พบได้ประปรายและสร้างความสับสนกับโรคเบาหวานมากๆเลย ผมมีผู้ป่วยโรคเบาจืด ตอนเริ่มรักษาคุณน้าถามว่า อาหารหวานๆกินได้ไหม และต้องฉีดยาเบาหวานไหม !!! เอาล่ะนี่คือตัวชี้วัดที่มาบอกว่ายังมีคนไม่เข้าใจโรคเบาจืด ผมจึงต้องแปลงร่างเป็นมนุษย์สอนหนังสือ มาช่วยชาวโลกอีกครั้ง
เบาหวาน คือปัสสาวะมากจากน้ำตาลมากล้นมาทางปัสสาวะ แต่เบาจืดคือปัสสาวะมากแต่เป็นจากน้ำมาก รั่วออกมาทางปัสสาวะ ภาษากรีกว่า diabetes insipidus คำว่า diabetes หมายถึงท่อที่มีน้ำไหลออกมา แพทย์สมัยศตวรรษที่ 1 หมายถึงปัสสาวะนั่นเอง ส่วน insipidus แปลว่า ไม่มีรสชาติ รวมๆน่าจะแปลว่าปัสสาวะมากแล้วไม่หวาน
ร่างกายเรามีการกรองน้ำทางไตคือเมื่อน้ำไปที่ไตก็จะไหลออกทางท่อไต แต่ร่างกายก็จะดูดกลับมาให้สมดุล ส่วนเกินก็จะขับออกทางปัสสาวะ ไหลออกนี่ไหลเองตามแรงดันแต่ดูดกลับนี่ต้องใช้ฮอร์โมนมาควบคุม ฮอร์โมนนี้ชื่อ ADH antidiuretic hormone สร้างที่สมองและมาเก็บสะสมและปล่อยออกมาจากต่อมใต้สมองครับ เวลาที่ร่างกายขาดน้ำหรือความดันตก ฮอร์โมนนี้จะหลั่งมากๆออกมาเพื่อกักเก็บน้ำ ถ้าร่างกายสมดุลดีก็หลั่งปกติ แต่ถ้าเมื่อไหร่การทำงานของฮอร์โมนนี้ผิดปกติ ไตก็จะไม่ดูดน้ำกลับ น้ำรั่วออกหมด ปัสสาวะมากมายมหาศาลเลยครับแล้วก็เป็นปัสสาสะที่เจือจางมากๆ ใสกิ๊ก เพราะมีแต่น้ำล้วนๆ
ดังนั้นคนที่เป็นโรคนี้จะเริ่มต้นจากปัสสาวะรั่วออกมามากๆ 3-4 ลิตรต่อวัน #รั่วจนต้องกินน้ำมากๆ 3-4 ลิตรเข้าไปชดเชยเช่นกัน ก็จะไม่เกิดอาการ ถ้ากินน้ำไม่ทันหรือเกิดภาวะที่กินน้ำมากๆไม่ได้ก็จะเกิดอาการครับ มึนเบลอ ชักได้ จากสัดส่วนน้ำและเกลือแร่ในเลือดผิดปกติครับ ถ้าสงสัยว่าเป็นโรคก็จะนัดคนไข้มางดน้ำไปเรื่อยๆแล้วดูว่าปัสสาวะน้อยลงไหม เจือจางหรือเข้ม เลือดเจือจางหรือเข้ม แล้วฉีดฮอร์โมน ADH เข้าไปแล้วหายไหม เรียก water deprivation test ครับ
การรักษาก็ถ้าสร้างฮอร์โมนไม่ได้ ก็พ่นฮอร์โมนหรือกินฮอร์โมนครับ (desmopressin) แต่ถ้าฮอร์โมนมันทำงานไม่ดี อันนี้รักษายากครับ ผมไม่ขอกล่าวถึง นอกจากชดเชยฮอร์โมนแล้วต้องหาสาเหตุด้วยครับเช่น ก้อนที่ต่อมใต้สมองก็ต้องเอาออก มียาที่ทำให้เกิดโรคเช่น ยาลิเธียมในการรักษาโรคซึมเศร้า ก็ต้องเอายานั้นออกครับ และบางคนก็อาจเกิดโรคนี้หลังจากการผ่าตัดสมองครับ
อ้างอิงจาก : Harrison's Principle of internal medicine 19th ed
: wikipedia
: CMDT 2014
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น