lay responder and bystander CPR

ชีวิตของเขา อยู่ในมือคุณ (lay responder and bystander CPR)

อ่านบทความนี้จาก NEJM แล้วดีใจมาก พร้อมกับหนักใจมากเช่นกัน ที่ดีใจเพราะว่า มีคนสนใจและพยายามจะให้ความสำคัญของการกู้ชีพโดยประชาชน แต่ที่หนักใจคือ มาตรการการสื่อสารและให้ความสำคัญยังไม่มากพอจะทำให้คนทุกคนมาสนใจ แม้ซีรี่ส์หมอฉุกเฉินที่โด่งดังจะช่วยกระตุ้นเรื่องการกู้ชีพได้มาก แต่เมื่อซีรี่ส์จบ ความตระหนักลดลง ผมขอมาย้ำความสำคัญอีกครั้ง ให้คุณรู้ว่าคุณคือคนสำคัญ

1. อัตราการเสียชีวิต อัตราการการเกิดสมองขาดเลือดจนพิการ สองอัตรานี้ลดลงอย่างมากในผู้ป่วยที่ได้รับการกู้ชีพจากผู้พบเห็นในเวลานั้น หลายคนคิดว่ารอเจ้าหน้าที่ดีกว่า หรือเราไม่ชำนาญพอ เลยไม่ช่วย ... ข้อมูลตัวเลขบอกว่าผิด ช่วยดีกว่าไม่ช่วย

2. ยิ่งช่วยเร็ว โอกาสรอดยิ่งสูง ทุกนาทีที่ผ่านไป โอกาสรอดลดลง 10% จะเร็วได้มีทางเดียวคือ ผู้ที่พบเห็นรีบทำการกู้ชีพทันที

3. ปัญหาที่สำคัญที่สุดคือ ไม่รู้ว่านี่แหละ cardiac arrest หัวใจหยุดเต้นแล้ว ต้องรอให้หมดลม ไม่หายใจหรือเปล่า... ปัจจุบันไม่แล้วนะ แค่หมดสติ หายใจผิดปกติมาก เฮือก คลำชีพจรไม่ได้ สงสัยว่านี่แหละ หัวใจหยุดทำงาน ให้เริ่มปั๊มหัวใจเลย

4. ข้อนี้สำคัญยิ่ง ..คุณกู้ชีพคนเดียวไม่ได้ แต่ถ้าคุณไม่เริ่ม จะไม่มีใครช่วยคนไข้ได้ .. พอเจอคนที่ cardiac arrest ให้เข้าไปช่วยปั๊ม แล้วตะโกนขอความช่วยเหลือทันที ขอให้เขามาช่วยปั๊ม โทรหากู้ชีพ คิดไม่ออก 1669 ฟังคำแนะนำจากเขา แล้วทำตาม เปิดสปีกเกอร์โฟนเลย ทำตามแบบเรียลไทม์

5. ถ้าช่วยหายใจไม่เป็น ไม่ต้องทำ หรือไม่อยากทำ ไม่อยากเม้าท์ทูเม้าท์ ก็ไม่ต้องทำ กดหน้าอกอย่างเดียว รับได้ ในคนที่ไม่ได้ชำนาญเรื่องการช่วยหายใจหรือทำไม่เป็น การช่วยหายใจหรือไม่ช่วย (ปั๊มหัวใจอย่างเดียว) อัตราการรอดไม่ต่างกันนัก

6. งานวิจัยทั้งหลายออกมาว่า ถ้าพบเห็นแล้วกู้ชีพ เรียกความช่วยเหลือ ปั๊มหัวใจ หรือถ้าทำได้ก็ช่วยหายใจ ทำโดยคนที่เห็นเหตุการณ์ อัตราการรอดสูงกว่ารอเจ้าหน้าที่มาถึง และหากเป็นคนที่เคยฝึก เคยผ่านมาก่อน โอกาสรอดยิ่งสูงขึ้น ไม่ได้แค่รอดนะ สมองพิการลดลงด้วย

7. เพิ่มโอกาสรอดมากขึ้นอีก ถ้ารู้จักเครื่อง AED เครื่องกระตุกไฟฟ้าอัตโนมัติ ถ้ามีใช้และตัดสินใจใช้ โอกาสรอดสูงกว่ารอเจ้าหน้าที่มาทำถึงเกือบสามเท่า มันก็ไม่ได้ใช้ยาก สัญลักษณ์ต่าง ๆ บนเครื่องเข้าใจง่าย ใครก็รู้เรื่อง เอาเครื่องมา เปิดสวิตช์ เอาแผ่นไปแปะหน้าอกคนหมดสติตามภาพ ถ้าเครื่องบอกให้ช็อกก็ช็อก บางเครื่องอัตโนมัติเลย แถมบอกขั้นตอนการกู้ชีพต่ออีก ที่สำคัญคือ เวลาใช้เครื่องให้รบกวนการปั๊มหัวใจให้น้อยที่สุด

8. ตำแหน่งเครื่อง AED สำคัญมาก เจ้าของสถานที่ต้องรู้ ตรวจสอบและหยิบมาใช้เป็น บริเวณชุมชนหรือที่มีคนมาก ๆ จะมีเครื่องติดเอาไว้พร้อมใช้ เช่นสนามบิน ห้างสรรพสินค้า ...รัฐสภา.. ถ้าใช้ร่วมกับการปั๊มหัวใจจะเกิดประโยชน์มาก

9. ควรอ่าน หรือดูคลิปการกู้ชีพ หรือเข้าอบรมการกู้ชีพ ถ้าทุกคนรู้ ทุกคนเป็น ไม่แค่จะช่วยคนที่ cardiac arrest ได้เท่านั้น ยังจะสามารถเข้าไปช่วยคนที่กำลังกู้ชีพได้อย่างมีประสิทธิภาพ ถ้าช่วยทุกอย่างพร้อม ๆ กันได้ โอกาสรอดยิ่งมากขึ้น ...ถือเป็นหน้าที่และความรับผิดชอบของพวกเราต่อมนุษยชาติ

10. เอาคลิปการทำการช่วยชีวิตและใช้ AED มาฝาก
https://youtu.be/-BrFVo1tdw0
https://youtu.be/iCD5T97Ag2M
https://youtu.be/5p3KjmbGwvw
https://youtu.be/l7vZqtUpCA8
มีอีกคลิปส่งท้าย https://youtu.be/G_6BryQivJ8