วันนี้เรามาฟังเรื่องเบาๆกันบ้างนะครับ เรื่องของเส้นประสาท เส้นประสาทคือสายไฟที่เชื่อมต่อระหว่างศูนย์ควบคุมของสมองและไขสันหลัง ออกไปยังอวัยวะต่างๆ เส้นประสาทสมอง ก็คือ สายสื่อสารที่ออกจากสมองส่วนก้านสมองไปควบคุมร่างกายส่วนศีรษะและการรับรู้ต่างๆ มารู้จักเส้นประสาทสมองทั้งสิบสองกัน
1. โอลแฟกทอรี เส้นประสาทที่ใกล้ชิดสมองมากที่สุด ทำหน้าที่รับประสาทสัมผัส กลิ่น จากจมูกเอาไปแปลผลที่สมอง อาจจะใช้น้อยนะครับ เวลาผิดปกติเลยไม่ค่อยทราบ
2. ออปติก เส้นประสาทที่สัญญาณภาพจากหลังลูกตาทั้งสองข้าง พาดส่งสัญญาณไปแปลผลรูปภาพต่างๆที่สมองส่วนหลัง เป็นเส้นประสาทที่เรามองเห็นได้โดยใช้กล้องส่องตา จุดต่อเส้นประสาทกับลูกตาที่เรียกว่า optic disc ใช้ตรวจดูแรงดันในกระโหลกที่สูงครับ
3. ออคคูโลมอเตอร์ ใช้ควบคุมการกลอกตา การลืมตา การหดขยายของม่านตา แต่ว่าการควบคุมลูกตาถือเป็นการควบคุมที่ซับซ้อนที่สุดอันหนึ่งของร่างกายมนุษย์ ต้องทำงานร่วมกับเส้นประสาทคู่ที่สี่และหก
4. โทเคลียร์ ใช้ควบคุมการกลอกตาเช่นกัน ชื่อโทเคลียร์ trochlea มาจากคำแปล "รอก" คือเส้นประสาทจะไปเลี้ยงกล้ามเนื้อที่ไปคล้องผ่านปุ่มกระดูกที่ทำหน้าที่เป็นรอก ได้ชื่อ โทเคลียร
5. ไตรเจมินัล เส้นประสาทสำคัญที่ใช้ในการรับสัมผัสบริเวณใบหน้าทั้งหมด เวลาเส้นประสาทนี้อักเสบจึงปวดแสบปวดร้อนใบหน้า และใช้ควบคุมกล้ามเนื้อที่ใช้ในการเคี้ยวอาหาร
6. แอบดูเซนส์ เส้นประสาทสมองที่ยาวมากๆ ทำหน้าที่ควบคุมการกลอกตาเช่นกัน คือกลอกตาไปทางหางตา คล้ายๆ "แอบดู" ด้วยหางตา ด้วยความที่เส้นมันยาวมาก มีโอกาสถูกกดจากแรงดันกระโหลกสูง บางทีความดันในกระโหลกสูงจึงพบว่าเส้นประสาทที่หกทำงานบกพร่อง
7. เฟเชี่ยล face นั่นเอง ใช้ควบคุมการเคลื่อนที่ของกล้ามเนื้อบนใบหน้า และรับรสที่ลิ้น เวลาเส้นประสาทนี้อักเสบ หน้าจึงเบี้ยวไม่ขยับครึ่งซีกครับ เวลาจะไปทักใครที่ยิ้มยากอารมณ์ไม่ดี ให้บอกว่า วันนี้เส้นประสาทสมองคู่ที่เจ็ดไม่ทำงานหรือครับ
8. เวสติบูโลโคเคลียร์ เส้นที่แอดนี้จะอยู่ข้างๆเส้นที่เจ็ด รับความสัญญาณสองอย่างจากหูชั้นใน คือรับสัญญาณเสียงมาแปลที่สมอง (โคเคลียร์) และรับสัญญาณการทรงตัวจากหูชั้นในครับ (เวสติบูล่าร์)
9. กลอสโซฟาริงเจียส เส้นประสามสมองที่ใช้การควบคุมกล้ามเนื้อคอหอย เวลากลืน เวลาหายใจ เวลาพูด และรับรู้รสชาติด้วย รับสัมผัสในช่องปาก ควบคุมน้ำลาย ทำงานร่วมกับเส้นสิบ
10. เวกาส เป็นเส้นประสาทสมองที่สำคัญมากๆ เป็นต้นกำเนิดของระบบประสาทอัตโนมัติที่ใช้ควบคุมร่างกาย การเต้นของหัวใจ การบีบตัวหลอดเลือด จะพันกับหลอดเลือดแดงใหญ่ลงไปที่คอ ช่องอก ช่องท้อง มีบางส่วนไปควบคุมการกลืน และเส้นเสียง ..เสียงแหบ เส้นเสียงพิการ ก็เส้นนี้แหละครับ
11. แอคเซสซอรี เส้นประสาทที่มาควบคุมกล้ามเนื้อคอและกล้ามเนื้อหลังคอส่วนต่อระหว่างต้นคอกับบ่า ตรงที่ฟันขาดสะพายแล่งนั่นแหละครับ ทำงานร่วมกับเส้นประสาทไขสันหลังด้วย คุมการเคลื่อนที่หันคอ ยกสะบัก พยุงคอ
12. รจนา ...เอ้ย..ไฮโปกลอสซัล ควบคุมการเคลื่อนที่ของลิ้น ในทิศทางต่างๆ ได้รับการควบคุมจากสมองทั้งสองซีกเลย การพูด การกลืน ใช้ทุกวันแหละครับ สำคัญมากๆ
การค้นพบเส้นประสาทสมองมีค้นพบมาเรื่อยๆ จนมาค้นพบครบในปี 1778 โดยนักกายวิภาคชาวเยอรมัน Samuel Soemmering ตั้งชื่อเส้นทั้งสิบสองและใช้เรียกมาจนปัจจุบันครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น