากกว่าโรคอื่น คุณหมอบอกว่าโรคมะเร็งส่วนมากที่วินิจฉัยได้นั้น ไม่ต้องรักษาเพราะเมื่อวินิจฉัยได้คือมันแพร่กระจายไปหมดแล้ว ตัดออกไม่หมด หรือให้ยาเคมีบำบัดก็ไม่หายหรอก ที่รักษาได้คือระยะต้นนั้นเราก็จะตรวจไม่เจอเช่นกัน
แหม...ตรงนี้ออกจะเห็นต่างจากเรามากเลยนะครับ ปัจจุบันเรามีวิธีที่สามารถพิสูจน์ได้หลายอย่างว่าสามารถตรวจจับมะเร็งระยะต้น หรือรอยโรคก่อนจะกลายเป็นมะเร็งได้อย่างแม่นยำ และหากให้การรักษาตั้งแต่ต้น หลายโรคสามารถลดอัตราการตายและพิการ ในเวลาเดียวกันก็ไปเพิ่มความสามารถของคนคนนั้นในรูปแบบต่าง ๆ ต่อไปได้อีก

2. คุณหมอบอกว่าการให้ยาเคมีบำบัดนั้น ทำให้ตายจากยามากกว่าโรคมะเร็งเสียอีกและไม่สนับสนุนการใช้ยารวมถึงการใช้ภูมิคุ้มกันบำบัด แต่ปัจจุบันการใช้ยาเคมีบำบัดก้าวหน้าไปมาก ผลข้างเคียงต่ำและประสิทธิภาพสูง ยังไม่รวมถึงการรักษาแบบยามุ่งเป้าและการรักษาแบบ precision medicine ที่ไม่ไปยุ่งกับเซลล์อื่น ๆ เลย การศึกษาแสดงให้เห็นว่าลดอัตราการตายและอยู่ได้อย่างมีความสุขมากขึ้น

3. คุณหมอมาโคโตะแสดงให้เห็นถึงคนที่ได้รับอันตรายจากยาลดไขมันสเตตินจนต้องหยุดยา เพราะว่าหมอจ่ายยาเพียงเห็นค่าโคเลสเตอรอลสูง แต่คุณหมอมาโคโตะไม่ได้แสดงถึงสัดส่วนการเกิดผลข้างเคียงเทียบกับประสิทธิภาพการปกป้องและจำนวนคนที่กินยาทั้งหมด รวมทั้งไม่ได้ใช้หลักการของความเสี่ยงมาดู risk reduction ที่แท้จริง ปัจจุบันเราไม่ใช้ค่าโคเลสเตอรอลตัวเดียวแล้วนะครับ

4. คุณหมอมาโคโตะสังเกตว่าการปรับค่าความดันโลหิตสูงจาก 160 มาเป็น 140 เป็นการปรับที่ไม่มีหลักการและทำให้บริษัทขายยาลดความดันรวยขึ้น แต่จริง ๆ แล้วที่เราปรับลดความดันลงเพราะว่าเราเรียนรู้ว่าตัวเลขความดันที่เริ่มตระหนักที่ 160 นั้นมันสูงไป ขยับที่เท่านี้โรคยังไม่ลด แต่ถ้ามาขยับที่ 140 จะพบว่าโรคจากความดันโลหิตสูงนั้นลดลง และการควบคุมจะเน้นการปรับพฤติกรรมก่อนเสมอ เหมือนกับเรื่องค่าผลเลือดเบาหวานที่คุณหมอมาโคโตะบอกว่าการปรับจาก 140 มาเป็น 126 เป็นการปรับที่ไม่มีหลักการ

ผมอ่านไปและใช้โพสต์อิท ติดหน้าที่มีข้อสงสัยหรือหลักการที่อาจไม่ตรงกับการศึกษาปัจจุบัน ผลก็ปรากฏดังภาพ แทบจะหมดโพสต์อิท บางทีคุณหมอมาโคโตะมาอ่าน Harrison’s Principle of Internal Medicine อาจจะติดโพสต์อิทแบบนี้ก็ได้นะ คนเรามีความเชื่อและเหตุผลที่ต่างกัน

