ลิ่มเลือดดำอุดตันที่ปอด การรักษาด้วยยาแบบสั้น ๆ
ภาพที่เห็นคือ ลิ่มเลือดดำสีเทา อุดหลอดเลือดแดงไปปอดขวาแบบอุดเกือบทั้งท่อ แต่ขนาดการอุดไม่นับว่ารุนแรง ไปนับที่อาการและระบบไหลเวียนโลหิตว่าคงที่หรือไม่ครับ ถ้าไม่คงที่ ต้องสลายม็อบ เอ้ย.. สลายลิ่มเลือด จะใช้ยา จะแยงลวด จะผ่าตัดก็แล้วแต่
แต่ถ้าไม่รุนแรงก็ใช้ ยาต้านการแข็งตัวของเลือด (anticoagulant)ที่ปัจจุบันแนะนำเป็นยา direct oral anticoagulant (DOACs) เกือบหมดแล้ว มีน้อยมากที่ยังใช้ warfarin และคำแนะนำของสมาคมแพทย์โลหิตวิทยาอเมริกา 2020 ก็แนะนำ DOACs โดยจะใช้ตัวใดก็ได้
🚩ระยะเริ่มต้น 3-6 เดือนแรกของการรักษา
1. ถ้าเลือกใช้ dabigatran หรือ edixaban แนะนำให้ใช้ยาฉีด low melecular weight heparin ไปก่อน 5-10 วันนับแต่วินิจฉัย บ้านเราก็ enoxaparin นี่แหละครับ มีทุกที่ แล้วค่อยเปลี่ยนเป็น DOACs
2. ข้อสำคัญของการใช้ DOACs คือ ตับไตต้องไม่แย่มาก และระวังปฏิกิริยาระหว่างยา โดยทั่วไปถ้าค่าการกรอง creatinine clearance ต่ำกว่า 30 ไม่แนะนำให้ใช้ (มีที่ใช้ในบางกรณีและปรับขนาด) และถ้าตับแย่มากก็ไม่แนะนำให้ใช้ โดยเฉพาะ apixaban กับ rivaroxaban (มีข้อมูล การใช้ยาที่ CrCl ต่ำกว่านี้ ให้พิจารณาเป็นกรณีไป)
3. ขนาดที่ให้ ควรให้เต็มขนาด
3.1Dabigatran ให้ยาเม็ด150 มิลลิกรัม วันละสองครั้ง ห้ามแกะแคปซูล
3.2 edoxaban ให้ยาเม็ด 60 มิลลิกรัม วันละครั้ง เว้น CrCl 30-50 หรือ น้ำหนักตัวน้อยกว่า 60 กิโลกรัม ให้ลดยาเหลือ เม็ดละ 30 มิลลิกรัม วันละเม็ด
3.3 apixaban ให้ยาเม็ดละ 5 มิลลิกรัมครั้งละสองเม็ด (10 mg) วันละสองครั้ง เป็นเวลา 7 วัน แล้วลดขนาดเป็นยาเม็ดละ 5 มิลลิกรัม วันละสองครั้ง
3.4 rivaroxaban ให้ยาเม็ดละ 15 มิลลิกรัม วันละสองครั้ง เป็นเวลา 21 วัน แล้วลดขนาดเป็นยาเม็ดละ 20 มิลลิกรัม วันละครั้ง
4. ห้ามหัก ห้ามบด และหากกินยาอื่นร่วม ปรึกษาเภสัชกร หาปฏิกิริยาระหว่างยาเสมอ (P-glycoprotein และ cyp 3A4)
🚩ระยะต่อเนื่อง (6-12 เดือน) และระยะขยาย (มากกว่า 12 เดือน) แต่ละคนจะไม่เหมือนกันขึ้นไปโอกาสการเกิดลิ่มเลือดซ้ำและโอกาสเลือดออกของแต่ละคน แต่ขนาดยาจะเปลี่ยนไป
1.อย่าลืมตรวจการทำงานของไต ตรวจสอบปฏิกิริยาระหว่างยา และโอกาสเลือดออกเสมอ
2.ขนาดยา
2.1dabigatran ใช้ยาเม็ด 150 มิลลิกรัมวันละสองเม็ด เหมือนเดิม ยกเว้นการทำงานของไตแย่ลง หรือผู้ป่วยอายุมาก ให้ปรับเป็นเม็ดละ 110 มิลลิกรัม วันละสองครั้งแทน (ปรับได้ตั้งแต่ระยะแรก)
2.2 edoxaban ให้ในขนาดเม็ด 60 มิลลิกรัม วันละครั้งตามเดิม ยกเว้นลดขนาดมาแต่แรก หรือติดตามไปแล้ว Creatinine clearance ตกมาในช่วง 30-60 หรือ น้ำหนักลงมาต่ำกว่า 60 กิโลกรัม ก็ลดขนาดเป็นเม็ดละ 30 มิลลิกรัม วันละครั้ง
2.3 apixaban ใช้ขนาดเม็ดละ 5 มิลลิกรัม วันละสองครั้ง หากต้องให้ยาถึงระยะขยาย (extended)ใช้ยาขนาด 2.5 มิลลิกรัม วันละสองครั้ง
2.4 rivaroxaban ใช้ในขนาดเม็ดละ 20 มิลลิกรัมวันละเม็ด หากต้องใช้ถึงระยะขยาย จะใช้ยาขนาดเม็ดละ 10 มิลลิกรัมวันละหนึ่งเม็ด ... อ้อ ยาตัวนี้กินพร้อมอาหารนะครับ
แต่ถ้าที่ใดไม่มียา DOACs จะใช้ยา warfarin ก็ไม่ผิดกติกาครับ ต้องมาเจาะเลือด ปรับยา และระวังปฏิกิริยาระหว่างยาบ่อยกว่า DOACs ครับ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น