การบาดเจ็บเนื่องจากการระเบิด

การบาดเจ็บเนื่องจากการระเบิด 

   การบาดเจ็บและอันตรายจากระเบิด: จากเหตุการณ์การระเบิดใจกลางกรุงเทพที่ผ่านมาก็ได้ทบทวนเรื่องราวของการบาดเจ็บแบบนี้ ส่วนมากเป็นวิชาของเวชศาสตร์ฉุกเฉินและศัลยศาสตร์อุบัติเหตุ แต่ผมคิดว่าน่ารู้ดี เลยเอามาเล่าให้ฟังกันครับ อ้างอิงจาก www.emedicine.medscape.com
   การบาดเจ็บจากระเบิดชนิดต่างๆนั้นเพิ่งได้มีการศึกษาเก็บรวบรวมข้อมูลมาในช่วงสงครามเย็นแต่ก็ไม่ได้มีการรวบรวมข้อมูลที่จริงจังนัก จนเมื่อมีเหตุการณ์ก่อการร้ายด้วยระเบิดมากขึ้นจึงมีการจัดเก็บข้อมูลอย่างเป็นระบบครับ โดยเฉพาะจากเหตุการณ์ 9-11 อันน่าเศร้า

   การบาดเจ็บจากระเบิดนั้นรุนแรงมากน้อยต่างกัน ขึ้นกับชนิดของระเบิดและบริเวณที่เกิดระเบิด ระเบิดแรงสูงเช่น TNT, C4, nitroglycerine พวกนี้แปรเป็นแรงดันมหาศาลได้ภายในเวลาอันรวดเร็ว อันตรายรุนแรง ส่วนมากเป็นอาวุธสงคราม ส่วนระเบิดแรงต่ำเช่น ระเบิดแสวงเครื่อง ดินปืน ดอกไม้ไฟ พวกนี้อันตรายจากแรงอัดระเบิดไม่มาก แต่อาจอันตรายจากอย่างอื่นเช่น เพลิง หรือ สะเก็ดระเบิด นอกจากนี้บริเวณที่เกิดระเบิดก็เป็นปัจจัยสำคัญ
    บริเวณพื้นที่เปิดโล่งก็จะกระจายแรงดันออกได้เร็ว อันตรายต่อหนึ่งคนไม่มากแต่ก็กระทบหลายคน ในพื้นที่จำกัดก็มีอันตรายสูงกว่าทั้งจากแรงอัด แรงอัดสะท้อน การกระแทก เศษวัสดุ ในพื้นที่ปิดทึบ ก็อาจมีอันตรายจากแก๊ส ควัน หรือ กัมมันตภาพรังสีได้สูงขึ้น
กลไกการบาดเจ็บจากแรงระเบิดมี 4 ขั้นดังนี้ครับ

1. การบาดเจ็บปฐมภูมิ primary blast injuries อันนี้เกิดจากแรงอัดระเบิดโดยตรง จึงมักพบกับพวกอาวุธสงคราม หรือคนที่อยู่ใกล้ระเบิดมากๆ พวกนี้จะไปกระแทกและฉีกอวัยวะภายในทันที โดยเฉพาะอวัยวะที่มีลมมากๆ เพราะแรงอัดลม แรง เร็วกว่าอวัยวะที่มีน้ำมาก คือที่ปอด ลำไส้ และ แก้วหู ยิ่งถ้าอวัยวะที่ไม่ได้มีเอ็นยึดติดกับโครงกระดูกอย่างแข็งแรงล่ะก็..กระจุยครับ

2.การบาดเจ็บทุติยภูมิ secondary blast injuries เมื่อมีแรงอัดและถูกเศษวัสดุหรือสะเก็ดระเบิดกระเด็นมาด้วยความเร็วสูง มาทำอันตรายต่อร่างกายเรา ทั้งชิ้นส่วนมีคมและไม่มีคม ระเบิดแรงต่ำมักจะส่งแรงให้เศษวัสดุต่างๆมาทำร้ายเราได้มาก และระเบิดหลายๆชนิดก็มีเศษวัสดุแทรกอยู่เช่น กับระเบิด การบาดเจ็บแบบนี้คล้ายถูกแทง ถูกยิงครับ และส่วนมากก็จะเสียชีวิตในช่วงที่สองนี่แหละครับ

3.การบาดเจ็บตติยภูมิ tertiary blast injuries เกิดจากแรงระเบิดพัดเอาร่างของเรา กระเด็นไปกระแทกสิ่งต่างๆ มักพบในผู้ที่อยู่ใกล้วัตถุระเบิดมากๆ และถ้าเกิดในพื้นที่จำกัด ก็จะถูกพัดไปกระแทกได้มากขึ้น การบาดเจ็บลำดับที่สามนี้ ส่วนมากเกิดกับส่วนแข็ง คือ กระดูก กระโหลก

4.การบาดเจ็บจตุรภูมิ (ชื่อไทยอันนี้ผมตั้งเองนะ) quaternary blast injuries เกิดจากสิ่งต่อเนื่องอื่นๆ เช่นตึกเวิร์ดเทรดหล่นมาทับร่างกาย สายไฟขาดมาพาดร่างแล้วไฟดูด เรียกง่ายๆคือ ซวยซ้ำซ้อน ไม่เกี่ยวกับแรงระเบิดโดยตรงนัก แต่ก็ทำให้เสียชีวิต หรือพิการได้

   การรักษานั้นก็เป็นการรักษาตามแบบอุบัติเหตุทั่วไป แต่ต้องโฟกัสที่ปอดให้ดี ไม่ว่าจะเป็นเลือดออก ปอดช้ำ ลมรั่ว อากาศแทรกเข้าหลอดเลือด หรือภาวะหายใจล้มเหลว ARDS และมีการรักษาเฉพาะแบบหนึ่งอย่างคือ ระเบิดฟอสฟอรัสขาวที่จะระเบิดกลางอากาศเป็นเพลิงพุ่งใส่เรา อันนี้ต้องใช้ cooper sulphate เป็นสารล้างทำความสะอาดครับ

  ขอให้ความรู้ที่ผมให้ท่านและท่านได้เผยแพร่นี้ ส่งผลให้ผู้เสียชีวิตจากเหตุระเบิดที่สี่แยกราชประสงค์จงไปสู่สุขคติครับ