10 กุมภาพันธ์ 2567

metformin ยังมีที่ยืนอีกไหม

 metformin ยังมีที่ยืนอีกไหม .. มีสิ

ใครติดตามแนวทางการรักษาเบาหวาน จะเห็นว่าในยุคปัจจุบันสี่ห้าปีมานี้ มียาที่ได้รับการยกระดับขึ้นมาเป็น first line หรือยาตัวแรกที่ใช้รักษาเบาหวาน จากเดิมที่ยา metformin ยืนเดี่ยวมาหลายปี ด้วยเหตุว่ายาใหม่ ๆ สามารถแสดงผลการลดโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดได้ชัดเจน ภายในเวลาอันสั้น
แม้ว่าการศึกษาส่วนมากของยาใหม่ จะเป็นการ add on หรือเพิ่มยาตัวใหม่เข้าไปจากการรักษาเดิม เมื่อเทียบกับเพิ่มยาหลอกเข้าไปกับการรักษาเดิม ที่การรักษาเดิมจะมี metformin อยู่เสมอ
แต่เนื่องจากยุคปัจจุบัน มีการใช้ตัวชี้วัดหลากหลายของงานวิจัยไม่ต้องรอนาน และกลยุทธของยาใหม่ที่ทำวิจัยมากมายพร้อมยิงสู่วารสารต่าง ๆ รวมทั้งอีเว้นท์พร้อมกัน มันจึงปฏิเสธข้อมูลได้ยาก (หลักฐานเชิงประจักษ์ มันต้องมีข้อมูล ไม่ว่าผลลัพธ์จะดีหรือไม่ดี มันน่าเชื่อถือกว่า ไม่มีข้อมูล)
แต่ metformin ก็ยังอยู่ได้ เนื่องจาก ตัวยาสามารถลดน้ำตาลได้ดี ตัวยาแสดงผลลดโรคหลอดเลือดได้จริง (แต่ใช้เวลานานสักหน่อยจากข้อมูล UKPDS เนื่องจากระเบียบวิธีวิจัยที่เก็บข้อมูลแบบช้า) ผลข้างเคียงที่พบก็น้อยมาก หากใช้อย่างมีสติ ผลข้างเคียงที่พบมากที่สุด จนทำให้ต้องเปลี่ยนยา คือ อาการไม่สบายท้อง วิธีแก้คือ กินหลังอาหาร
ส่วนผลข้างเคียงอันตรายคือ ทำให้เลือดเป็นกรดรุนแรง ซึ่งพบในบางภาวะคือร่างกายมีการเจ็บป่วยรุนแรงร่วมกับไตวายเฉียบพลัน จึงมีคำแนะนำให้ตรวจการทำงานของไตเป็นระยะขณะใช้ยา และปรับยาตามการทำงานของไต งดใช้ถ้าไตเสื่อมมาก (GFR น้อยกว่า 45) และควรงดยาถ้าป่วยรุนแรงเฉียบพลันวิกฤต
ในแง่ความคุ้มค่า ต้องนับว่าคุ้มมาก เพราะยาราคาถูกมาก แต่ได้ผลดีเกินราคา สามารถเข้าถึงได้ทุกสถานพยาบาลและร้านยา อยู่ในบัญชียาหลักด้วย มีหลายขนาดให้เลือกใช้
และยังมีการนำ metformin ไปผสมกับยาใหม่ ๆ ในรูป ยาเม็ดรวม ที่ทำให้กินยาง่ายขึ้นอีกด้วย (และยาใหม่ก็ขายได้มากขึ้นด้วย 55)
ดังนั้น ผู้ป่วยรายใดที่ใช้ยาอยู่ หรือกำลังจะเริ่มยา คุณหมอท่านใดใช้ยาอยู่หรือกำลังตัดสินใจจะเริ่มยา ผมขอบอกว่า metformin ยังมีที่ยืนชัดเจน ใช้ได้อย่างดี ท่ามกลางกระแสลมและน้ำอันเชี่ยวกรากของยาใหม่ ๆ ที่สวนทางกับค่าครองชีพและเงินในกระเป๋าของคนไทย
ผมใช้ยาใหม่ไหม..ใช้เยอะมาก
ผมใช้ metformin ไหม ...ใช้เยอะมาก
อย่าลืมว่า เป้าหมายคือ รักษาคนไข้ไม่ให้เกิดอันตราย โดยสมดุลในทุกมิติครับ
ปล. ใคร ๆ ก็อ่าน fourth wing ไหนลองดูซิว่า มันแค่ไหนกัน กดมาหลังหกเล่มต้นปีจบไปแล้ว

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

บทความที่ได้รับความนิยม