18 พฤษภาคม 2560

เรื่องการฉีดสเตียรอยด์เข้าข้อ

ผลการศึกษา เรื่องการฉีดสเตียรอยด์เข้าข้อ ฉบับประชาชน เหล่าเทพทั้งหลาย ไปอ่านต่อในโพสต์หน้านี้นะครับ

   เดิมทีนั้นมีบทพิสูจน์อันพึงเชื่อได้ว่าโรคข้อเข่าเสื่อมนั้นส่วนหนึ่งเกิดจากการอักเสบ การใช้ยาต้านการอักเสบสเตียรอยด์จึงดูสมเหตุผล และมีหลักฐานการใช้ว่าสามารถลดปวดได้ในระยะสั้น สมาคมโรคข้อต่างๆก็แนะนำในแนวทางการรักษา แต่ในประเด็นเรื่องของการลดการทำลายกระดูกอ่อนผิวข้อนั้น ข้อมูลยังไม่น่าเชื่อถือ และการศึกษาในระยะยาวๆยังไม่มี จึงเป็นที่มาของการศึกษานี้ ผมสรุป 10 ข้อเช่นเคยนะครับ รายละเอียดอยู่ในวารสารฉบับเต็มและ supplementary และแจกแจงในโพสต์แบบละเอียด

1. การศึกษานี้เลือกทำในผู้ป่วยโรคข้อเข่าอักเสบปานกลางถึงหนัก อายุตั้งแต่ 45 โดยไม่มีโรคอื่นและไม่ได้รักษาโดยยาปรับแต่งโรคมาก่อน มาแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 70คน กลุ่มหนึ่งให้ยาฉีด triamcinolone 40 มิลลิกรัม อีกกลุ่มให้น้ำเกลือเป็นยาหลอก 1 ซีซี ในทุกๆสามเดือนต่อเนื่องกันสองปี

2. การศึกษาก่อนหน้านี้ใช้แค่ฟิล์มเอกซเรย์ แต่การศึกษานี้ใช้แบบทดสอบดูความปวด ความตึงฝืดข้อ ประสิทธิภาพการใช้งาน ที่เรียกว่า WOMAC score และวัดการเสื่อมของกระดูกอ่อนผิวข้อด้วยการใช้อัลตร้าซาวนด์และ MRI

3. สิ่งที่ต้องการจะพิสูจน์คือ การฉีดสารสเตียรอยด์ชะลอความเสื่อมของกระดูกอ่อนได้มากกว่ายาหลอกหรือไม่ และจะลดปวดระยะยาวได้ดีกว่ายาหลอกหรือไม่ ส่วนประเด็นความเสื่อมอื่นๆเป็นประเด็นรอง

4. เป็นการศึกษาที่ทำการคัดกรองและควบคุมหลายขั้น มีการปกปิดข้อมูลอย่างดี จุดบอดมีไม่มากนัก ได้กลุ่มคนที่เข้ามา เป็นหญิงเท่าๆกับชาย อายุประมาณ 60 ปี อ้วน ส่วนมากก็ข้อเข่าอักเสบจริงแต่ว่าเป็นระดับปานกลางเสียมาก การติดตามการทดลองเป็นไปได้ด้วยดี การทดลองน่าเชื่อถือ

5. ผลที่ออกมา สำหรับ ความเสื่อมกระดูกอ่อนพบว่า ผู้ที่ฉีดสเตียรอยด์เข้าข้อ มีความเสื่อมของกระดูกมากกว่ากลุ่มที่ฉีดน้ำเกลือ เสื่อมมากกว่าการเสื่อมตามธรรมชาติด้วย มีนัยสำคัญทางสถิติ แต่อาจไม่ได้ทำให้เกิดอาการปวดมากนัก ที่สำคัญคืออาจบอกได้ว่าอนาคตต้องเปลี่ยนข้อเข่ามากขึ้น

6. สำหรับอาการปวด อาการตึงฝืด การใช้งาน พบว่าไม่ต่างกันในทุกๆกลุ่มและตลอดสองปี ภาษาสถิติเรียกว่าต่างกันแต่ว่าไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ  ส่วนตัวชี้วัดรองไม่ว่าเรื่อง คุณภาพชีวิต มวลกระดูก การเสื่อมของกระดูกแข็ง และน้ำไขข้อ ไม่ต่างกันในสองกลุ่ม

7. ผลข้างเคียงก็ไม่ต่างกัน ที่พบบ้างคิดว่าเป็นจากความบังเอิญในการทดลอง โดยเฉพาะเรื่องการติดเชื้อที่ข้อ และผลข้างเคียงโดยรวมของสเตียรอยด์ ไม่ต่างจากยาหลอกเลย มีแค่บวมๆแดงๆจากการฉีดยาเท่านั้น

8. สรุปว่า การฉีดสเตียรอยด์เข้าข้อเพื่อรักษาข้อเข่าเสื่อมนั้น ไม่ได้ลดความเสื่อมของกระดูกอ่อน หากยังจะเพิ่มความเสื่อมอีกด้วยในช่วงเวลาสองปี ส่วนการลดปวด สมรรถนะต่างๆพบว่าไม่ได้ต่างจากการฉีดยาหลอกเลย

9. ข้อติงคือ ผลของยาหลอก เรียกว่าผลทางใจสูงมากจนอาจรบกวนผลการทดลอง การติดตามและฉีดยาทุกสามเดือน อาจเป็นการติดตามที่ห่างเกินไป จนไม่เห็นประโยชน์การลดปวดจากยาสเตียรอยด์

10. นำมาใช้จริงได้ไหม ก็ต้องบอกว่า เราคงไม่ได้วัดละเอียดขนาดนั้น ในแง่ความเสื่อมอาจไม่ชัดเจน และคนไข้เราส่วนมากต่างจากเขาคือจะฉีดเมื่อโรคเป็นมากแล้ว และลดปวดเป็นหลัก การศึกษานี้คงไม่ได้ออกมาว่าห้ามฉีด แต่ว่าอาจต้องพึงระวังว่าฉีดแล้วไม่ได้ประโยชน์มากนัก นอกจากลดปวดซึ่งมีวิธีอื่นๆอีกมากมาย

  การศึกษานี้คงจะตอบคำถามล่ะว่า ฉีดไปอาจไม่เกิดประโยชน์ นะครับ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

บทความที่ได้รับความนิยม