ปัสสาวะปนเลือด

ปัสสาวะปนเลือด หนึ่งในอาการที่น่าตกใจสำหรับทุกคน ผมจะมาคุยเรื่องอาการเหล่านี้ ไม่ได้มาสอนการวินิจฉัยแยกโรคครับ แต่สำหรับคนทั่วไปเราควรสังเกตอาการนี้อย่างไร

  อย่างแรก ดูสีก่อนเลยครับ อ้าวก็สีเลือดสิหมอ ไม่เห็นต้องสังเกตอะไรเลย .. สีเลือดแดงสดที่หยดออกมา หรือ สีแดงๆจางๆปนมากับปัสสาวะ หรือว่าสีแดงคล้ำๆออกเกือบดำคล้ายเลือดหมูเข้มๆ จะช่วยบอกจุดที่เลือดออกได้นะครับ สีแดงเข้มเกือบดำส่วนมากก็จะเป็นสีของเม็ดเลือดที่แตกก่อนมาที่ไต  สีแดงเข้มหยดแหมะๆน่าจะออกจากส่วนปลายๆท่อปัสสาวะ แต่ถ้าแดงจางๆเหมือนน้ำหยดยาอุทัยทิพย์ ก็มักจะออกจากกระเพาะปัสสาวะครับ

  มีอาการเจ็บปวดร่วมด้วยหรือไม่ อาการเจ็บนั้นอยู่ช่วงใดของการขับปัสสาวะ เช่น ถ้าเจ็บตอนปัสสาวะใกล้สุดอาจจะหมายถึงมีการอักเสบหรือติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ ต่อมลูกหมากเป็นต้น แต่ถ้าเจ็บตั้งแต่เริ่มต้น ต้องเบ่ง อาจต้องมาดูว่ามีแผล หรือ เป็นนิ่วหรือไม่
   สิ่งเจือปนอื่่นๆ เช่นมีเลือดมีหนอง อันนี้น่าจะติดเชื้อแน่ๆ  มีฝุ่นทรายปน อาจจะหมายถึงนิ่วได้ครับ มีลิ่มเลือดออกมา ก็น่าจะมีเลือดอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ

  ยาที่ใช้ เช่น ยาวัณโรค ไรแฟมพิซิน จะทำให้ปัสสาวะมีสีส้มแดงได้  ยากดภูมิ ไซโคลฟอสฟาไมด์ (cyclophosphamide) ก็จะมีการอักเสบของกระเพาะปัสสาวะทำให้มีเลือดออกได้

   ถ้าเราได้สังเกตอาการร่วมต่างๆนี้จะเป็นประโยชน์ในการวินิจฉัยมากขึ้นครับ คุณหมออาจจะซักประวัติอื่นๆเช่น การผ่าตัดช่องท้อง การฉายรังสีบริเวณอุ้งเชิงกราน ประวัติประจำเดือน เพื่อช่วยวินิจฉัย  หลังจากตรวจร่างกายแล้ว เมื่อมีการตรวจปัสสาวะท่านควรแจ้งให้แพทย์ทราบถ้ามีประจำเดือนครับ ไม่งั้นอาจจะต้องตรวจอื่นๆกันอีกยาว
  การเก็บปัสสาวะก็อย่างที่ทราบกัน ถ่ายส่วนแรกทิ้งไปก่อน เก็บส่วนกลางๆ เมื่อเก็บแล้วให้ส่งตรวจเลยครับ ทิ้งไว้อาจเกิดการผิดพลาดได้

  ส่วนมากจะวินิจฉัยได้จากประวัติและการตรวจร่างกาย ส่งตรวจปัสสาวะพื้นฐาน มีแค่ส่วนน้อยที่จะต้องส่งตรวจพิเศษ หรือส่องกล้องตรวจในทางศัลยกรรมครับ

  การสังเกตตัวเอง สามารถ ช่วยหมอวินิจฉัยได้มากเลยนะครับ