กินยาแก้ไอตัวไหนดี

 กินยาแก้ไอตัวไหนดี

ช่วงนี้อากาศเปลี่ยน ไอ น้ำมูก เสมหะ ก็ตามมาหรือบางคนเป็นหวัด มีไข้ไอเสมหะ นอกเหนือจากการรักษาด้วยยาฆ่าเชื้อเมื่อจำเป็น การลดไข้ การดื่มน้ำอุ่น ล้างจมูก อีกหนึ่งปรารถนาคือ ไม่อยากไอ มันรำคาญ นอนก็ยาก ทำงานลำบาก มียาแก้ไอดี ๆ ไหม (คำถามจากคนไข้ แฟนเพจ ลูกค้าที่ร้าน)

ก็ลองไปทบทวน ศึกษา อ่านรีวิวหลาย ๆ วารสาร พบว่าอันนี้อธิบายได้ดี ฟรี BMJ 2002;324:329 และถ้าหากใครมีเวลาอ่าน letter to editor และ comment จะมีความสุขมากครับ ส่วนเปเปอร์อีกสามสี่งาน ก็สรุปไปในทางนี้เช่นกัน ผมก็จะมาเล่าสรุปให้ฟังง่าย ๆ แล้วกันนะครับ

ยาแก้ไอ ในความหมายที่เขาศึกษากันเนี่ย หมายถึงทั้ง ยาขับเสมหะ ยาละลายเสมหะ ยาลดอาการไอ ยาแก้แพ้และลดบวม หลายการศึกษาก็แยกชนิด หลายการศึกษาก็รวมกัน แต่เกือบทั้งหมดจะเทียบกับการไม่ใช้ยา น้อยมากนะครับที่จะมียาหลอก และวัดผลคืออาการที่ดีขึ้น มันเป็นนามธรรมที่วัดผลยาก ไม่เท่ากัน

รวบรวมการศึกษาทดลองที่กระบวนการพอใช้ได้ สามารถพอเปรียบเทียบได้ กว่าร้อยงานเนี่ย ได้มาแค่ 15 งาน จำนวนศึกษาแค่ 2166 รายเท่านั้น แต่ละการศึกษาก็เล็กมากมีเดียว ผมลงไปอ่านในแต่ละงานที่นำมาแล้ว (เท่าที่พอค้นได้) เรียกว่าทำตามข้อกำหนดงานวิจัยที่ดีแหละ แต่มันก็ไม่ถึงขั้นเป็นงานวิจัยระดับคุณภาพสูงเลย

ผลออกมาแบบนี้ เก้างานจาก 15 งานวิจัยพบว่า ยาต่าง ๆ ไม่ได้มีผลประโยชน์ในการลดอาการต่างไปจากการไม่ใช้ยาหรือใช้ยาหลอกเลย… ไม่ใช่ว่าไม่มีประโยชน์นะครับ มีประโยชน์ลดอาการจริง แต่เมื่อมาคำนวณแล้ว ไม่ได้ต่างอย่างมีนัยสำคัญ

อีก หกงานที่เหลือ พบว่ายาแก้ไอทั้งหลายนี่ลดอาการได้ และต่างจากยาหลอกหรือไม่ใช้ยาอย่างมีนัยสำคัญ อ้าวแบบนี้ก็ดีสิ ใจเย็น ๆ ครับ ประเด็นคือความหลากหลาย ตัวแปรปรวนของงานวิจัยทั้งหกมีสูงมาก และทำให้ผลที่ออกมาว่าต่างจากยาหลอกยังมีข้อกังขาในความน่าเชื่อถือของงานวิจัย (internal validation)

ผู้เขียนเขาสรุปว่า ยาต่าง ๆ นี่ไม่มีประโยชน์อะไร และควรปรับแนวทางการรักษาที่เคยบอกว่าสามารถใช้ยาต่าง ๆ นี้ได้แล้ว ด้วยเหตุผลที่อาจเจอผลข้างเคียงมากขึ้นและเปลืองตังค์ (แหมแต่การวิจัยก็ผลแปรปรวนสูง จำนวน N ก็น้อย)

แต่ผมอยากจะสรุปแบบนี้มากกว่าครับ สำหรับยาแก้ไอทั้งหลายนั้น ถ้าอยากจะใช้ก็ได้ ไม่ห้าม อาจเกิดประโยชน์ได้จริง ลดอาการได้จริงในบางคน แต่ว่าจะต้องพิจารณาข้อระวังมากกว่า ว่าให้ตัวนี้ตัวนั้นไปจะมีข้อห้ามหรือข้อเสียหรือไม่ ถ้ามีข้อเสียจากยาที่เกิดขึ้นแม้เพียงเล็กน้อย หรือข้อกังขาสงสัยหากจะใช้ยา ในสถานการณ์ที่ประโยชน์ไม่ชัดเจนแบบนี้ ผมว่าอย่าใช้เลย ไม่คุ้มกันกับการลงทุนลงแรงกินยาครับ