24 ตุลาคม 2559

การติดเชื้อที่สายสวนหลอดเลือด

เส้นชีวิต..สำหรับบางคนนี่คือเส้นสุดท้ายในชีวิต

การให้ยาหรือสารน้ำทางหลอดเลือดดำ คือจะต้องมีการใส่สายผ่านผิวหนังเข้าไปในหลอดเลือด จึงเป็นทางเข้าของเชื้อโรคที่สำคัญมากที่สุดทางหนึ่ง โดยเฉพาะการคาสายสวนไว้ในโรงพยาบาล อาจทำให้เกิด catheter-related bloodstream infection การติดเชื้ออันหนึ่งที่ยังไม่มีข้อสรุปที่แน่ชัดมากนัก
นอกเหนือจากเกิดกับสายน้ำเกลือต่างๆ ก็จะเกิดได้กับสายสวนหลอดเลือดดำส่วนกลาง สายสวนฟอกเลือด หรือคาสายและขั้วต่อฉีดยาในการให้ยาเคมีบำบัด สายสวนหลอดเลือดแดง เช่น สายวัดแรงดันโลหิต วัดความดันเลือดที่ปอด

การวินิจฉัยว่า ติดเชื้อในกระแสเลือดซึ่งเกี่ยวพันกับสายสวนนั้น มีความสำคัญมากเลยนะครับ เพราะแทบจะทั้งหมดการรักษาต้องเอาสายสวนออกครับ โดยเฉพาะการติดเชื้อรา การติดเชื้อแบคทีเรียดื้อยาในรพ. ปัญหาอยู่ที่บางครั้งนี่คือสายแห่งชีวิตจริงๆนะครับ ผู้ป่วยหลายราย ไม่มีเส้น ไม่มีหลอดเลือดที่จะให้ยาแล้ว หลอดเลือดตื้นๆเสียไปหมดแล้ว หรือ ร่างกายที่เปราะบาง โรครุมเร้า อ้วนมาก ไตวาย กลุ่มนี้หลอดเลือดเปราะบางมาก จนไม่มีที่จะให้ยาแล้ว เกิดมาติดเชื้อจากสายสวนอีก...ทำอย่างไรดี

โดยทั่วไปนะครับ จะต้องมีการยืนยันการติดเชื้อจากเลือดทั้งจากจุดที่ใส่สาย ไม่ว่าเก็บเลือดจากจุดใส่สายหรือเพาะเชื้อจากปลายสาย พร้อมกับเพราะเชื้อจากการเจาะเลือดที่บริเวณอื่นๆพร้อมๆกัน ตัวเดียวกัน หลักการมักจะเป็นแบบนี้ครับ รายละเอียดมีมากมายว่า จุดใดตำแหน่งใด ใช้วิธีใด ผมทำลิงค์มาให้ อันนี้ อ่านได้ง่าย ใช้ได้จริง และเช่นเคย ฟรี...

http://www.idsociety.org/…/Management_of_Catheter-related_…/

ในกรณีที่เอาออกไม่ได้อีกแล้ว หรือเป็นเชื้อที่ไม่รุนแรง สายสวนใส่ยาก ราคาแพง จะทำอย่างไรต่อไป ต้องบอกว่าตรงนี้ยังไม่มีการศึกษาที่ชัดเจนพอจะฟันธงได้ ส่วนมากเป็นความเห็นของผู้เชี่ยวชาญ หรือการเก็บข้อมูลต่อเนื่อง มากกว่าจะเป็นการศึกษาเต็มรูปแบบ จึงยังมีแนวทางการจัดการมากมายแล้วแต่ผู้เชี่ยวชาญ
เช่น การใส่ยาเข้าไปในสายสวนในกรณีที่ พัก ยังไม่ได้ใช้เส้น หรือการให้ยารักษาการติดเชื้อที่ยาวนานกว่าปรกติเพราะไม่ได้เอาสายออก การปรับเปลี่ยนยามาให้ทางอื่น เช่น การกิน เป็นต้น แต่ก็ต้องบอกว่า วิธีที่ดีที่สุดยังเป็นการเอาออกนะครับ

ในบางกรณีที่มีแค่ปฏิกิริยา ตัวร้อน บวมแดง การติดเชื้อไม่มีชัดเจน หรือเกณฑ์การเพาะเชื้อไม่ได้ตามที่กำหนด การเอาสายสวน การเอาสายน้ำเกลือออกก็ลดไข้และลดปฏิกิริยาได้แล้ว เป็นแค่ปฏิกิริยาระคายเคืองเท่านั้น

ข้อเท็จจริงอย่างหนึ่งที่เราได้จากเรื่องนี้ คือ เราไม่ควรให้ยาหรือสารน้ำทางหลอดเลือดดำถ้าไม่จำเป็นครับ ทุกครั้งที่ให้ ควรมีคำอธิบายว่าให้เพราะอะไร จำเป็นหรือไม่ จะสิ้นสุดเมื่อไร ทุกครั้งที่เห็นสายคาอยู่ ต้องถามเสมอ เอาออกได้หรือยัง มีการติดเชื้อหรือไม่

ผู้ป่วยบางรายจะมีความเชื่อว่า การให้ยาทางหลอดเลือดดีกว่า หรือ ให้น้ำเกลือแล้วจะดี นี่คือตัวอย่างหนึ่งอัน ที่แสดงว่าการรักษาไม่เหมาะสม คือ ให้การรักษาที่รุนแรงเกินความจำเป็น อาจเกิดอันตรายมากกว่าประโยชน์ครับ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

บทความที่ได้รับความนิยม