ไม่ได้เสี่ยงโควิดเท่ากันทุกคน

 เวลาที่เราได้ข่าว พบผู้ติดเชื้อโควิด-19 แล้วปรากฏข้อมูลว่าเขาไปสถานที่ใดมาบ้าง เมื่อไร บางทีเราอาจใจสั่น ถ้าเราไปในสถานที่เหล่านั้น ในเวลาเดียวกันกับผู้ป่วย

ในหลักการของการเฝ้าระวัง แน่นอนว่า จะต้องมีการติดตาม ค้นหาผู้ที่เสี่ยงสูงมาตรวจ หรือแนะนำผู้ที่เสี่ยงปานกลางให้เฝ้าสังเกตตัวเอง

นั่นคือเราไม่ได้เสี่ยงเท่ากันหมดทุกราย ไม่ได้หมายความว่าทุกคนที่ไปอยู่ในสถานที่นั้น ๆ จะติดโรคจะเป็นโรค

โอกาสจะเสี่ยงสูงถ้า

1. คุณสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ที่เป็นโรค ปัจจุบันยังถือว่า ทางแพร่กระจายหลักคือ ละอองฝอยทางเดินหายใจ ที่เดินทางได้ 1-2 เมตร ยกเว้นจะตะโกน ร้องเพลง อาจไปได้ไกลกว่านั้น

ส่วนการแพร่อิสระทางอากาศ พบเพียงบางกรณี เช่นหัตถการทางการแพทย์ หรือตะโกนในห้องที่มีการหมุนเวียนอากาศไม่ดี

ดังนั้น ถ้าไม่ได้ใกล้ชิดจริง ๆ ก็โอกาสน้อยลง ขนาดแพทย์ที่ซักประวัติผู้ป่วยยืนยันโควิดที่พูดกันปกติ มีการปกป้องธรรมดา ใช้เวลาไม่นาน โอกาสยังไม่มากเลย

2. ต้องมีเวลาสัมผัสนาน โอกาสติดโรคจึงจะเพิ่มขึ้น การสัมผัสชั่วเดินผ่านโอกาสติดต่อน้อยลงครับ เช่น เดินสวนกันบนสะพานลอยกับผู้ที่เป็นโควิด เวลาในการสัมผัสโรคไม่นาน โอกาสติดจะน้อยลงมากครับ

3. แหล่งโรคต้องมีเชื้ิอมากพอ โอกาสติดจะเพิ่มขึ้นถ้าผู้ติดเชื้อกำลังป่วย หรือมีอาการ พวกนี้ปริมาณเชื้อเยอะ ติดได้ง่ายกว่า ส่วนผู้ที่เป็นพาหะ หรือไม่มีอาการ โอกาสติดต่อไปหาคนอื่นไม่มากครับ (ที่พบปริมาณเยอะ เพราะสัดส่วนคนกลุ่มนี้มากกว่าคนที่มีอาการ)

ยิ่งยุคนี้สวมหน้ากากอนามัยกันหมด โอกาสที่ละอองฝอยจะออกมาเพ่นพ่านแพร่เชื้อก็ลดลงไปอีกมากครับ

4. ผู้รับเชื้อ รับเชื้อปริมาณมากพอและกำจัดได้ไม่หมด นอกจากปัจจัยของผู้แพร่เชื้อแล้ว ยังมีปัจจัยของผู้รับเชื้อ เช่น ถ้าล้างมือบ่อย ๆ ไม่ไปลูบหน้าลูบปากก่อนล้างมือ โอกาสรีบเชื้อปริมาณมาก ๆ มันก็แทบไม่มี โอกาสติดจะลดลง

หรือหากผู้รับเชื้อแข็งแรงดี หรือมีภูมิคุ้มกันจากการติดเชื้อมาก่อน หรือรับวัคซีนมาแล้ว อันนี้โอกาสจะรับเชื้อแล้วป่วยและแพร่กระจายก็ลดลงไปอีก ผู้ที่ร่างกายอ่อนแอจึงต้องระวังเป็นพิเศษ

5. สภาพแวดล้อมบางอย่างจะติดง่ายกว่าปกติ เช่น ห้องปิดทึบระบายอากาศไม่ดี สถานที่แออัด ดังนั้นหากเราไม่ได้อยู่ในสถานที่เหล่านั้นก็จะติดได้ยากขึ้น

ผมขอยกตัวอย่างที่ชัด ๆ แค่อาจเกินจริง คือ นายแล็บแพนด้า ติดเชื้อโควิดแต่ไม่มีอาการ เดินสวมหน้ากากชมวิว คุยโทรศัพท์อยู่บนยอดดอยอินทนนท์ บังเอิญนายเจี๊ยบเลียบด่วน เดินผ่านกันตรงยอดดอย ลมพัดตึง เดินสวนกันชั่วสองวินาที นายเจี๊ยบเอามือกุมไข่ไว้ตลอด เพราะหนาว พอถึงห้องน้ำก็ไปล้างมือ แล้วค่อยไปหาอะไรกินในห้องน้ำ แบบนี้ โอกาสที่คุณเจี๊ยบเลียบด่วนจะติดโควิดก็ต่ำมาก ถึงแม้จะไปอยู่ในสถานที่เดียวกัน ในไทม์ไลน์เดียวกันก็ตาม

ใช้ไทม์ไลน์ให้เป็นประโยชน์ เอามาช่วยเฝ้าระวังอย่างมีสติ อย่าตกใจตื่นกลัวจนเกินไปครับ