โรคลมชัก : ของจริงหรือของปลอม

โรคลมชัก : ของจริงหรือของปลอม 

   วันนี้จะมาเล่าเรื่องให้ฟังครับ วันนี้ได้รับปรึกษาจากแผนกฉุกเฉิน ผู้ป่วยหญิงอายุ 18ปี มีอาการเป็นลม เกร็ง ประมาณ 5 นาทีเมื่อวานนี้ ถามตัวผู้ป่วยบอกว่ามีอาการแบบนี้มา 4 รอบ มักจะมีอาการเวลาเครียดจัด ตอนเป็นไม่รู้ตัว มีอาการประมาณ 5 นาที ตื่นมาแล้วรู้สึกเบลอๆ บางทีมีแผลถลอกที่แขนขา เพื่อนๆของน้องที่เคยเห็นเหตุการณ์เล่าว่า น้องเขาอยู่ดีๆก็ล้มตัว นอนเหยียด มือเกร็ง เรียกไม่ตื่น 5-6นาที มักเป็นเวลารุ่นพี่ว้ากๆๆ เครียดจัด ทุกครั้งไปหาหมอ ก็จะได้รับการวินิจฉัยว่า เครียด ไม่เป็นไร แต่ครั้งนี้ ครั้งที่5

   ท่านๆว่าน้องคนนี้ เครียดไหมครับ พ่อแม่น้องก็บอกว่าน้องเขาก็ดี ผมไปตรวจร่างกายก็ปกติดี เลือดต่างๆก็ปกติดี แต่ก็มีประวัติที่ชวนสงสัยโรคชัก หลังจากได้รับการตรวจเสร็จสิ้นสรุปว่าเป็น temporal lobe epilepsy เป็นโรคลมชักแบบหนึ่งครับ ถึงตรงนี้อยากจะมาบอกคร่าวๆกับทุกท่านว่า หมดสติ เกร็งๆ อาการแบบไหนที่น่าจะสงสัยลมชัก

   อย่างแรกเลยครับ คนไข้ที่เป็นโรคลมชักมักจะไม่รู้ตัวตอนชัก  ‎ดังนั้นการนำพาผู้ที่อยู่ในเหตุการณ์‬  หรือผู้ปฐมพยาบาล‬ มาบอกเล่าประวัติในขณะที่เกิดเหตุจะมีความสำคัญมากๆครับ ถ้าเราทราบประวัติที่ถูกต้องแม่นยำก็สามารถวินิจฉัยได้จากประวัติเลย แต่ก็มีโรคชักที่เป็นเฉพาะส่วนเหมือนกันนะครับ มักจะไม่หมดสติ ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
    ประวัติที่บ่งชี้ว่าน่าจะเป็นลมชักคือ มีอาการเกร็งทั้งตัว หรือกระตุก หรือทั้งเกร็งทั้งกระตุก เป็นรูปแบบเดิมๆซ้ำๆกัน ต่อเนื่อง บังคับไม่ได้ คือถ้าเกร็งทั่งตัวก็มักจะเรียกไม่รู้ตัว อาการมักเป็น 2-5นาที หรือถ้าชักต่อเนื่องก็เป็นนานๆได้ ถ้ามีโอกาสได้เห็นลูกตา อาจมีการกระตุกไปในทิศทางใดทิศทางหนึ่ง ผู้ป่วยชักบางรายก็จะไม่สามารถควบคุมประสาทได้ ก็จะพบอุจจาระหรือปัสสาวะราดได้ อันนี้น่าจะชักจริง แกล้งทำคงไม่ปล่อยให้ตัวเองราด

    หลังจากชักแล้วก็จะเบลอๆไปชั่วขณะหนึ่ง เหมือนต้องจูนใหม่ และในบางทีอาจเห็นความผิดปกติที่สามารถบอกจุดกำเนิดการชักได้ เช่น หลังชักแล้วมีแขนขาซ้ายยกไม่ขึ้นสักครู่หนึ่ง ( Todd's paralysis) หรือมี หน้ากระตุกต่อเนื่องมากกว่าจุดอื่นๆที่หยุดไปแล้ว (secondary GTC seizure) หรือมีชักซ้ำขึ้นมาอีกโดยที่ยังไม่ตื่นดีหลังจากชักครั้งก่อน ประวัติต่างๆเหล่านี้ สนับสนุนว่าน่าจะเป็นโรคลมชักครับ สำหรับอาการเป็นลมหมดสติ syncope อ่านว่า ซินโคปี นะครับ ที่อาจเกิดจากหัวใจ หลอดเลือด   มักจะเป็นในระยะเวลาเป็นวินาที‬ ไม่ได้นานห้านาที สิบนาทีแบบนี้
‬‬‬‬‬
   สำหรับท่านทั้งหลายน่าจะพอได้ไอเดียการแยกโรคลมชักออกจากภาวะอื่นๆง่ายๆครับ แต่สำหรับน้องๆหมอ เรซิเดนท์ เฟลโลว์ แค่นี้ไม่พอนะครับ

ขอบพระคุณผู้ประสิทธิประสาทวิชาลมชัก ที่จำจนถึงทุกวันนี้ อ. นาราพร ประยูรวิวัฒน์ และผู้ที่ช่วยเสริมคมเขี้ยวให้จัดการลมชักได้อย่างดี อ.พาวุฒิ เมฆวิชัย ครับ