อยากจะบอกว่าไม่ว่าเราจะอ่านอะไรก็ตาม ให้เราอ่านแบบมีสติ คิดใคร่ครวญ ว่าจะเชื่อหรือไม่เชื่อด้วยเหตุผลใด ถามคำถามว่าทำไมซ้ำ ๆ กันหลาย ๆ ครั้งเหมือน Toyota Way ไม่ว่าศาสตร์ใด วิชาใด มีข้อดีข้อด้อยทั้งนั้น ขึ้นกับเราผู้อ่านผู้นำไปใช้ จะมีสติรู้ทันมากน้อยพียงใด

ดังสุภาษิตที่ว่า “ไปเยือนบ้านท่านอย่านิ่งดูดาย ยิงให้กระจายเลยนะลิ้วพูน”

วิธีหลีกเลี่ยงการเป็น conference zombie

วิธีหลีกเลี่ยงการเป็น conference zombie

ชอบคำนี้มาก conference zombie มาจากวารสาร Nature ในหัวเรื่องนี้แหละ คือว่าผมยังสรรหาวิธีการจดบันทึกอย่างมีประสิทธิภาพและการเข้าฟังการประชุมอย่างมีประสิทธิภาพอยู่ตลอด ทั้งจากการอ่านหนังสือและค้นทางอินเตอร์เน็ต ผมลองใช้คำค้นนี้แล้วอ่านดูจากหลายที่ น่าสนใจดีนะครับ ตัวเองได้รู้และสรุปผสมผสานมาให้คุณ ๆ ได้อ่านกันด้วย

"how to attend international academic conference effectively"

1. อันนี้ทุกแหล่งเขียนเหมือนกัน ไม่ต้องเข้าทุกเรื่อง แต่ให้เลือกเรื่องที่เข้าฟังแล้วได้ประโยชน์มากที่สุด ตั้งเป้าหลวม ๆ เอาวิญญาณเข้าฟังด้วย อย่าเข้าแต่ตัว อันนี้ผมเข้าใจนะ แต่มันน่าสนใจไปหมดเลย และ..มันเปลืองเงินและเวลาด้วย อุเหม่ อุตส่าห์หาเวลา สะสมเงินมาได้

2. เตรียมตัวก่อนฟัง คงเป็นคำแนะนำมาตรฐานไปแล้ว ก่อนจะเข้าห้องจะมีตารางแน่ ๆ เดี๋ยวนี้เป็นแอปไปหมดแล้ว อ่านสรุปย่อไปก่อน จะได้ไม่เข้าไปงมหอยงมปูในห้อง ผมรู้นะมีคนแอบยิ้ม

3. ให้ความสำคัญกับการจด อันนี้ได้มาจากเว็บ goodnotes แอปชื่อดัง เขาบอกว่าไม่ต้องตะบี้ตะบันจด เราเป็นคนฟัง ไม่ใช่เครื่องถอดเทป เมื่อทำข้อสองแล้ว จดแบบฉลาด ๆ ในสมุดหรือในไอแพดก็ได้ แบ่งส่วนเนื้อหา สรุป ในหน้าเดียว แถมวิธีจดมาให้
https://medium.goodnotes.com/https-medium-goodnotes-com-6-e…

4. ใส่ใจประวัติคนพูด เขาเรียกใส่สตอรี่ ให้ลองอ่านประวัติผู้บรรยาย จะเพิ่มความอยากฟัง เช่น..เนี่ย คนทำการศึกษามาเองเลย หรือคนเขียนแนวทางนี่ไง นี่อาจารย์จากสถาบันนี้เลยนะ เราจะตื่นเต้นและปลื้มมาก ชวนฟังทั้งเรื่องเลย เค้าคัดคนที่น่าสนใจมาพูดทั้งนั้นครับ คงไม่มีที่จะชวนแอดมินจอมแห้ว ไม่มีลีลา (แต่ถ้าน้ำยาล่ะเยอะ) ไม่พูดแน่ ๆ

5. จัดการความง่วง วิธีที่หลายที่แนะนำไม่ใช่ดื่มกาแฟนะ แต่เขาแนะนำให้เดินครับ ช่วงระหว่างชั่วโมงบรรยาย เดินไปดูโปสเตอร์ เปลี่ยนบรรยากาศสลับไปดูเด็ก ๆ นำเสนองาน ไปดูนิทรรศการ เขาว่าเปลี่ยนเรื่องคิดนี่แหละแก้ง่วงได้ดี ได้ออกแรงสักนิดด้วย

