ขนาดของการให้เกล็ดเลือดสำหรับผู้ใหญ่

 การให้เกล็ดเลือด มีขนาดการให้ครับ ไม่ใช่ 10 ยูนิต ทุกครั้งไป

เกล็ดเลือดที่ใช้กันมากคือ เกล็ดเลือดที่ปั่นได้จากเลือดที่มาบริจาค (whole blood) แต่เลือดหนึ่งถุงจะได้เกล็ดเลือดในปริมาณไม่มากนัก จึงต้องใช้เลือดจากผู้บริจาคหลายถุง (ก็คือหลายคนนั่นเอง) มารวมกันที่เรียกว่า platelet concentrate

**เกล็ดเลือดจึงเป็นทรัพยากรที่มีค่ามากครับ**

ขนาดของการให้เกล็ดเลือดสำหรับผู้ใหญ่คือ เกล็ดเลือดเข้มข้นหนึ่งยูนิต ต่อน้ำหนักตัวสิบกิโลกรัม เช่น แอดมินเพจ infectious ง่ายนิดเดียวมีน้ำหนักตัว 60 กิโลกรัม (โกงตาชั่ง) ก็จะให้เกล็ดเลือด 60/10 เท่ากับ 6 ยูนิตนะครับ จะมีเกล็ดเลือด 250 x 10ยกกำลังเก้า

หรือได้เกล็ดเลือดขึ้นมาประมาณ 40,000 - 50,000 ต่อเลือดหนึ่งไมโครลิตร ซึ่งระดับนี้ส่วนมากจะเพียงพอต่อการรักษาหรือป้องกันเลือดออก (แต่ต้องประเมินหลังให้เกล็ดเลือดทุกครั้ง) เว้นการผ่าตัดจอประสาทตาหรือระบบประสาท ที่ต้องการเกล็ดเลือดสูงประมาณ 100,000 ครับ

ถ้าเราสั่งให้มากเกินไป นอกจากสิ้นเปลืองโดยไม่จำเป็น ยังต้องเสี่ยงการสัมผัสเลือดจากผู้บริจาคหลายคนอีกด้วย

หลังให้เกล็ดเลือดจะต้องมีการประเมินว่าได้ผลตามต้องการหรือไม่ ระดับเกล็ดเลือดขึ้นไหม เลือดหยุดไหม บางภาวะเกล็ดเลือดอาจไม่เพิ่มอย่างท่คิด เช่นมีการทำลายเกล็ดเลือด จากการติดเชื้อ ม้ามทำงานผิดปกติ มีภูมิคุ้มกันตัวเรามาจับทำลายเกล็ดเลือด (ให้เกล็ดเลือดบ่อยๆ มาก ๆ ก็อาจกระตุ้นภูมิคุ้มกันนี้ได้)

ในกรณีที่ต้องให้ปริมาณมาก อาจเลือกให้ leucocyte poor pooled platelet concentrate ที่เอาเกล็ดเลือดที่ได้จากการปั่นเม็ดเลือดขาวมาสะสมกัน ปริมาณเกล็ดเลือดจะสูงกว่าเกล็ดเลือดเข้มข้นธรรมดา 4-5 เท่า และสัมผัสเลือดจากผู้บริจาคลดลง

หรือหากต้องใช้เกล็ดเลือดที่หายาก ปฏิกิริยาจากการให้เกล็ดเลือดแต่ละครั้งมีมาก ต้องการลดที่มาของเกล็ดเลือด ให้มาจากคนเดียว ก็สามารถทำได้โดยใช้วิธีที่เรียกว่า single donor platelet ที่ปริมาณเกล็ดเลือดจะได้มากกว่าเกล็ดเลือดเข้มข้น 8-10 เท่า

และเวลาจะใช้เกล็ดเลือด ทางธนาคารเลือดจะเอาเกล็ดเลือดมารวมกันเป็นถุงรวมก่อนให้ ถ้าปล่อยทิ้งไว้นานเกล็ดเลือดจะเสื่อมสภาพเร็ว ดังนั้นต้องรีบให้ครับ และเราจะให้เกล็ดเลือดตรงหมู่เลือดก่อน ในกรณีจำเป็นสุดขั้วจึงให้ต่างกลุ่มครับ

ใช้เกล็ดเลือดอย่างประหยัดครับ 10 ยูนิต คือ คิดจากน้ำหนักตัวประมาณ 100 กิโลกรัมเลยนะครับ อาจจะเกินความจำเป็นไปมาก

และอย่าลืมไปช่วยกันบริจาคเลือดนะครับ ตอนนี้สภากาชาดไทย ขาดผลิตภัณฑ์เลือดอย่างมาก ต้องการผู้มีจิตกุศลมาร่วมกันบริจาคครับ