เล่นใหญ่ไฟกระพริบ มารู้จัก emotional lability หรือ pseudobulbar affects กัน
มีอาการบางชนิดที่เรามองคล้ายคนนี้เว่อร์วัง เช่น พูดเรื่องเศร้าเล็กน้อยแต่ร้องไห้หนักมาก หรือเรื่องตลกพอขำ ๆ แต่หัวเราะบ้านแตกทุกครั้ง บางทีก็ดูเหมือนแกล้ง เช่นฟังเพื่อนเล่าเรื่องเศร้าหมาแมวตายแต่ตัวเองหัวเราะซะงั้น บางทีร้ายหนักถูกมองว่าเป็นความผิดปกติทางจิตเลย เช่นอ่านเพจหมอแล็บแพนด้าที่ฮาสุด ๆ แต่ร้องไห้
อาการที่เราไม่สามารถตอบสนองต่ออารมณ์ได้ดี ไม่สามารถแสดงสีหน้าและความรู้สึกได้เหมาะสม อาจจะเกิดจากความผิดปกติที่สมองได้ โรคหลายโรคมีความเสียหายตรงจุดต่อของสมองใหญ่ส่วนบน ก้านสมอง และสมองเล็กส่วนซีรีเบลลัมด้านหลังท้ายทอย เรามีสมมติฐานว่าวงจรประสาทที่สื่อสารกันตำแหน่งแถว ๆ ก้านสมองและซีรีเบลลัม เป็นวงจรที่ใช้ควบคุมความเหมาะสมของการแสดงออกทางความรู้สึก อารมณ์ที่จะมาเชื่อมโยงกับการแสดงออกของกล้ามเนื้อต่าง ๆ บนใบหน้า ให้เหมาะสมถูกกาลเทศะ ถ้าวงจรเหล่านี้เสียหายหรือสารสื่อประสาทผิดปกติไป จะทำให้เกิด emotional lability ได้
มันจะเกิดกับผู้ป่วยที่มีโรคทางสมองเช่น อัมพาต โดยเฉพาะที่ก้านสมอง โรคปลอกเยื่อหุ้มประสาทอักเสบ (multiple sclerosis) โรคเซลล์ควบคุมกล้ามเนื้อเสื่อม (ALS ที่ทำการท้าอาบถังน้ำแข็งกันนั่นแหละ) โรคของสมองเล็กซีรีเบลลัม โดยต้องแยกโรคทางจิตเวชและลมชักออกไป
ความรุนแรงของโรคจะมีผลต่อการอยู่ในสังคมของผู้ป่วย เพราะไม่ใช่ทุกคนที่จะเข้าใจว่าคือโรค คือความผิดปกติ คิดดูว่ามีคนมาบอกผู้ป่วยว่า นี่ ๆ อีเจี๊ยบตายแล้ว แล้วผู้ป่วยหัวเราะออกมา อาจจะทำให้เกิดความอับอายหรือมีปัญหาการอยู่ในสังคมได้
ยารักษาจะแค่บรรเทาอาการเท่านั้น โดยใช้ยาที่ไปมีผลต่อสารซีโรโทนินหรือสารกลูตาเมตในสมองที่เชื่อว่าเป็นสารสื่อประสาทในระบบควบคุมนี้ เช่นการต้านการซึมเศร้ากลุ่ม SSRI (selective serotonin reuptake inhibitors) ทำให้ซีโรโทนินทำงานนานขึ้นควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น หรือใช้ยาลดอาการไอกลุ่ม dextromethorphan ที่ไปยับยั้งการทำงานของ glutamate ในสมอง ซึ่งต้องใช้ขนาดสูงมากจนอาจเกืดผลข้างเคียงได้ ปัจจุบันมีการใช้ยา dextromethorphan คู่กับยาควบคุมการเต้นหัวใจ quinidine เพื่อเอายาควินิดีนไปลดการทำลายยา dextromethorphan ทำให้ยาออกฤทธิ์ได้นานขึ้นโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดมาก
สงสัยต้องหามากินบ้าง เพราะเวลาไปดื่มกาแฟในร้านไอศกรีมทีไร ควบคุมอารมณ์และสีหน้าต่อหน้าสาวเสิร์ฟไม่ได้สักที เล่นใหญ่ไฟกระพริบตลอดเวลา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น