เวลาติดเชื้อแบคทีเรียในลำคอ แต่แพ้ยา penicillin จะทำอย่างไร
ยากลุ่มเพนิซิลิน อย่างเช่น amoxicillin, penicillin, cloxacillin ที่เราใช้กันบ่อย ๆ ก็มีคนแพ้ยากลุ่มนี้พอสมควร อนาคตเราจะสามารถคาดเดาการแพ้ยาเพนิซิลินจากการตรวจยีนได้ ทางนักวิจัยไทยกำลังพัฒนาอยู่ ถ้าเราแพ้ยาเพนนิซิลิน (รวมอะม็อกซี่ซิลินด้วย) จะทำอย่างไร
คำแนะนำมาตรฐานคือให้ใช้ยากลุ่มอื่น เพราะเรายังมียากลุ่มอื่นที่สามารถฆ่าเชื้อได้ กลุ่มที่แนะนำคือยากลุ่ม macrolide เช่น erythromycin, roxithromycin, clarithromycin, azithromycin สี่ตัวนี้ใช้เป็นหลัก (ส่วนตัวอื่นคือ16 membered นั้นใช้น้อยจึงขอไม่กล่าว)
เรามารู้จัก macrolide กันสักเล็กน้อย ... อ้อ ในกรณีแพ้ยาเพนิซิลิน เราอาจจะเพิ่มโอกาสการแพ้ยากลุ่มเบต้าแลคแตมอื่น ๆ เพิ่มขึ้น แต่ไม่ได้หมายความว่าแพ้เพนิซิลินที่เป็นยากลุ่มเบต้าแลคแตมแล้วจะต้องแพ้ยาเบต้าแลคแตมตัวอื่น ๆ 100% เสมอไป ... แต่ก็นะ ถ้ามีทางเลือกที่ปลอดภัยกว่า ก็ใช้ยาที่ปลอดภัยกว่าดีกว่า
ยา macrolide ตัวแรกที่ทำออกมาคือ erythromycin แต่เนื่องจากมันทนกรดได้น้อย มีผลข้างเคียงคลื่นไส้อาเจียนเยอะ มีอันตรายต่อตับบ้าง แถมต้องกินยาวันละสามถึงสี่ครั้งก็ไม่สะดวก จึงได้ปรับโครงสร้างทางเคมีมาเป็น roxithromycin และ clarithromycin ที่ทนกรดมากขึ้น ผลข้างเคียงลดลง สามารถรับประทานวันละสองครั้งได้ เรียกว่าสะดวกขึ้น แถมเจ้า clarithromycin ยังเพิ่มประสิทธิภาพการฆ่าเชื้อแบคทีเรียกรัมลบบางตัวได้อีก (K.pneumoniae, M.catarrhalis ที่ก่อโรคไซนัสและปอดอักเสบ)
ส่วนยา macrolide อีกกลุ่มคือ azithromycin อันนี้จะมีผลข้างเคียงน้อยมาก สามารถให้ยาวันละหนึ่งครั้ง ยาแพร่กระจายเข้าเนื้อเยื่อได้ดีมาก (แต่อยู่ในเลือดได้ไม่ดี รักษาการติดเชื้อในกระแสเลือดได้ไม่ดีนัก) และมีปฏิกิริยาระหว่างยาน้อยกว่าที่ยาข้างต้น
ยาดูดซึมดี ขับออกทางตับ ดังนั้นแทบไม่ต้องปรับขนาดยาหากไตดี ยกเว้นยา clarithromycin ที่ต้องปรับขนาดยาหากไตเสื่อมมาก ๆ ส่วนปฏิกิริยาระหว่างยาจะต้องพิจารณาในการใช้ยา erythromycin, clarithromycin, roxithromycin (14 membered) โดยเฉพาะยาควบคุมการเต้นของหัวใจที่อาจทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะได้
ข้อบ่งชี้ในปัจจุบัน ใช้รักษาการติดเชื้อแบคทีเรียทางเดินหายใจส่วนบน ที่แพ้เพนิซิลิน (ไม่แพ้ก็ใช้ได้นะ) การติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนล่าง (นิยม clarithromycin, azithromycin และไม่ใช้ roxithromycin) การติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (ยกเว้นซิฟิลิสเพราะเริ่มดื้อ) เช่นหนองในเทียม โรคติดเชื้อมัยโคแบคทีเรีย
แต่ที่เรา ๆ ท่าน ๆ ใช้กันบ่อยคือ ใช้แทนเพนิซิลินเพื่อรักษาแบคทีเรียในลำคอในกรณีแพ้ยาเพนิซิลินนั่นเอง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น