22 ธันวาคม 2566

วัคซีนป้องกันงูสวัด ตัวใหม่ ตัวเก่า ฉีดดีไม่ฉีดดี

 วัคซีนป้องกันงูสวัด ตัวใหม่ ตัวเก่า ฉีดดีไม่ฉีดดี

เข้าสู่เนื้อหาเข้มข้นนิดนึง แต่ยังยืนยันว่าอ่านง่ายสำหรับทุกคนเช่นเคยนะครับ เนื้อหาทั้งหมดมาจากวารสารเปิดเผย วารสารจ่ายตังค์ แนวทางเวชปฏิบัติของหลายสมาคม และเอกสารที่ผมขอจากบริษัทผู้ผลิตจำหน่าย ผมจะอธิบายโดยไม่โน้มเอียง ไม่มีผลประโยชน์ทับซ้อนใดด้วยครับ
😀ทำไมต้องฉีดวัคซีนงูสวัด
แม้ว่างูสวัดจะไม่ทำให้เสียชีวิต แต่ก็อาจเกิดความรุนแรงในผู้สูงวัยได้ เป้าหมายหลักเพื่อลดความรุนแรงคือผู้สูงวัยนั่นเอง ตัวเลขจากการศึกษาทั้งหมดอยู่ที่เกิน 50 ปี ก็เลยแนะนำในคนอายุมากกว่า 50 อีกอย่างหนึ่งคือเป็นการลดอาการเจ็บปวดเส้นประสาทหลังจากงูสวัด ที่ทรมานมากและช่วยลดได้จากการฉีดวัคซีน
😀วัคซีนชนิดเดิม เป็นชนิดเชื้อตัวเป็นมาทำให้อ่อนแรง ฉีดหนึ่งครั้ง ตั้งแต่อายุ 50 ปีขึ้นไป ด้วยความที่เป็นวัคซีนเชื้อเป็น ห้ามใช้ในกลุ่มผู้ที่ภูมิคุ้มกันไม่ดี กินยากดภูมิหรือปลูกถ่ายอวัยวะ
ประสิทธิภาพลดงูสวัดรุนแรงอยู่ที่ 51% และลดปวดเส้นประสาทที่ 67% ซึ่งจะลดลงเมื่ออายุมากขึ้น ประสิทธิภาพเหลือประมาณ 35% ในคนที่อายุมากกว่า 70 (ประมาณ 20 ปีหลังฉีด)
😀วัคซีนตัวใหม่ เป็นวัคซีนชนิดรีคอมบิแนนท์ เอาแอนติเจนเชื้องูสวัด มารวมกับ anti-glycoprotein E และ AS01b คือว่าอะไรที่เอามารวมเนี่ย มันช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการสร้างภูมิให้แข็งแรงและอยู่นานขึ้น รวมทั้งมันไม่ใช่ตัวเป็นทั้งตัว การบังคับสร้างภูมิมันเลยเจาะจงขึ้น โอกาสเกิดผลข้างเคียงจากเชื้อเป็นลดลงโดยเฉพาะกลุ่มที่ภูมิไม่ดี อันเป็นข้อห้ามของวัคซีนเดิม
จากการศึกษา ZOE-50 และ ZOE-70 อันเป็นการศึกษาหลักที่อนุมัติใช้วัคซีน พบว่าระดับภูมิคุ้มกันยังสูงอยู่แม้อายุผู้ป่วยมากขึ้น แม้ถึง 70 ปี (ลดลงกว่าเดิมนะ แต่ลดไม่มาก) ประสิทธิภาพการลดงูสวัดอยู่ที่ 97% และลดลงเมื่ออายุมากขึ้นที่ระดับ 90 % เมื่อายุเกิน 70 ปี รวมทั้งการลดปวดเส้นประสาทก็ทำได้สูงระดับ % และลดลงน้อยมากแม้อายุผู้ป่วยมากขึ้น
😀เรียกว่า มาปิด painpoint เรื่องประสิทธิภาพที่ลดลงค่อนข้างมากเมื่ออายุมากขึ้นของวัคซีนเดิม เพราะเราอายุยาวนานขึ้น
😀อีกประการในเรื่องการใช้วัคซีนในกลุ่มคนที่มีข้อห้ามฉีดวัคซีนตัวเป็นอันเดิม ไม่ว่าจะเป็นภูมิคุ้มกันไม่ดี ปลูกถ่ายอวัยวะหรือเสี่ยงการเกิดโรครุนแรง ไม่ว่าจะอายุมากกว่า 50 หรือน้อยกว่า 50 (ตามข้อบ่งชี้และการศึกษาคือ 18) สามารถใช้วัคซีนใหม่นี้ได้ดี ภูมิคุ้มกันขึ้นดีและผลแทรกซ้อนไม่ต่างจากยาหลอก แต่ว่าการศึกษาในกลุ่มนี้เป็นการศึกษาขนาดเล็ก และระยะเวลาการติดตามสั้น เช่น มะเร็ง การปลูกถ่ายไขกระดูก เอชไอวี
😀แม้ทาง CDC ของอเมริกาจะไม่ใช้วัคซีนตัวเป็นแล้ว แต่ด้วยข้อจำกัดเรื่องการเข้าถึงในทั่วโลก กำแพงเรื่องราคา และการต้องฉีดสองครั้ง ทำให้วัคซีนรีคอมบิแนนท์ชนิดใหม่ยังคงไม่สามารถเข้าถึงได้ 100% วัคซีนเชื้อเป็นของเดิมจึงยังใช้ได้ดี และยังน่าใช้เช่นกัน
😀ในกรณีได้วัคซีนเชื้อเป็นมาก่อน ให้เว้นระยะอย่างน้อย 5 ปี จึงฉีดวัคซีนรีคอมบิแนนท์ชนิดใหม่นี้ได้
😀วัคซีนทั้งสองชนิดห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์ สามารถฉีดพร้อมวัคซีนอื่นได้ แต่ให้ฉีดคนละข้าง และควรเว้นระยะหลังป่วยงูสวัดประมาณ 2-3 เดือน
สรุปว่าหากอายุเกิน 50 ควรฉีดป้องกันตัวไหนก็ได้ แต่ถ้าอายุต่ำกว่า 50 และมีความเสี่ยง ให้ใช้วัคซีนรีคอมบิแนนน์ หรืออายุเกินห้าสิบแต่มีข้อห้ามวัคซีนเชื้อเป็น ก็ใช้วัคซีนรีคอมบิแนนท์ ส่วนยี่ห้อวัคซีน สถานที่ฉีด และราคา ต้องไปสืบหากันเองครับ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

บทความที่ได้รับความนิยม