6. อย่าหมกตัวแต่ในห้อง การประชุมเป็นโอกาสอันดีที่จะเจอเซเลปทางวิชาการ เห็นแต่งานเขียน งานสอน หรือเห็นแต่ลงเพจ อาจเจออาจารย์ 1412 หรือแอดมินบางท่านหิ้วทุเรียนไปมา เราก็เข้าไปทักทาย แนะนำตัว พูดคุย เขาบอกว่าประสบการณ์นอกตำราจากผู้รู้เหล่านี้แหละ เลอค่าอมตะ

7. พักเบรค พักเที่ยง กรุณาแยกไปนั่งกับคนอื่น ๆ นี่คือโอกาสจะเจอคนใหม่ ๆ เจอเพื่อนร่วมงาน ส่วนคู่รักนี่ไม่ค่อยเจอนะ ไม่ใช่มากันเป็นกลุ่มก็เกาะกันแน่น นังซูซี่ เจ๊แหวด ป้าไฝ ไม่เจอชาวบ้านเลย อุตส่าห์มาถึงแหล่งรวมจอมยุทธ์

8. อันนี้บอกย้ำหลายรอบมาก ไปประชุม ไม่ใช่ไปเรียนเนื้อหาอย่างเดียว ไปฟังแนวคิด ไปดูวิธีการนำเสนอ การทำสไลด์ ลูกล่อลูกชน ไปดูโฆษณาเทคโนโลยีใหม่ ๆ บูธหนังสือราคาถูก (ซึ่งก็ไม่ได้ถูกลงเท่าไร) หรืออาจได้รู้เรื่องใหม่ ๆ อย่างงานประชุมราชวิทยาลัย ฯ คุณอาจเจอตัวแทนประกัน บริษัทเครื่องมือแพทย์ โรงพยาบาลชื่อดังมารับสมัคร ที่ผมชอบที่สุด เรียกว่าสุด ๆ คือ ดูดวงครับ ..เขาบอกว่าปีนี้จะมีโชคทางผู้ใหญ่อุปถัมภ์ นี่จะสิ้นปีแล้วนะหมอ !!!

9. กาแฟไม่ต้องดื่มเยอะ คือ มันไม่มีผลตอนฟังหรอกนะ มันจะไปแข็งกลางคืน พาลพรุ่งนี้เพลีย เอาแค่พอดี ๆ ที่จะทำให้กระปรี้กระเปร่าพอ ไม่ต้องซัดทุกเบรก กลับไปน้ำหนักจะขึ้นอีก กาแฟเย็นแถมขนม

10. ทุกอันเขียนว่าให้ไปทำความรู้จัก สร้างเครือข่าย..นี่ไปประชุมวิชาการหรือไปหาลูกข่าย.. ไม่ช่ายย เขาบอกให้ไปเปิดตัวให้คนอื่นรู้จักบ้าง พกนามบ่งนามบัตรไว้คอยแลก แต่ก็ไม่เคยเห็นแล้วนะ เดี๋ยวนี้ยิงคิวอาร์โค้ดกันอย่างเดียว วันหน้าวันหลังจะได้ช่วยเหลือกัน จะมานั่งซ่อนตัว ใส่เสื้อแจ็คเก็ต ใส่แมสสะคึ เหมือนแอดมินบางเพจก็ใช่ที่

11. อันนี้ขอใส่ความเห็นส่วนตัวเลยนะครับ ถ้าเป็นไปได้ให้พักที่เดียวกันกับที่ประชุมหรือใกล้ศูนย์ประชุมที่สุด เห็นระยะทางใกล้ ๆ หรือมีรถรับส่ง แต่ขอบอกนี่แหละตัวเหนื่อยของจริง มันจะก่อปัญหามาก เวลาฝนตก มีนัด อยากกลับไปพัก หรือเอ้อระเหยกินอาหารเช้าแล้วมาไม่ทัน ...เสียดาย ไม่มีศูนย์ประชุมแถว ๆ รัชดา